BỆNH "TEO CƠ" CỦA NGƯỜI GIÀ
Dễ gặp nhưng cũng dễ phòng tránh
Lão hóa sẽ đi kèm với những thay đổi lớn trong cơ thể và ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng của nhiều bộ phận trên cơ thể. Người lớn tuổi thường bị giảm dần sức mạnh, khối lượng cơ thậm chí phải đối mặt với bệnh teo cơ hay còn gọi thiều cơ.
Bệnh "teo cơ" ở người già là gì ?
Sự giảm mô cơ vân theo tuổi tác là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm nhiệm vụ của cơ.
Bệnh "teo cơ" (thiểu cơ) ở người già còn có tên khoa học là sarcopenia. Bệnh gây mất sức mạnh và khối lượng cơ bắp. Chứng bệnh này thường khởi phát ở tuổi 75 nhưng có thể sớm từ 65 hoặc muộn ở tuổi 80. Đây là yếu tố hàng đầu gây ra tình trạng yếu cơ, dễ gây té ngã và gãy xương ở người lớn tuổi.
Tình trạng này tiến triển nhanh hơn ở những người cao tuổi ít vận động thể chất, nằm liệt giường hoặc có chế độ dinh dưỡng kém. "Teo cơ" ở người già là một trong những yếu tố nguy cơ cao gây tàn tật, thậm chí là giảm tuổi thọ ở người lớn tuổi.
Nguyên nhân gây "teo cơ"
Lão hóa là nguyên nhân thường gặp của bệnh "teo cơ". Bên cạnh đó, chứng teo cơ ở người già còn đến từ các nguyên nhân sau :
Ít vận động
Không thường xuyên vận động, sử dụng cơ là một trong những nguyên nhân lớn nhất gây ra chứng suy giảm cơ bắp, dẫn đến tình trạng teo và yếu cơ nhanh hơn. Việc nghỉ ngơi hoặc nằm bất động trên giường sau một chấn thương hoặc bệnh tật dẫn đến teo cơ ở người già.
Chế độ ăn uống không đủ dinh dưỡng
Chế độ ăn uống không cung cấp đủ calo và protein sẽ dẫn đến tình trạng giảm cân và giảm khối lượng cơ. Ngoài ra, do gặp các vấn đề thay đổi về khẩu vị, răng, nướu khó khăn trong việc ăn uống, thưởng thức món ăn, nên người già dễ chán ăn, ăn uống không đầy đủ. Từ đó khiến cơ thể không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ bắp.
Béo phì
Việc giảm khối lượng cơ có thể liên quan đến việc tăng lượng mỡ trong cơ thể, do đó mặc dù cân nặng bình thường nhưng cơ vẫn yếu đi rõ rệt. Đây là tình trạng béo phì – một trong những nguyên nhân gây ra suy giảm thể chất và giảm sức mạnh cơ bắp. Ngoài ra, béo phì cũng là nguyên nhân gây nên bệnh xơ vữa động mạch, tiểu đường loại 2 và kháng insulin. Trong đó, kháng insulin có liên quan đến mất cơ do tuổi tác.
Các dấu hiệu của bệnh "teo cơ"
Bệnh "teo cơ" thường có những biểu hiện dễ nhận biết sau:
Tuy nhiên, các dấu hiệu này cũng có thể xảy ra ở các bệnh lý khác. Do đó, nếu người lớn tuổi xuất hiện một hoặc nhiều trong số các biểu hiện này và không có lý do rõ ràng, hãy gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh.
Phòng ngừa bệnh "teo cơ"
Hiện nay không có thuốc đặc trị bệnh "teo cơ" ở người già. Mặc dù vậy, các hoạt động thể chất và dinh dưỡng hợp lý có tác dụng tích cực trong việc phòng ngừa và cải thiện chứng "teo cơ". Tất cả hình thức tập thể dục đều mang lại lợi ích, nhưng rèn luyện sức bền là liệu pháp tốt nhất.
