Con chuột
Năm Tý nói chuyện chuột
***
Nội dung
Phần 1
Chuột trong khoa học tự nhiên
1. Bộ Gặm nhấm – Siêu họ Chuột.
1.1. Bộ Gặm nhấm.
1.2. Siêu họ chuột.
1) Siêu họ chuột Muroidea.
2) Siêu họ chuột Dipodoidea.
- Chuột nhảy jerboa tai dài (Jerboa).
3) Siêu họ chuột Geomyoidea.
- Chuột nhảy hai chân (Kangaroo rat, Kangaroo mouse).
1.3.Cận bộHystricognathi.
1) Họ chuột Bathyergidae.
- Chuột dũi trụi lông(Naked mole-rat).
2) Họ chuột Thryonomyidae:
- Chuột dũi mía(Cane rat).
1.4.Tiểu bộ Caviomorpha.
1) Họ chuột Caviidae
- Chuột lang nước (Capybara).
- Chuột lang nhà = Bọ ú (Cavia)
2) Họ chuột Myocastoridae
- Chuột cống nước (Coypu).
2. Họ chuột Muridae.
2.1. Phân họ Murinae.
1) Chi chuột Rattus.
- Chuột nâu - Chuột đen - Chuột cảnh lớn.
(- Brown rat - Black rat - Fancy rat)
2) Chi chuột Mus.
- Chuột nhắtnhà - Chuột cảnh nhỏ.
(- House mouse - Fancy mouse)
3)Chi chuột Micromys.
- Chuột Micromys minutus.
4) Chi chuột Apodemus.
- Chuột đồng đuôi dài - Chuột đồng cổ vàng.
(- Wood mouse - Yellow-necked mouse)
2.2. Phân họ Deomyinae.
- Chuột gai(Spiny mouse).
2.3. Phân họ Gerbillinae.
- Chuột nhảy Mông Cổ(Mongolian gerbil).
3. Họ chuột Cricetidae.
3.1. Phân họ Arvicolinae.
1) Chi chuột Myodes.
2) Chi chuột Microtus.
3.2. Phân họ Neotominae.
1) Chi chuột Neotoma.
- Chuột Woodrat.
2) Chi chuột Peromyscus.
- Chuột bãi biển(Beach mouse).
3.3. Phân họ Cricetinae.
- Chuột Hamster.
4. Họ chuột Nesomyidae.
Phân họ Cricetomyinae
- Chuột túi lớn (Giant pouched rat).
5. Họ chuột Spalacidae.
Phân họ Rhizomyinae
- Chuột tre (Bamboo rat)
6. Giải phẩu học và đặc tính sinh học của chuột.
6.1. Giải phẩu và tuổi của chuột.
6.2. Đặc tính sinh học của chuột.
1) Tinh khôn 2) Hung dữ 3) Sinh sản
4) Phá hại 5) Gây bệnh 6) Lợi ích.
Phần 2
Chuột trong khoa học xã hội
1.Chuột trong dân gian.
2. Chuột trong hệ Can Chi.
3. Chuột trong văn chương Việt.
1) Truyện ngụ ngôn 2) Ca Dao
3) Tục Ngữ - Thành Ngữ 4) Đồng dao
4.Chuột trong tín ngưỡng và tôn giáo.
1) Chuột trong Phật giáo.
2) Chuột trong tín ngưỡng Karni Mata thuộc Ấn giáo.
3) Chuột trong Ki-tô giáo.
5. Chuột trong điện ảnh.
6.Chuột trong diễn xiếc.
7.Chuột trongđiêu khắc.
8.Chuột tronghội họa và logo.
9.Chuột trongsử Việt.
10.Chuột trongẩm thực.
NBS: Minh Tâm12/2019
Phần 1
Chuột trong khoa học tự nhiên
1. Bộ Gặm nhấm – Siêu họ Chuột.
1.1. Bộ Gặm nhấm.
Sóc đuôi trắng
(Ammospermophilus leucurus)
Rodent - Wikipedia
Bộ Gặm nhấm – Wikipedia tiếng Việt
Bộ Gặm nhấm (danh pháp khoa học: Rodentia) còn gọi chung là động vật gặm nhấm, với đặc trưng là hai răng cửa liên tục phát triển ở hàm trên và hàm dưới và cần được giữ ngắn bằng cách gặm nhấm.
Bộ răng điển hình của động vật gặm nhấm
Khoảng 40% các loài động vật có vú là động vật gặm nhấm, và chúng được tìm thấy ở gần như mọi châu lục, ngoại trừ châu Nam Cực. Các loài gặm nhấm phổ biến là chuột nhắt, chuột cống, chuột nhảy (gerbil), chuột lang, hamster (chuột đất vàng), chuột túi [không nhầm với kangaroo (Macropus spp.), đôi khi cũng được gọi là chuột túi], sóc, sóc chuột, nhím lông, hải ly.
Động vật gặm nhấm có các răng cửa sắc mà chúng dùng để gặm nhấm gỗ, thức ăn và cắn kẻ thù. Phần lớn động vật gặm nhấm ăn hạt hay thực vật, mặc dù một số có khẩu phần thức ăn biến đổi hơn. Một vài loài là những động vật phá hoại, ăn và tàn phá các kho dự trữ lương thực của loài người cũng như là nguồn gốc lan truyền dịch bệnh.
1.2. Siêu họ chuột.
1) Siêu họ chuột Muroidea.
Muroidea - Wikipedia
Siêu họ chuộtMuroidea – Wikipedia tiếng Việt
Siêu họ chuộtMuroideahay Liên họ chuột Muroidea là một liên họ lớn hay siêu họ trong bộ Gặm nhấm. Các loài thuộc siêu họ chuột phân bổ ở khắp noi trên thế giới (trừ Nam Cực) và xuất hiện ở nhiều loại sinh cảnh khác nhau. Siêu họ chuột Muroidea là một siêu họ cực lớn, bao gồm 6 họ, 19 phân họ, chừng 280 chi và ít nhất 1300 loài.
2) Siêu họ chuột Dipodoidea.
