Khi nói đến những thói quen hại gan, chắc chắn nhiều người nghĩ ngay đến việc uống nhiều rượu bia, lạm dụng thuốc, ăn quá nhiều thực phẩm béo… nhưng ít ai biết rằng nhóm thực phẩm tốt như rau củ nếu ăn sai cách, sai loại cũng khiến gan bị tổn thương.

Nếu muốn lá gan luôn khỏe mạnh, bạn hãy hạn chế hoặc tránh xa bốn loại rau củ bị xếp vào danh sách làm hư gan dưới đây:

Cà chua xanh

Cà chua chín có giá trị dinh dưỡng rất cao nhưng cà chua còn xanh, chưa chín lại hoàn toàn rất hại sức khỏe, nhất là với gan, bởi chúng chứa số lượng lớn các yếu tố “alkaloid,” đặc biệt là chất độc chất solanine. Chất này ảnh hưởng rất xấu tới gan và dạ dày của con người vì sau khi vào cơ thể, dạ dày phải tiêu hóa chúng còn gan là cơ quan phân hủy chất độc, trao đổi chất.

Lâu ngày dẫn tới suy giảm chức năng gan, bệnh gan, bao gồm cả ung thư gan.

Ăn cà chua xanh cũng gây ngộ độc. Nếu ăn với lượng nhỏ thì làm khó chịu, còn lặp lại thường xuyên hoặc ăn lượng lớn cùng lúc lại gây ngộ độc nguy hiểm. Các triệu chứng ngộ độc do ăn cà chua xanh thường là buồn nôn, nôn mửa, tiết nước bọt, yếu sức, mệt mỏi và các triệu chứng khác… thậm chí trường hợp nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.

Các chất độc hại trong cà chua sẽ giảm dần và sẽ biến mất khi cà chua chín đỏ. Vì vậy, dù ăn sống hay nấu nướng, chỉ nên dùng những quả cà chua đã chín kỹ.
 

Giá đỗ không rễ

Mặc dù giá đỗ không rễ trông trắng nõn và rất ngon, thậm chí giá rẻ hơn, nhưng lại không tốt cho sức khỏe. Nếu bạn ăn nhiều cùng lúc hoặc ăn thường xuyên thì lá gan cùng nhiều cơ quan khác sẽ tổn thương.

Do loại giá đỗ này được trồng bằng cách ngâm trong nước, sử dụng thuốc kích thích để tăng trưởng, trong thời gian siêu ngắn có thể được thu hoạch. Dù đem lợi nhuận lớn cho người sản xuất nhưng trong quá trình này, giá đỗ không rễ sẽ hấp thụ chất độc, lại bị kích thích hóa học quá mức, làm biến đổi tế bào.

Nếu ăn vào sẽ khiến cơ thể tích tụ chất độc, gan làm việc quá sức và tổn thương. Nhiều ngày còn hình thành tế bào ung thư gan. Do đó, bạn nên ăn giá đỗ không rễ càng ít càng tốt hoặc tốt nhất là loại thực phẩm này ra khỏi các bữa ăn hàng ngày nếu muốn gan khỏe mạnh.

Rau họ đậu nấu chưa chín kỹ

Nhiều người đều biết rằng các loại rau họ đậu tốt cho sức khỏe, nhưng nếu nấu chưa chín kỹ sẽ trở nên độc chẳng kém gì thạch tín. Do lúc này nguyên liệu chứa một số chất như phytohemagglutinin, độc tố glycosid, chất ức chế protease… có nguy cơ gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là gan và dạ dày.

Trong số đó, đậu thận nấu chưa chín kỹ sẽ làm hư gan. Dù nấu chín kỹ lại không hợp khẩu vị của những người thích ăn món đậu thận giòn, tái để thơm mùi đậu và ngọt hơn, nhưng lại giúp bảo vệ lá gan. Đậu thận chưa nấu chín có chứa saponin và lectin gây tổn thương gan. Nếu dùng lâu dài với lượng lớn sẽ dễ dẫn đến tổn thương chức năng gan, gây bệnh về gan.

Ngoài ra, bản thân thực phẩm họ đậu nói chung và đậu thận nói riêng nấu chưa chín kỹ đều có khả năng làm ngộ độc từ nhẹ tới nghiêm trọng. Các triệu chứng ngộ độc bao gồm chướng bụng, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí nặng hơn là gây chóng mặt, nhức đầu, đổ mồ hôi lạnh, tê bì chân tay và các triệu chứng liên quan đến hệ thần kinh khác.

Mộc nhĩ ngâm lâu

Ngâm mộc nhĩ sai cách cũng sẽ làm hại gan. Tuy bản thân mộc nhĩ khô không có độc tố, nhưng nếu ngâm quá lâu, nhất là quá 8 tiếng hoặc để qua đêm thì rất dễ bị biến chất, tạo môi trường thuận lợi để các loại vi khuẩn có hại sinh sôi và nảy nở, sinh ra độc tố gây ngộ độc.

Loại vi khuẩn trong mộc nhĩ có thể sản sinh ra chất độc cực mạnh BKA và chất gây ung thư hàng đầu aflatoxin – dễ gây ung thư gan. Các chất này không dễ bị phân hủy ở nhiệt độ cao, chính vì thế dù thức ăn đã được nấu chín hoàn toàn cũng sẽ không thể tiêu diệt được hết độc tố. Triệu chứng ngộ độc thông thường là đau bụng, đầy hơi, buồn nôn và nôn mửa, nặng hơn sẽ dẫn đến suy đa cơ quan trong cơ thể. Đáng tiếc thay, y học hiện tại chưa có thuốc giải độc đặc hiệu nên tỷ lệ tử vong cao tới 50%.

Để bảo vệ sức khỏe, hãy rửa sạch bề mặt trước khi ngâm và chỉ nên ngâm mộc nhĩ trong nước ấm hoặc nước lạnh trong thời gian từ 15 – 20 phút. Ngoài ra, không nên ăn mộc nhĩ tươi vì có chứa chất morpholine, sau khi ăn rất dễ gây ngứa ngáy, phù nề, tình huống nghiêm trọng hơn là hoại tử da cùng nhiều dị ứng khác.


Sam Nguyễn/SGN


_________________


Đặng Hữu Phát gởi