Tập luyện, vận động cơ thể
Khi vận động, các sợi cơ căng lên, tạo yếu tố tăng trưởng dẫn đến tăng sức mạnh và làm tăng hoạt động của các hormone thúc đẩy tăng trưởng. Những tín hiệu này làm cho các tế bào cơ phát triển và tự điều chỉnh nhóm cơ hiện có và tạo ra các sợi cơ mới. Đi bộ và tập luyện cường độ thấp giúp giảm nguy cơ hạn chế vận động. Vì vậy, cách tốt nhất để tránh teo cơ ở người già là giữ cho cơ bắp được hoạt động. Các hoạt động thể chất có thể là thể dục nhịp điệu, tập luyện sức bền (ví dụ đi bộ) hoặc các bài tập thăng bằng, miễn sao phù hợp với tình trạng sức khỏe của người lớn tuổi. Người lớn tuổi nên dành từ 2 – 4 buổi tập trong tuần để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng
Chế độ ăn uống không cung cấp đủ calo và protein sẽ dẫn đến tình trạng giảm cân và giảm khối lượng cơ. Ngoài ra, do gặp các vấn đề thay đổi về khẩu vị, răng, nướu khó khăn trong việc ăn uống, thưởng thức món ăn, nên người già dễ chán ăn, ăn uống không đầy đủ. Từ đó khiến cơ thể không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ bắp
Chất đạm
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến sự suy giảm khối lượng cơ và sức mạnh do tuổi tác. Trong đó, protein đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy thành các axit amin và sử dụng để phát triển cơ bắp. Các thực phẩm giàu protein nên được bổ sung trong chế độ ăn của người già bao gồm: thịt, cá, trứng, sữa, đậu nành…
Omega 3
Omega 3 không chỉ giúp cải thiện sức khỏe thị giác, não bộ ở người lớn tuổi mà còn tác động tích cực đến sự phát triển của cơ bắp. Nguồn axit béo omega 3 dồi dào nhất có trong các loại hải sản như: tôm, cua, cá, nghêu, sò…
Creatine
Creatine là một loại protein nhỏ được sản sinh tự nhiên trong gan. Để không bị thiếu hụt, bạn có thể bổ sung creatine bằng chế độ ăn uống từ thịt hoặc dưới dạng thực phẩm bổ sung để tăng cường phát triển cơ bắp. Tuy nhiên, creatine sẽ không mang lại hiệu quả nếu bạn không tập thể dục thể thao và thiếu hụt các dưỡng chất khác.
"Teo Cơ" là tình trạng phổ biến ở người già và có thể làm giảm tuổi thọ cũng như chất lượng cuộc sống. Vì vậy, để có hệ cơ bắp khỏe mạnh khi cao tuổi, bạn cần ăn đủ calo và protein chất lượng cao để làm chậm tốc độ mất cơ. Đồng thời, bổ sung các chất dinh dưỡng như omega 3 và creatine để chống lại chứng "teo cơ" ở người già. Đừng quên, tập thể dục, vận động cơ thể vẫn là cách tốt nhất để ngăn ngừa và đẩy lùi bệnh teo cơ nhé!
Nguồn : https://hellobacsi.com/lao-hoa-lanh-manh/co-the-lao-hoa/benh-teo-co-o-nguoi-gia/
Suy giảm thể chất, gặp khó khăn khi cầm nắm, nâng đỡ đồ vật
Phản ứng chậm chạp bất thường, dễ kiệt sức và ít hứng thú với các hoạt động thể chất
*****
Bài viết của bs Đỗ Duy Ngọc
Nhiều bữa không ngủ được, nằm nghĩ toàn mấy chuyện tào lao. Ví dụ như những năm sau 1975, cơm không có ăn, toàn bo bo với bột mì, thức ăn toàn cá ươn và rau héo. Lúc đó chỉ mong có bát cơm trắng, bữa cơm có thịt. Giải trí thì chỉ quanh quẩn mấy bài ca cách mạng, thể thao thì chỉ loanh quanh bóng đá, bóng chuyền.
Thời mở cửa, tiền bạc khá hơn, đời sống được nâng cao, bắt đầu xuất hiện phong trào tennis. Thật ra trước 75 ở miền Nam, tennis cũng là bộ môn có khá người chơi, nhưng toàn tướng tá, nhà giàu, công chức cấp cao vì sân không nhiều mà dụng cụ thì giá rất đắt. Từ cuối thập niên 80, sân tennis mở ra nhiều, vợt, banh, giày, vớ, áo quần được nhập về, phong trào rầm rộ. Và tennis lúc đó là thú chơi của người có tiền, nhất là cán bộ. Ra đường mà mặc bộ đồ đánh tennis trắng, giày Adidas, Nike...với vợt Wilson, Head chính hãng là quý tộc rồi. Vẫn biết đó là môn thể thao để mang lại sức khoẻ. Thế nhưng lắm người đến với bộ môn này để khoe khoang. Thời đó là thú chơi trưởng giả, có level cao trong xã hội. Ngồi đâu cũng nghe bàn về tennis, thể hiện đẳng cấp.
Dần dà, khi phong trào Golf du nhập vào, nhiều sân golf xây lên, 18, 36 lỗ đều có đủ. Người ta lấy luôn đất sân bay làm sân golf. Từ đó tennis thành trò chơi bình dân, ít vốn, không còn được nhắc nhiều nữa. Từ đấy golf mới là quý tộc, là đẳng cấp, là dân chơi thứ thiệt. Đi vào thế giới của trưởng giả, của trọc phú, của doanh nhân, của cán bộ đều bàn chuyện golf và giá cả của các món đồ phục vụ thú chơi này với giá cao ngất ngưỡng. Tennis xuống giá, golf trồi lên. Giá trị đã thay đổi.
**********
Một thời người ta mong có miếng thịt mỡ để có chất béo, để rán, để chiên. Mong có miếng thịt nạc để có thêm chất đạm. Đến khi mở cửa, thức ăn tràn trề, thích gì có đấy, chỉ sợ không có tiền thì lại rộ lên phong trào ăn chay. Doanh nhân bạc tỷ cũng ăn chay, nghệ sĩ, người mẫu cũng ăn chay, tu cũng chay mà không tu cũng chay. Tiệm cơm chay mở ra tràn ngập, bình dân có, sang chảnh có. Đi đâu cũng nghe bàn chuyện ăn rau cỏ. Vào nhà hàng sang trọng, giá cả trên trời cũng chỉ gọi món rau trộn. Ăn chay trở thành phong trào, trở thành mốt thời thượng.
