5 Điều Chính Quyền Mới Của Tổng Thống Trump Có Thể Làm Trong Thời Gian Sắp Tới
"Đây không phải là bài viết chính trị phe phái mà chỉ là thông tin cần thiết về các chính sách và những gì có thể xảy ra trong thời gian sắp tới."
1. Trục xuất hàng triệu người nhập cư trái phép (illegal immigrants)
• Cam kết: Trump hứa lúc tranh cử sẽ trục xuất hàng triệu người nhập cư trái phép trong cuộc trục xuất lớn chưa từng có trong lịch sử. Ông hứa sẽ mang lại luật Alien Enemies Act of 1798 và tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để huy động quân đội và nguồn lực tham gia.
• Phía ủng hộ: Những người ủng hộ cho rằng tình trạng cư dân lậu tràn vào nước Mỹ trong những năm gần đây là nghiêm trọng và mất kiểm soát, gây quá tải hệ thống y tế, giáo dục, làm giá nhà cửa tăng mạnh vì nhu cầu nhà ở cho họ. Họ cho rằng điều này tạo hỗn loạn xã hội và tăng chi phí, trong khi cần phải tập trung lo cho dân Mỹ trước.
• Phía chống đối: Những người phản đối cho rằng nếu trục xuất hàng triệu người cùng lúc sẽ tạo nên hỗn loạn, làm nhiều gia đình phải chia ly, và chi phí thực hiện sẽ rất lớn. Đa số người nhập cư trái phép làm những công việc vất vả, giá rẻ, hoặc ở nông trại mà người Mỹ không muốn làm. Nếu trục xuất họ, sẽ không có người làm, giá cả lạm phát tăng cao. Việc bắt bớ trên toàn nước Mỹ cũng có thể vi phạm quyền tự do của người dân.
• Dự đoán tính khả thi: Hiện nước Mỹ ước tính có khoảng 11-20 triệu người nhập cư trái phép. Nhiều người đã ở đây khá lâu và có quan hệ gia đình phức tạp với con cái sinh ra tại Mỹ là công dân Mỹ. Ông Trump có vẻ sẽ thực hiện lời hứa nhưng sẽ gặp sự chống đối mạnh. Việc trục xuất hết hàng chục triệu người là khó khả thi, nhưng những người bị kết án hoặc mới đến trong những năm gần đây sẽ là mục tiêu. Ước tính khoảng 4 triệu người có thể bị trục xuất trong 4 năm nếu mọi chuyện suôn sẻ. Tuy nhiên, giới tư bản Mỹ vẫn cần lao động giá rẻ nên việc trục xuất toàn bộ là không thực tế.
2. Đánh thuế nhập khẩu lên tất cả hàng hóa nhập vào Mỹ
• Cam kết: Ông luôn ca ngợi từ thuế nhập khẩu (tariff) là từ đẹp nhất khi tranh cử. Ông thậm chí muốn dùng nguồn thuế nhập khẩu thay cho thuế thu nhập (income tax).
• Phía ủng hộ: Những người ủng hộ cho rằng nhiều nước, đặc biệt là Trung Quốc, đổ hàng giá rẻ vào Mỹ, làm các nhà sản xuất Mỹ không cạnh tranh được, khiến người Mỹ mất việc làm. Nếu đánh thuế nhập khẩu, hàng nhập khẩu sẽ cao giá hơn, người mua sẽ ưu tiên hàng sản xuất tại Mỹ, hoặc các công ty nước ngoài sẽ phải mang nhà máy vào Mỹ, tạo việc làm cho người dân Mỹ.
• Phía chống đối: Những người chống đối cho rằng đánh thuế nhập khẩu đồng nghĩa đánh thuế vào người mua, làm hàng hóa đắt đỏ hơn, tăng thêm lạm phát.
• Dự đoán tính khả thi: Ít có khả năng ông Trump sẽ đánh thuế nhập khẩu đồng loạt mà sẽ có chọn lọc, nhằm bảo vệ ngành sản xuất quan trọng của Mỹ. Trong ngắn hạn, việc này sẽ ít ảnh hưởng tới lạm phát vì các nước có thể phá giá đồng tiền để giữ giá rẻ hơn. Tuy nhiên, về lâu dài, sẽ tạo cuộc chiến phá giá tiền tệ leo thang và biến động giá cả. Các công ty cũng có thể lách thuế bằng cách chuyển hàng hóa qua nước thứ ba, làm cuộc chiến thương mại thêm phức tạp.