Siêu họ Dipodoideatìm thấy trên khắp Bắc bán cầu, có duy nhất họ Dipodidae. Họ này bao gồm hơn 50 loài trong số 16 chi. Chúng bao gồm, chuột nhảy jerboas và chuột bạch dương. Các loài khác nhau được tìm thấy ở đồng cỏ, sa mạc và rừng. Chúng đều có khả năng muối (nhảy trong tư thế hai chân), một tính năng được phát triển cao nhất trong các jerboas sống ở sa mạc.
Allactaga - Wikipedia
Allactaga – Wikipedia tiếng Việt
[Euchoreutes naso - Họ chuột Dipodidae– Siêu họ chuột Dipodoidea]
Chuột nhảy jerboa tai dài, Chuột nhảy Gobi hay Chuột nhảy sa mạc tai dài. Loài này được Sclater mô tả năm 1890. Tình trạng bảo tồn.
Xem thêm:
- Dipodidae - Wikipedia
- Dipodidae – Wikipedia tiếng Việt
VIDEO
- The long-eared jerboa
- Cute Jerboas - Swiftest Jumpers
- JERBOA - Hopping Desert Rodent, Cute But Deadly!!
3) Siêu họ chuột Geomyoidea.
Siêu họ chuộtGeomyoideahay Siêu họ Chuột nang,Siêu họ Chuột túi má là một siêu họ trong bộ Gặm nhấm, gồm họ Geomyidae chứa các loài chuột nang (chuột túi má), họ Heteromyidae chứa các loài chuột kangaroo.
Kangaroo rat - Wikipedia
Chi Chuột nhảy hai chân – Wikipedia tiếng Việt
Kangaroo mouse - Wikipedia
Chi Chuột nhảy hai chân nhỏ – Wikipedia tiếng Việt
Xem thêm:
- Geomyoidea - Wikipedia
- Liên họ Chuột nang – Wikipedia tiếng Việt
VIDEO
- Kangaroo Rat Beats A Snake| Kritter Klub
- JERBOA - Hopping Desert Rodent, Cute But Deadly!!
- 'Ninja Rats’ Evade Rattlesnake Attacks | Nat Geo Wild
- Aggressive nightlife of the Kangaroo Rat | Attenborough | BBC
1.3.Cận bộ Hystricognathi.
Trong Cận bộ Hystricognathi (Cận bộ tương đương với Siêu họ) có nhiều họ chuột, đặc trưng là 2 họ sau:
1) Họ chuột Bathyergidae.
- Chuột dũi trụi lông.
Naked mole-rat - Wikipedia
Chuột dũi trụi lông – Wikipedia tiếng Việt
Chuột dũi trụi lông còn gọi là chuột dũi hoang mạc (Heterocephalus glaber) là một loài chuột dũi châu Phi không có lông, phân bố ở vùng Đông của Châu Phi (vùng Sừng châu Phi). Đây là loài chuột hầu như không có biểu hiện của sự lão hóa. Chúng sống lâu gấp 09 lần các loài chuột có kích thước tương đương và hiếm khi mắc ung thư. Chuột dũi trụi lông là một trong những loài động vật xấu nhất hành tinh.
Chuột có lớp da nhăn nhúm màu hồng, trụi lông và hàm răng kiếm, có xúc giác rất nhạy cảm, có thể để thay thế đôi mắt gần như mù của chúng. Là loài có tuổi thọ cao hàng đầu trong họ động vật gặm nhấm và sức khỏe luôn trong tình trạng tốt nhất suốt cuộc đời. Da của chúng không hề có cảm giác gì trước axit hay ớt. Đây là loài động vật có vú máu lạnh duy nhất được biết đến trên trái Đất.
Chuội dũi trụi lông có khả năng loại bỏ những protein bị tổn thương một cách hiệu quả, đồng thời giữ lại những protein ổn định và có chất lượng cao. Nhờ đó mà chúng không mang những biểu hiện thông thường của sự lão hóa như suy giảm chức năng não. Một số nhân tố khác cũng góp phần làm tăng tuổi thọ của loài chuột dũi này phải kể đến nữa là tốc độ trao đổi chất trong cơ thể chúng rất thấp, giúp làm giảm quá trình ôxy hoá (quá trình phá huỷ tế bào). Chuột tuy rất bé nhỏ nhưng có thể sống lâu tới 26 năm hoặc hơn nữa, và điều đặc biệt nhất là chúng vẫn có thể sinh sản ở tuổi rất già.
Chuột dũi trụi lông châu Phi có đời sống xã hội phát triển cao gọi là Eusociality (xã hội cao), thường quần cư thành từng đàn lớn trong hang nằm sâu dưới mặt đất và nằm chôn mình dưới đất. Lối sống này giống như một số loài côn trùng như ong, mối,... Đầu đàn của chúng là một chuột dũi chúa và chỉ chuột chúa mới có khả năng sinh sản. Dựa vào số lượng đông, đàn chuột dũi có thể bảo vệ tổ trước sự tấn công của những con vật khác, cho phép cả bầy đàn sống an toàn. Bình quân hằng năm, chuột dũi đầu đàn có thể cho ra đời 100 con và cứ duy trì như vậy cho đến năm nó được ít nhất 20 tuổi.
Xem thêm:
- Chuột chũi không lông - KhoaHoc.tv
- Phát hiện bất ngờ về loài chuột chũi không lông| Báo Dân trí
- 10 khám phá lạ về loài chuột dũi không lông
VIDEO
- Chuột dũi trụi lông- VnExpress
- Chuột chũi trụi lông: chìa khoá chống ung thư
- Naked mole-rats of Africa
- Naked Mole Rats| World's Weirdest
- How do naked mole-rats choose their queen?
2) Họ chuột Thryonomyidae.
- Chuột dũi mía.
Cane rat - Wikipedia
Thryonomys – Wikipedia tiếng Việt
Chuột mía (Thryonomysswinderianus) là một loài gặm nhấm được tìm thấy trên khắp phía nam Sahara của châu Phi, thành viên duy nhất của họ chuột Thryonomyidae .