Ngược với ăn chay lại có một xu hướng kiếm ăn thịt thú rừng. Thú càng quý, càng được săn đuổi. Thưởng thức thịt rừng là một thú vui quý tộc. Ăn những món ăn bình thường là tầm thường, phải tay gấu, óc khỉ, mật rắn, chồn hương, tê tê...rồi sừng tê, mật gấu, cao hổ, nhung hươu mới là dân chơi thứ thiệt. Cán bộ ta toàn là dân chơi.
**********
Từ chuyện ăn chay lại dẫn đến chuyện tu hành. Xã hội càng tàn bạo, khát máu, bạo lực, lừa lọc, dối trá, láo toét thì người nói chuyện tu hành, kinh kệ càng nhiều. Chùa chiền mọc lên như nấm. Thằng du đãng giết người cướp của, bà cho vay nặng lãi, chứa gái, buôn ma tuý, cán bộ tham nhũng, cướp đất của dân ngày rằm, mồng một, lễ, vọng... đều mang tiền, dâng hương, vàng mã cúng lạy Phật. Họ cầu chức, cầu tiền, làm ăn phát đạt. Họ cầu giàu càng giàu thêm, ghế càng cao thêm, chức tước bổng lộc càng nhiều hơn. Bởi có chức là có tiền, có nhà to, có đô la, hột xoàn, vàng kí.
**********
Lại thêm phong trào từ thiện. Bản chất của việc từ thiện là tốt, là sự sẻ chia. Nhưng làm từ thiện mà khoe khoang cho tất thảy mọi người, mà tự hào xem đó là công trạng thì chưa hiểu hết nghĩa bố thí của nhà Phật. Đó chỉ là làm cho cái tôi của mình chứ chẳng phải vì tha nhân.
**********
Chơi lan, chơi bonsai là thú vui tao nhã. Nhưng rồi người ta không dừng lại đó, đưa tới chuyện phá rừng, cưa cây đem về trưng bày trong vườn nhà. Cây trăm năm trong rừng già biến thành chậu bonsai cho lớp người nhà giàu mới. Cây lan biến hoá thành giá cả trăm tỷ đồng. Những thú chơi thanh lịch ngàn năm biến thành những trò cờ bạc, lọc lừa.
**********
Có một hiện tượng khó mà cắt nghĩa được là hiện nay ở miền Bắc có phong trào mặc quân phục lính Mỹ, lính Việt Nam Cộng Hoà, hát nhạc lính miền Nam. Họ tụ tập thành hội đoàn rất đông, có tổ chức đàng hoàng dù ngày xưa chửi Mỹ, hô hào đánh cho Mỹ cút, Nguỵ nhào. Nam thanh, nữ tú đủ cả, mỗi lần họ tập họp nhìn như tiểu đoàn quân đội VNCH chuẩn bị hành quân. Nhìn mặt họ hân hoan, sung sướng, tự hào, thoả mãn. Thế là sao nhỉ???
Cũng một thời, người ta toàn nói chuyện yêu nước thương dân, tình ái quốc, nghĩa đồng bào. Những gia đình vượt biên bị niêm phong với dấu đỏ lòm là phản quốc. Giờ thì ngồi đâu cũng nói chuyện Mỹ, chuyện Pháp, Anh. Người Việt ngày xưa trốn chạy, vượt biên giờ trở thành khúc ruột ngàn dặm. Con cán bộ từ cấp trung đến cấp cao đều du học Mỹ. Nhiều cán bộ chưa về hưu đã có thẻ xanh lận túi, chờ đến giờ là out. Thế mới thấy trên đời này mọi giá trị chẳng có chi là vĩnh cửu.
**********
Trong tiếng Việt giàu đi với sang. Nhưng thời nay, giàu tiền thì nhiều nhưng mà sang thì không có mấy, đốt đuốc cũng khó tìm ra. Bởi sang nằm trong cốt cách, trong cách ứng xử, trong ngôn ngữ thể hiện, trong điệu đi, cách nói, cách cười. Chẳng phải chơi golf mà sang. Cũng chẳng phải có cây hoa quý đắt tiền mà sang. Cũng chẳng phải tiền muôn, bạc tỷ mà sang. Chẳng phải có chút sắc đẹp, có chút địa vị xã hội, có hột xoàn cả kí, có nhiều người xu nịnh tiền hô hậu ủng mà sang.
**********
Cũng không phải miệng toàn nói chuyện đạo, chuyện chay tịnh, kể lể, khoe khoang chuyện bỏ tiền làm từ thiện, miệng luôn nam mô mới là người có lòng nhân ái, sống có đạo lý. Chiếc áo không làm nên thầy tu thì những kẻ cứ suốt ngày mô Phật cũng chưa hẳn là người tốt. Phật tại tâm chứ không phải tại miệng.
ĐỔ DUY NGỌC
_____________
Đỗ Hứng gởi
.jpg)