Bổn Thiện, Bổn Ác
Theo Ngài Thế Thân (世親, Vasubandhu), một Luận sư xuất sắc của Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ, “Thế giới này là kết quả của hành vi thiện hay bất thiện của chúng sinh trong quá khứ. Hành vi ấy được tích lũy trong nhiều đời, từ vô thủy, tùy điều kiện thích hợp mà xuất hiện NHƯ LÀ thế giới.
Thế giới bên ngoài được biến thái bởi thức của cộng đồng nghiệp. Thế giới xuất hiện do ảnh hưởng của cộng đồng bởi lực tăng thượng của nghiệp lực tất cả hữu tình.
Mỗi khi thức xuất hiện là tự nó phân đôi thành chủ thể và đối tượng tương ứng. Thức chỉ có thể nắm bắt được đối tượng được cấu trúc bên trong CHÍNH NÓ.”
Tâm tánh của con người có khi hiền thiện như thánh nhơn, cũng lắm khi độc hại còn hơn ác quỉ. Chỉ cho cái ngã của mình là tốt hơn người khác. Từ hư vô tới big bang, evolution, đến có con người trong vòng vài triệu năm, rồi sẽ sinh trụ hoại diệt, tuyệt chủng như khủng long cũng không ảnh hưởng gì tới trái đất (ecosystem.) Trái lại, nó có thể tốt hơn cho các chúng sinh khác. Bởi vì, thật ra, chúng nhân sinh chỉ là những ký sinh trùng, ăn bám (parasites,) và tiêu diệt những sự sống khác trên trái đất. Ngay cả giết hại lẫn nhau hàng loạt, để phục vụ cho cái tham lam vô tận của chính mình. Con người làm việc thiện thì ít, làm điều ác thì nhiều, cũng vì cái bổn tính tham sân si quá độ. Càn văn minh, càng đòi hỏi nhiều nhu cầu phức tạp hơn để thỏa mãn cái tham vọng không cùng, mà thiên nhiên chỉ có giới hạn, không thể đào tạo hơn, cung cấp kịp cho lòng tham không cùng của con người. Cái cộng nghiệp lẫn tiệm nghiệp đó tích lũy từ vô lượng kiếp nên khó mà giác ngộ, thành Phật trong tất cả các chúng sinh. Vì vậy, con người, đa số là giống vật đại gian ác nhất trên thế gian. Cho nên mới bị nghiệp quả nặng nề, đau khổ hơn các sinh vật khác trên thế gian.
Đức Thế Tôn phân tích, “Do tâm tánh của con người như vậy cho nên hình tướng của con người là như vậy; do bản thể của con người như vậy cho nên nghiệp lực của con người là như vậy; do tạo tác của con người như vậy gây ra nghiệp nhơn như vậy cộng thêm nghiệp duyên như vậy cho nên nghiệp quả của con người là như vậy; vì nghiệp báo của con người như vậy cho nên từ xưa đến giờ cứu cánh của con người cũng là như vậy.”
Tôi xin bạch hóa phân tích đầy từ bi của Đức Phật qua bụng tiểu nhân.
“Do tâm tánh của con người gian ác như vậy cho nên hình tướng của con người xấu xí như vậy; do bản thể của con người bất lương như vậy cho nên nghiệp lực của con người bất hạnh như vậy; do tạo tác của con người vô loại như vậy gây ra nghiệp nhơn bất hảo như vậy cộng thêm nghiệp duyên oan trái như vậy cho nên nghiệp quả của con người tai họa như vậy; vì nghiệp báo của con người thảm khốc như vậy cho nên từ xưa đến giờ cứu cánh của con người cũng khốn nạn như vậy.” Con người luôn cầu bất khả đắc, nên luôn luôn đau khổ vì vô minh – nhân sinh muôn kiếp vẫn vô phúc như vậy.
Bất ngờ
Ta tưởng ta là tiên
Giáng xuống ẩn trong đầm
Đâu ngờ ta thành quỷ
Ăn thịt lũ chúng sinh
Chúng sinh tuy xấu xí
Nhưng thịt béo thơm ngon
Chúng ngu si dại khờ
Dễ dàng cho ta thịt
Ăn xong ta thành người
Tham sân si ngu muội
Diện mạo xấu như quỷ
Chả có ma nào yêu.
Lê Huy Trứ
____________________
Tru Le gởi