Chuột mía có chiều dài cơ thể từ 35 đến 60 cm. Chúng thường nặng 6-7 kg trong điều kiện nuôi nhốt và có thể đạt trọng lượng lên tới 10 kg trong tự nhiên, có bộ lông màu nâu lốm đốm với màu vàng hoặc xám. Chúng sống ở những vùng đầm lầy và dọc theo bờ sông và hồ, và là động vật ăn cỏ , kiếm ăn trên các loại cỏ dưới nước trong tự nhiên. Trong các khu vực nông nghiệp chúng ăn gây hại trên nhiều loại cây trồng nhất là các loại cây trồng trong các đồn điền mía.
Con cái sinh ra lứa đẻ từ hai đến bốn con ít nhất một lần một năm và thường xuyên hơn ở một số khu vực. Chuột mía trưởng thành và có thể sinh sản khi được 6 tháng tuổi.
VIDEO
- The Cane Rat.
- Grasscutter or cane rat
- Grasscutter is a money making machine
- Nigerian Food: how to eat Giant Rat meat
1.4.Tiểu bộ Caviomorpha.
Trong Tiểu bộ Caviomorpha (Tiểu bộ tương đương với Siêu họ) có nhiều họ chuột, đặc trưng là 2 họ sau:
1) Họ chuột Caviidae.
–Chuột lang nước (Capybara).
Capybara - Wikipedia
Chuột lang nước – Wikipedia tiếng Việt
(Họ chuột Caviidae–Tiểu bộ chuột Caviomorpha)
Động vật gặm nhấm còn sinh tồn lớn nhất, có thể cân nặng tới 35-:-66 kg.
Chuột lang nước (Hydrochoerus hydrochaeris) là loài gặm nhấm lớn nhất thế giới. Cũng được gọi là capybara, đây là một thành viên của chi Hydrochoerus, trong đó nó là một trong hai loài còn tồn tại, loài kia là chuột lang nước nhỏ (Hydrochoerus isthmius). Những họ hàng gần khác của nó là chuột lang nhà và Kerodon rupestris, và nó có quan hệ xa với Myocastor coypus. Chuột lang nước là loài bản địa Nam Mỹ, cư ngụ ở trảng cỏ và rừng lá rậm, gần nguồn nước. Chúng là loài có tập tính xã hội cao và có thể tập hợp thành nhóm nhiều đến 100 cá thể, tuy thường sống thành đám 10-20 con. Chuột lang nước không phải loài bị đe dọa và được phép săn để lấy thịt và lông, và còn để lấy dầu từ lớp mỡ.
– Chuột lang nhà = Bọ ú (Cavia)
Guinea pig -Wikipedia
Chuột lang nhà – Wikipedia tiếng Việt
Chuộtlang nhà (Cavia porcellus) không tồn tại trong tự nhiên. Chuột lang nhà có thể trở nên hoang dã bằng cách trở về thiên nhiên. Chuột lang nhà được tìm thấy trên đồng cỏ trong môi trường sinh thái thích hợp tương tự như của bò.
2) Họ chuột Myocastoridae.
- Chuột cống nước (Coypu).
Coypu - Wikipedia
Myocastor coypus – Wikipedia tiếng Việt
Chuột cống nước (Coypu) còn gọi là chuột Nutria(Hải ly Nam Mỹ), thuộc họ chuột Myocastoridae - Tiểu bộ Caviomorpha, là thành viên duy nhất của họ Myocastoridae. Chuột cống nướcsống trong hang dọc theo dòng nước và kiếm ăn trên thân cây sông. Ban đầu có nguồn gốc từ Nam Mỹ cận nhiệt đới và ôn đới, nó đã được giới thiệu đến Bắc Mỹ, Châu Âu, Châu Á và Châu Phi, chủ yếu bởi những người nuôi lông thú. Chúng bị săn bắn và nhốt để lấy lông ở một số vùng. Chúng có thói quen đào hang và kiếm ăn phá hoại nên thường khiến xung đột với con người, và được coi là một loài xâm lấn.
Xem thêm:
- Caviidae - Wikipedia
- Họ Chuột lang – Wikipedia tiếng Việt
- Thế giới động vật: Giống chuột khổng lồ nhất thế giới và sở ...
- Hơn 100 con chuột lang nước chen chúc dưới hồ tránh nóng
VIDEO
- Chuột Lang Nước
- Những Con Chuột SIÊU KHỔNG LỒ
- Thú cưng TV - Cách nuôi chuột lang |YouTV
- Khám phá loài CHUỘT KHỔNG LỒ- Việt Top 10
- Mô hình nuôi bọ ú (chuột lang) hiệu quả nhất Bến Tre
- Pets 101- Capybaras
- Why Do Animals Like Capybaras So Much?
- CAPYBARA are the FRIENDLIEST Animal Compilation!
- COIPO - Myocastor coypus
- Willy il Coypu (nutria - Myocastor coypus)
- Nutria (Myocastor coypus) - Neozoen am Rhein
- Myocastor coypus- Abendessen der Biberratten
- Beobachtungen im Reich der Nutrias (Myocastor coypus)
Dưới đây là phần đề cặp tới hai họ chuột chiếm tỉ lệ lớn là họ chuột Muridae, họ chuột Cricetidae và họ chuột Spalacidae thuộc siêu họ chuột Muroidea.
2. Họ chuột Muridae.
Muridae- Wikipedia
Họ chuộtMuridae– Wikipedia tiếng Việt
2.1. Phân họ Murinae.
Murinae -Wikipedia
Phân họ Murinae– Wikipedia tiếng Việt
Phân họ Murinaebao gồm ít nhất 519 loài. Các thành viên của phân họ này được gọi là murines. Murinae có nguồn gốc từ Châu Phi , Châu Âu , Châu Á và Úc. Chúng thường được dùng trong y học.
1) Chi chuột Rattus:
Chi này gồm các loại chuột cống (Rattus),chuột nâu (Rattus norvegicus – Brown rat), chuột đen (Rattus rattus – Black rat), chuột lạ mắt (Rattus norvegicus domestica – Fancy rat) … , phổ biến nhất và được biết đến nhiều nhất. Được John Berkenhout mô tả năm 1769, chuột nâu là một trong những loài chuột lớn nhất, nó có màu nâu hoặc màu xám với chiều dài cơ thể 25 cm, và một cái đuôi dài tương tự, con đực nặng trung bình 350 g còn con cái nặng 250 nữ g.