3. Xóa bỏ và sa thải hàng loạt nhân viên và các cơ quan chính phủ, cắt giảm chi tiêu
• Cam kết: Ông Trump đã bổ nhiệm Elon Musk và doanh nhân Vivek Ramaswamy đứng đầu một ủy ban rà soát để cắt giảm hàng loạt ban ngành liên bang. Ông cho rằng bộ máy liên bang quá cồng kềnh, tốn kém, với luật lệ chằng chịt và lãng phí. Musk thậm chí tham vọng sa thải tới 75% nhân viên liên bang, xóa bỏ Bộ Giáo Dục, FBI, và các cơ quan khác.
• Phía ủng hộ: Những người ủng hộ cho rằng chính phủ liên bang với hàng triệu nhân viên và luật lệ hà khắc đã làm hạn chế phát triển kinh tế. Họ muốn tinh giản bộ máy và chuyển tiền của Bộ Giáo Dục về tay địa phương và phụ huynh.
• Phía chống đối: Những người phản đối cho rằng việc sa thải nhân viên chính phủ sẽ làm hệ thống khủng hoảng, nới lỏng luật lệ gây mất an toàn xã hội và tổn hại môi trường. Sa thải hàng loạt cũng tạo khủng hoảng thất nghiệp, và cắt giảm chi tiêu chính phủ sẽ ảnh hưởng đến tầng lớp nghèo và yếu thế.
• Dự đoán tính khả thi: Việc xóa bỏ Bộ Giáo Dục và FBI là khó khả thi vì hệ thống này đã tồn tại lâu đời. Ông Trump có thể xóa bỏ một số cơ quan nhỏ và sa thải một phần nhân viên liên bang, cũng đã là thành công lớn.
4. “Drill baby drill” – Tăng cường khai thác dầu
• Cam kết: Ông Trump muốn xóa bỏ luật lệ để tăng lượng dầu khai thác và xuất khẩu, kiếm tiền trả nợ và giảm giá năng lượng.
• Phía ủng hộ: Những người ủng hộ cho rằng để giảm lạm phát, cần giá năng lượng rẻ hơn. Mỹ có nguồn dầu lớn nhất thế giới nên cần khai thác để phát triển. Họ cho rằng năng lượng xanh và tái tạo hiện quá đắt đỏ và không ổn định.
• Phía chống đối: Những người chống đối nói rằng việc khai thác dầu bừa bãi sẽ hủy hoại môi trường và đi ngược xu hướng năng lượng tái tạo.
• Dự đoán tính khả thi: Ông Trump có thể thành công trong việc mở rộng khai thác dầu, vì nhu cầu về năng lượng rẻ đang tăng cao.
5. Chấm dứt chiến tranh Ukraine và ký thỏa thuận ngừng bắn
• Cam kết: Ông Trump từng tuyên bố sẽ chấm dứt chiến tranh Ukraine trong 24 giờ nếu đắc cử.
• Phía ủng hộ: Những người ủng hộ cho rằng Mỹ chi quá nhiều tiền cho Ukraine, có thể dẫn tới chiến tranh thế giới thứ ba với Nga.
• Phía chống đối: Những người chống đối cho rằng Nga xâm lược Ukraine là không chấp nhận được. Họ cho rằng Mỹ cần tiếp tục viện trợ Ukraine để chống lại Nga vô điều kiện.
• Dự đoán tính khả thi: Khả năng lớn ông Trump sẽ đạt một thỏa thuận ngừng bắn giữa Nga và Ukraine, thiết lập vùng DMZ do quốc tế quản lý. Mỹ có thể cam kết Ukraine sẽ trung lập trong một thời gian. Thỏa thuận này giúp các bên giữ thể diện, và Mỹ có thể chấm dứt chiến tranh.
________________
Hoang Nguyen gởi