Được cho là loài có nguồn gốc ở miền bắc Trung Quốc, loài động vật gặm nhấm này đã lan sang tất cả các châu lục ngoại trừ Nam Cực, và là loài chuột thống trị ở châu Âu và Bắc Mỹ làm cho nó là động vật có vú thành công thứ nhì trên thế giới chỉ sau con người. Thật vậy, với hiếm có trường hợp ngoại lệ, hầu như toàn bộ các loài chuột nâu sống ở bất cứ nơi nào con người sống, đặc biệt là ở các khu vực đô thị.
Việc sinh sản chọn lọc nhóm loài chuột nâu phổ biến nhất Rattus norvegicus đã tạo ra loài chuột thí nghiệm, một mô hình sinh vật quan trọng trong nghiên cứu sinh học, cũng như làm vật cưng.
Brown rat - Wikipedia
Chuột nâu – Wikipedia tiếng Việt
- Chuột nâu, tên khoa học Rattus norvegicus, là một trong những loài chuột cống phổ biến nhất và được biết đến nhiều nhất. Được John Berkenhout mô tả năm 1769, chuột nâu là một trong những loài chuột lớn nhất, nó có màu nâu hoặc màu xám với chiều dài cơ thể 25 cm, và một cái đuôi dài tương tự, con đực nặng trung bình 350 g còn con cái nặng 250 g.
Được cho là loài có nguồn gốc ở miền bắc Trung Quốc, loài động vật gặm nhấm này đã lan sang tất cả các châu lục ngoại trừ Nam Cực, và là loài chuột thống trị ở châu Âu và Bắc Mỹ làm cho nó là động vật có vú thành công thứ nhì trên thế giới chỉ sau con người. Thật vậy, với hiếm có trường hợp ngoại lệ, hầu như toàn bộ các loài chuột nâu sống ở bất cứ nơi nào con người sống, đặc biệt là ở các khu vực đô thị.
Black rat - Wikipedia
Chuột đen – Wikipedia tiếng Việt
- Chuột đen, tên khoa học Rattus rattus, là một loài động vật gặm nhấm phổ biến trong chi Rattus. Loài chuột này có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới châu Á và lây lan qua vùng Cận Đông trong thời La Mã trước khi tới châu Âu vào thế kỷ 1 và lây lan trên toàn thế giới. Chuột đen lớn điển hình có chiều dài 32,4-46,4 cm, bao gồm đuôi dài 17–25 cm và can nặng 110-340 g. Mặc dù có tên gọi là chuột đen, loài này lại có một số hình thức màu sắc khác. Nó thường là màu đen đến nâu sáng với phía dười màu nhạt hơn. Trong những năm 1920 ở Anh, một chủng chuột đen được tạo ra và có màu cùng với chuột nâu.
Fancy rat - Wikipedia
[Chuột cảnh lớn]
- Chuột cảnh lớn(Rattus norvegicus domestica – Fancy rat) là loại chuột nâu được thuần hóa và phổ biến nhất loài chuột cảnh ngoan ngoãn và được nhân giống trong nhiều thế hệ. Chuột cảnh lớn giờ đây có rất nhiều màu lông và hoa văn, được người đam mê chuột trên khắp thế giới lai tạo và nuôi dưỡng. Chuột được bán trong các cửa hàng vật nuôi bởi các nhà lai tạo. Chuột được coi là thông minh hơn các loài gặm nhấm thuần hóa khác, thường sống từ 2 đến 3 năm và được ưa thích sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu y học, vì sinh lý của chúng rất giống với con người.
Chuột thuần hóa khác biệt về mặt sinh lý và tâm lý so với họ hàng hoang dã của chúng và thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe các vật nuôi thông thường khác. Ví dụ, chuột nâu thuần hóa không được coi là mối đe dọa bệnh, mặc dù việc tiếp xúc với quần thể chuột hoang có thể đưa mầm bệnh như vi khuẩn Streptobacillus moniliformis vào nhà. Ngược lại, chuột thuần hóa có những rủi ro sức khỏe khác mà chuột hoang dã có thể vuợt qua.
VIDEO
- Rat farming in Florida
- Giant Rats Can Detect Tuberculosis!| Extraordinary Animals
- Hunting giant swamp rats in Louisianawith a Ruger 10/22 - and a big stick!
- Very big angry rat making loud sounds (Warning - it may scare your pet rats cats dogs etc )
- Rợn người bẫy được con chuột khổng lồ thành tinh
- Phát Hiện Hang Chuột Cống Nhum Khổng Lồ Ngoài Ruộng
- Bẩy Chuột Cống Nhum Kinh Hoàng Hàm răng kinh khủng 😬
- Đổ nước bắt chuột dính một bầy chuột cống nhum | mouse trap
2) Chi chuột Mus:
Mus (genus)- Wikipedia
Chi chuột nhắt – Wikipedia tiếng Việt
Chuột nhắttên khoa học Mus, là chi gặm nhấm thuộc động vật có vú nhỏ. Chúng thường được làm vật thí nghiệm trong các phòng thí nghiệm sinh vật cùng vài loài khác. Chuột là loài phá hoại lương thực, tài sản. Chuột tìm thức ăn vào ban đêm và là loài gặm nhấm . Mèo nhà có khả năng bắt chuột dù trời tối. Máy đuổi chuột thường dùng sóng siêu âm, sóng điện từ, sóng âm thanh.
House mouse- Wikipedia
Chuột nhắt nhà – Wikipedia tiếng Việt
- Chuột nhắt nhà(Mus musculus) là loài gặm nhấm có kích thước nhỏ và là một trong những loài có số lượng lớn nhất của chi Mus. Chuột nhắt chủ yếu sống gần con người và gây hại mùa màng cũng như lương thực, thực phẩm bảo quản. Chuột nhắt cũng đã được thuần hóa làm chuột cảnh và cũng được dùng làm chuột thí nghiệm trong sinh học và y học. Chúng là động vật được sử dụng phổ biến nhất trong các phòng thí nghiệm kĩ thuật di truyền.
Fancy mouse– Wikipedia
Chuột cảnh – Wikipedia tiếng Việt
- Chuột cảnhnhỏhay chuột kiểng là các loài chuột nhắt nhà (Mus musculus) được thuần hóa để làm cảnh hay vật cưng phục vụ cho thú chơi chuột. Loài chuột này đôi khi cũng được bán như một loại thức ăn tươi sống cho động vật ăn thịt là vật nuôi như rắn. Nhiều ý kiến cho rằng không nên nuôi nhiều chúng bởi những mối nguy hại tiềm tàng do loài gặm nhấm này gây ra.
3)Chi chuột Micromys:
Micromys - Wikipedia
Micromys – Wikipedia tiếng Việt
Micromys là một chi của loài gặm nhấm nhỏ trong phân họ Murinae. Loài Micromys minutus sống phổ biến ở khắp châu Âu và Bắc Á. Phân bố từ Tây Bắc Tây Ban Nha qua hầu hết châu Âu, qua Siberia đến Hàn Quốc, phía bắc đến khoảng 65 độ ở Nga, phía nam đến rìa phía bắc của Mông Cổ. Ngoài ra còn có các quần thể bị cô lập ở phía nam Trung Quốc, phía tây thông qua Vân Nam.
- Chuột Micromys minutusthích môi trường sống đặc trưng bởi các loại cỏ cao. Chúng bao gồm các đồng cỏ cao, các ô cỏ lau, bụi rậm xen kẽ với các loại cỏ và các cánh đồng ngũ cốc.
4)Chi chuột Apodemus:
Apodemus -Wikipedia
Apodemus – Wikipedia tiếng Việt
Apodemus là một chi của loài gặm nhấm nhỏ trong phân họ Murinae. Phổ biến là 2 loài:
- Chuột đồng đuôi dài (Loài Apodemussylvaticus– Wood mouse).
- Chuột đồng cổ vàng (Loài Apodemus flavicollis – Yellow-necked mouse).
Chúng ưa thích những khu vực có những cây lớn, có hạt như cây sồi và cây phỉ trong rừng rụng lá, trong công viên và các khu vườn khu vực bụi rậm, vườn cây và đồn điền.
2.2. Phân họ Deomyinae.
Deomyinae - Wikipedia
Phân họ Deomyinae – Wikipedia tiếng Việt
Phân họ Deomyinaechứa 04 chi chuột với 54 loài trong họ chuột Muridae.
Spiny mouse - Wikipedia
Acomys(cahirinus) – Wikipedia tiếng Việt
Chuột gai(Spiny mouse) đề cập đến bất kỳ loài của động vật gặm nhấm trong chi Acomys . Ngoại hình tương tự như chuột thuộc chi Mus, chuột gai là động vật có vú nhỏ có đuôi trần, có vảy. Tuy nhiên, áo khoác của chúng được trời phú cho những sợi lông bảo vệ cứng bất thường tương tự như gai của một con nhím; đặc điểm này là nguồn gốc của tên phổ biến, chuột gai.
2.3. Phân họ Gerbillinae.
Gerbillinae - Wikipedia
Phân họ Gerbillinae – Wikipedia tiếng Việt
Phân họ Gerbillinae còn gọi làPhân họ Chuột nhảy bao hàm 110 loài sống ở Châu Phi, Ấn Độ và Châu Á, bao hàm các loài chuột cát và các loài thuộc chi meriones; tất cả chúng đều có thể thích nghi với kiểu khí hậu khô hạn. Phần lớn chúng là động vật hoạt động tích cực vào ban ngày và nghỉ ngơi vào ban đêm (một số loài - bao hàm loài chuột nhảy thuần hóa - lại hoạt động vào ban đêm), và phần lớn chúng cũng là động vật ăn tạp.
Mongolian gerbil - Wikipedia
Meriones unguiculatus –Wikipedia tiếng Việt
Chuột nhảy Mông Cổ(Meriones unguiculatus), được Milne-Edwards mô tả năm 1867. Đây là loài phổ biến nhất trong phân họ chuột nhảy, và là loài chuột nhảy thường được nuôi như thú cưng hoặc làm thí nghiệm, đôi khi nó còn được gọi là chuột nhảy thuần hóa. Giống như chuột cống vàng Syria, nó được tiến sĩ Victor Schwentker mang đến Hoa Kỳ đầu tiên năm 1954 để nghiên cứu.
3. Họ chuột Cricetidae.
Cricetidae - Wikipedia
Họ chuột Cricetidae –Wikipedia tiếng Việt
Họ chuộtCricetidae là một họ động vật có vú trong bộ Gặm nhấm. Họ này được Fischer miêu tả năm 1817. Với khoảng 600 loài gồm chuột đồng, chuột lemming, chuột xạ, chuột hamster, chuột Bắc Mỹ, nên nó là họ động vật có vú lớn thứ 2, và các loài phân bố trên khắp các vùng thuộc Châu Mỹ, châu Á, và châu Âu.
3.1. Phân họ Arvicolinae.
Arvicolinae - Wikipedia
Phân họ Chuột đồng – Wikipedia tiếng Việt
Phân họ Arvicolinae thuộc họ Cricetidae bao gồm chuột đồng, lemmings, và chuột xạ. Arvicolinae là nhóm đông nhất ở Bắc bán cầu. Hầu hết Arvicolinae nhỏ, đuôi ngắn, sốngbên dưới lớp băng tuyết mùa đông, và tồn tại suốt mùa đông mà không cần phải ngủ đông.
1) Chi chuột Myodes.
Bank vole - Wikipedia
Myodesglareolus – Wikipedia tiếng Việt
Các Myodes glareolus nhỏ với lông màu đỏ nâu hay có vá màu xám, đuôi dài khoảng nửa cơ thể. Myodes glareolus sống trong các khu vực rừng,đặc biệt là trong rừng cây rụng lá, cây bụi, cây thấp và rác lá. Chế độ ăn uống của Myodes glareolus thay đổi theo mùa nhưng thường bao gồm lá, cỏ, rễ, chồi, vỏ cây, trái cây, hạt, hạt và hạt.
2) Chi chuột Microtus.
Field vole - Wikipedia
Microtusagrestis – Wikipedia tiếng Việt
CácMicrotus agrestis có đuôi ngắn, màu xám-nâu, sốngtrong môi trường cỏ ẩm, như rừng, đầm lầy hoặc trên bờ sông. Microtus agrestis đào hang cạn gần bề mặt của đất, dưới tán lá và dưới tuyết vào mùa đông. Microtus agrestis ăn cỏ, thảo mộc, củ rễ, rêu và các loại thực vật.
3.2. Phân họ Neotominae.
Neotominae – Wikipedia
Neotominae – Wikipedia tiếng Việt
[Peromyscus – Deer mice]
Phân họ Neotominaethuộc họ Cricetidae gồm nhiều loài chủ yếu được tìm thấy ở Bắc Mỹ . Trong số đó có những con chuột hươu nổi tiếng, chuột chân trắng, chuột túi và chuột châu chấu.
1) Chi chuột Neotoma.
Dusky-footed woodrat - Wikipedia
Neotoma fuscipes – Wikipedia tiếng Việt
Chuột Woodratđược tìm thấy ở Mexico và Mỹ. Ở Mỹ Woodrats được tìm thấy từ Oregon đến phía bắc của Baja California. Chúng được tìm thấy dọc theo bờ biển Thái Bình Dương, phía tây sa mạc và lưu vực lớn. Chúng là con mồi của cú, chó sói, diều hâu, chồn, chồn hôi, rắn và mèo.
2) Chi chuột Peromyscus.
Oldfield mouse – Wikipedia
Peromyscus polionotus – Wikipedia tiếng Việt
Chuột bãi biển(Peromyscus polionotus: Oldfield mouse, Beach mouse) là một loài ăn đêm. Nó được tìm thấy ở phía đông nam Hoa Kỳ từ trung tâm Alabama, nam trung bộ Tennessee , tây Nam Carolina , đông bắc Mississippi, Georgia đến Bờ biển vùng vịnh và hầu hết bán đảo Florida trên những bãi biển đầy cát, những cánh đồng ngô và bông, … Màu sắc chuột thay đổi theo vị trí địa lý. Chuột ăn hạt giống, trái cây và đôi khi là côn trùng, sống và nuôi ba đến bốn con non trong một cái hang đơn giản.
3.3. Phân họ Cricetinae – Hamsters.
Hamster - Wikipedia
Chuột Hamster –Wikipedia tiếng Việt
Phân họ Cricetinaebao gồm 25 loài, còn gọi là loài Hamster. Loài được nuôi để làm các thí nghiệm khoa học và hiện nay còn để làm thú cưng cho những người yêu thích vật nuôi nhỏ. Loài Hamster còn gọi là chuột hams, chuột đất vàng, chuột hang, được phát hiện tại một thành phố gần Siberia vào năm 1829.
Chuột Hamstercó khả năng đào hang để đuổi bắt côn trùng. Loài này đặc biệt ở chỗ có đôi túi má dài tới vai của nó, mục đích này để mang thức ăn về tổ, hang của chúng. Hamster có các hành vi khác nhau dựa vào tác động môi trường, di truyền và thật sự đã tương tác gần gũi với con người.
VIDEO
- Giới thiệu về chuột hamster
- Thucungtv - Giới thiệu về chuột hamster
- PHÂN BIỆT CHUỘT HAMSTER VỚI CÁC LOẠI CHUỘT KHÁC
- THVL | Nuôi chuột hamster: Làm cảnh hay nuôi bệnh trong nhà
- Thú cưng TV - Số 6 (P4) – Cách nuôi và chăm sóc Hamster |YOUTV
- Kỳ 4: Giới thiệu về trào lưu nuôi chuột lang của giới trẻ- Thú Cưng TV
- Tony | Phát Hiện Chuột Hamster TÁN GÁI SIÊU ĐỈNH- Hamster Copulate
4.Họ Nesomyidae.
Phân họ Cricetomyinae
Giant pouched rat - Wikipedia
Cricetomys – Wikipedia tiếng Việt
Gambian pouched rat- Wikipedia
Chuột túi Gambia – Wikipedia tiếng Việt
- Chuột túi khổng lồ (Giant pouched rat) hay Chuột túi Gambia (Gambian pouched rat - Cricetomys gambianus) thuộc chi Cricetomys, phân bố ở châu Phi cận Sahara là loài gặm nhấm lớn, Loài này được Waterhouse mô tả năm 1840. Chiều dài đầu và cơ thể của chúng dao động từ 25 đến 45 cm với đuôi có vảy.
Đây là loài chuột lớn nhất trong tự nhiên từng được biết tới. Loài chuột này hoạt động về đêm, có thể dài tới 92 cm (cả đuôi) và nặng hơn 4 kg, tương đương với một con mèo nhà, có con có chiếc răng cửa dài gần 3 cm. Chúng có thể sinh sản rất nhanh (khoảng 50 con/năm) và chuột con có thể sinh đẻ ngay khi chúng được 5 tháng tuổi. Sau khi đẻ con, chuột Gambia chỉ phải đợi 9 tháng để tiếp tục đẻ. Chúng nuôi sáu con nhỏ cùng lúc. Loài chuột này ăn tạp, cả thực và động vật. Chúng cũng có thể sống thọ từ 7-8 năm.
Đào tạo HeroRat để rà phá bom mìn ở Morogoro, Tanzania
Lợi ích: Chuột túi khổng lồ được gọi là chuột anh hùng (HeroRat), được huấn luyện nghiêm ngặt để hỗ trợ rà phá bom mìn đang đem lại nhiều lợi ích tại châu Phi và có thể sẽ được đưa sang các nơi khác. Chuột đã được sử dụng một cách hiệu quả trong quân đội Tanzania và Mozambique, chúng đang được dùng để tìm kiếm mìn ở hai nước này. Quân đội Mỹ đã bắt đầu quan tâm đến khả năng sử dụng chúng để phát hiện các loại mìn khác nhau.
Có thể nói việc huấn luyện chuột như vậy, đi đầu hiện nay phải kể đến là Tổ chức phi chính phủ APOPO thuộc vương quốc Bỉ. Hiện APOPO đang gặt hái được các thành công ở một số nước châu Phi.
Trong thực tế công tác, chuột túi khổng lồ rất nhạy bén, làm việc rất trật tự. Hai con chuột túi Gambia, trong vòng 1 giờ có thể dò hết một bãi mìn có bán kính rộng tới 200m2, trong khi đó, cùng một diện tích đó, con người phải cần đến 2 giờ. Hơn nữa, trong lượng của các chú chuột công binh này lại nhẹ, chỉ vào khoảng 3 kg, do đó dưới trọng lượng của chúng, mìn không bị kích nổ. Chuột cũng có thể được sử dụng để tìm kiếm người bị nạn dưới các đống đổ nát của các tòa nhà và thậm chí cả cho việc chẩn đoán các bệnh khác nhau, bao gồm cả bệnh lao bằng cách cho ngửi mùi đàm bệnh nhân.
Tác hại: Chúng bắt đầu được đưa đến quần đảo Florida Keys phía đông nam nước Mỹ trong thời gian từ 1999-2001 sau khi một người nuôi động vật địa phương thả tám con chuột ra ngoài tự nhiên. Các quan chức quản lý môi trường lo ngại rằng khi loài gặm nhấm khổng lồ đến được phần đất liền của bang Florida, chúng sẽ tàn phá mùa màng ở đây. Chuột túi Gambia đã bị cấm nhập khẩu vào Mỹ kể từ năm 2003 khi chúng được cho là nguyên nhân gây ra dịch bệnh ảnh hưởng tới 100 người. Chúng đang sinh sản nhanh trên quần đảo này bất chấp nỗ lực xóa sổ chúng kéo dài cả thập kỷ từ 2001-2012. Bộ Nông nghiệp Mỹ đã làm việc với quan chức bang Florida để xóa sổ loài gặm nhấm đáng sợ này, và ước tính chỉ còn vài chục con sót lại.
Ăn thịt người: Chúng chính là thủ phạm gây ra cái chết thương tâm cho 2 em bé ở hai thị trấn tồi tàn của Nam Phi vào khoảng tháng 5/2011. Bé Lunathi Dwadwa, 3 tuổi đã bị loại chuột khổng lồ châu Phi cắn chết khi ngủ trong căn lều của gia đình ở Khayelisha, ngoại ô thành phố Cape Town. Bố mẹ em cho biết, họ không hề thấy con mình la hét, khi thức giấc, họ thấy con mình đã chết rất thương tâm: mắt bị móc ra ngoài, từ chân mày xuống má đều bị chuột ăn chỉ còn trơ hốc mắt. Một bé gái khác ở Soweto gần Johannesburg cũng chết vì lý do tương tự, trong cùng một ngày. Tuy nhiên trường hợp này là do bà mẹ để con ở nhà đi chơi với bạn bè nên đã bị cảnh sát bắt giữ vì tội “lơ đễnh”. Tháng 4/2011, cụ bà 77 tuổi, Nomathemba Joyi cũng đã chết sau khi những con chuột khổng lồ gặm mất một nửa khuôn mặt phải.
VIDEO
- The giant rats sniffing out landmines in Tanzania
- Giant Rats Can Detect Tuberculosis! | Extraordinary
- These Huge Rats Can Sniff Out Land Mines | National
- The Mine-Sniffing Rats of Africa |Nicholas Kristof | The New
- How giant African rats are helping uncover deadly land mines ...
5. Họ chuột Spalacidae:
Bamboo rat - Wikipedia
Rhizomyinae – Wikipedia tiếng Việt
Họ chuột Spalacidae còn gọi là họ Dúi. Phân họ Dúi là Rhizomyinae. Các loài trong họ này phân bố ở Đông Á, sừng châu Phi, Trung Đông, và đông nam châu Âu. Họ này gồm blind mole rat, bamboo rat, root rat, và zokor.
Chuột tre(bamboo rat) còn gọi là chuột dúi là những loài có giá trị kinh tế cao, được nhiều nơi nhân nuôi lấy thịt thương phẩm.
VIDEO
- Ở nhà nuôi Dúi, thanh niên Sài Gòn thu nhập khủng
- Làm giàu từ nuôi dúi
- CHUỘT TRE 360
- THVL | Nuôi dúi
6. Giải phẩu chuột và đặc tính sinh học của chuột.
6.1. Giải phẩu và tuổi của chuột.
Giải phẩu và tuổi thọ của chuột
6.2. Đặc tính sinh học của chuột.
1) Tinh khôn:
Trong thế giới loài vật, chuột là bậc thầy về đấu tranh sinh tồn. Mỗi gia đình loài chuột có khá đông nhân khẩu, tồn tại theo kiểu đa đại đồng đường, đứng đầu là một Đại lão Thử có tổ chức hẳn hoi. Về thể lực, chuột có thể chạy marathon một mạch đường dài 15 km. Khi gặp nguy hiểm, chuột còn tài đu bám ngửa bụng lên trời và trong trường hợp khẩn cấp, chuột có thể leo thoăn thoắt theo phương thẳng đứng trên mặt tường hoặc bò theo phương nằm ngang theo mặt trần nhà. Chuột cống lớn có thể nhẩy vọt lên cao đến 1,5 m gấp mấy chục lần chiều cao bản thân. Ấy là chưa kể tài bơi lội như rái cá dưới nước của chuột.
Các nhà Khoa học trong Hội nghị xem xét về kết quả một nghiên cứu mới tại Saigon-France đã khẳng định “Chuột có khả năng tiên tri và linh cảm cực kỳ phi thường. Không những thế chuột còn có khả năng thông tin cho đồng loại”. Michel Daniel qua sách “Loài chuột bạn trong bóng tối của chúng ta”, sau hai chục năm nghiên cứu tác phong và tư duy của chuột, tin rằng “Chuột là loài có vú thông minh thứ ba chỉ sau con người và Hắc tinh”.
Người ta thường kể, chuột muốn tha một cái trứng gà to về ổ mà không bị bể, chuột đã biết để một con nằm ngửa ôm trứng, miệng ngâm đuôi con khác để con này kéo về ổ... (Bđd Viên Giác 91, trang 29 do Cụ Phan Hưng Nhơn viết).
Tổng hợp 19 hình ảnh chứng tỏ mèo và chuột là đôi bạn thân
Xem thêm:
- Chú chuột tốt bụng bí mật "dọn đồ" cho chủ nhà mỗi đêm - Trí Thức...
- Paris hoa lệ - “kinh đô” của chuột cống - Tạp chí xã hội - RFI
- Loài vật làm "chuyện ấy" lâu đến mức chết vì kiệt sức, thậm ...
- Chuột không còn sợ mèo khi nhiễm ký sinh trùng - KhoaHoc.tv
- Tuổi thọ của chuột và chuột sống được bao lâu
- Vì sao chuột sợ mùi mèo -VnExpress
VIDEO
- Chuột lạy phật
- Chuột lạy Phật ở Việt Nam
- Chuyện có thật - Chú chuột chắp tay ở chùa Cái Bầu
- 'Ghost' Tidying Up Mans Shed Turns Out to Be Mouse
- Mouse tidies man's shed every night -(UK) - ITV News - 19th March 2019
2) Hung dữ:
Chuộtmạnh và hung dữ hơn chúng ta nghĩ rất nhiều.Người dân ở miền Tây thường bảo Chuột cắn chết Gà, Vịt, thậm chí nó đánh chết cả Mèo ở những năm gần đây. Với các động vật như chim nuôi thì lại càng không thể nào là đối thủ của Chuột.
Loài động vật mạnh hay yếu được tính toán bằng cách nào? - Người ta dùng kích cỡ trung bình để tính, và dựa vào đó người ta kết luận:
1/ Nếu con Chuột to bằng con Mèo, nó cắn chết 1 con Chó.
2/ Nếu con Chuột nhắt to như con Chó, nó thừa sức cắn chết 1 con Ngựa.
3/ Còn nếu nó to bằng con Ngựa, thì nó không ngán bất cứ con vật nào thậm chí nó đục thủng cả căn nhà bạn chỉ trong vài phút!
VIDEO
- Rat attacks cats || HiCat Evil
- Chuột dữ tấn công cả chó và mèo
3) Sinh sản: Họ hàng nhà chuột quả có khả năng đặc biệt để sinh tồn. Chuột cũng chịu đựng liều phóng xạ cao hơn các loài động vật khác. Chuột đàn rất mắn đẻ. Chuột chửa 19 đến 22 ngày. Mỗi năm đẻ 5 đến 7 lứa, mỗi lứa 6 đến 10 con. Chuột con chỉ sau ba tháng đã lại sinh sản. Chuột sống 3 đến 4 năm.
Một cặp vợ chồng chuột nếu sinh đẻ đều đặn thì chỉ sau 3 năm sẽ phát triển thành hàng triệu con. Nếu con người và các loại động vật khác như mèo, rắn, chồn, cáo, cú, các loại chim ăn chuột không tích cực tiêu diệt chuột thì có lẽ chẳng mấy chốc chuột sẽ sinh sôi nẩy nở đầy cả mặt đất.
Thế nhưng có chuyện lạ “chuột tự sát tập thể”! Vào đầu tháng 5, năm 1995 xẩy ra ở vùng Tân Cương bên Trung Quốc, trên một vùng rộng khoảng 10.000km2. Chuột kéo đến các ao hồ, từng đôi một cắn đuôi nhau lao mình xuống nước chết. Chỉ sau vài ngày, các hồ ao trong vùng, xác chuột nổi kín mặt nước. Mỗi khi sinh sản quá nhiều, chuột lại có hiện tượng tự sát chết bớt đi là vậy.
VIDEO
- How Two Rats Become 15,000 in a Year | National Geographic
4) Phá hại: Do chuột phải luôn luôn gậm nhấm để mài mòn răng, nếu không răng sẽ dài ra không thể ngậm miệng lại được. Một con chuột cống cần lương thực sống khoảng từ 50 đến 100g mỗi ngày. Một thành phố có khoảng trên dưới 10 triệu con chuột thì mỗi năm sẽ mất khoảng 20.000 tấn lương thực, thực phẩm cho chuột.
Tuy nhiên, Trời sanh chuột thì phải sanh mèo hay rắn để “cân bằng” với chuột, nếu không loài người khó sống nỗi với chuột, bởi tai họa về Chuột tạo nên.
5) Gây bệnh: Loài chuột cũng tạo nên nhiều dịch bệnh, như bịnh dịch hạch trong lịch sử đã làm cho sự chết chốc lên đến hàng trăm ngàn người tại nhiều nước trên thế giới, ví như tại Athène (Hy Lạp) vào năm 429 trước Công Nguyên, hoặc các nước khác như Ai Cập, Thổ Nhỉ Kỳ, Ý Đại Lợi, Pháp.v.v. cũng bị sát hại vì bịnh dịch này, người ta đã thống kê chỉ 7 năm, kể từ năm 1346 đến năm 1353 số người bị chết trên thế giới như sau: Âu Châu gần 25 triệu người và Á Châu cũng gần 23 triệu người và được người đời xem như là một thiên tai.
Vì chuột thường đem tai họa đến cho loài người như vậy, nên người thường kiếm đủ cách để loại trừ chuột ví như : Thuốc chuột, đặt bẫy chuột, dậm cù Chuột .v.v. Có nơi khi bắt được chuột con sống, người ta may lỗ đít nó lại, rồi thả nó trong nhà, nó bị bí ỉa cho nên nó lập tức cắn đuổi đồng bọn nó chạy khỏi nhà và cắn chết luôn mấy con chuột con, sau đó nó cũng chết theo luôn.
Xem thêm:
- Nguy cơ mắc bệnh khi bị chuột cắn
- Chùm ảnh: Chuột và những bệnh truyền nhiễm có thể gây ...
- Chuột gieo rắc 35 loại bệnh truyền nhiễm - VnExpress Sức ...
- Dịch hạch: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị ...
VIDEO
- Cách đuổi chuột hiệu quả nhất bằng mẹo dân gian không cần dùng thuốc
- Gương mặt cuộc sống: "Ông Thiều diệt chuột"
- Chuột và nguy cơ lây các bệnh truyền nhiễm
6) Lợi ích:
Tuy nhiên, loài chuột cũng có giúp ích cho nhân loại trong y học do đặc tính sinh học của chuột gần giống con người. Chuột được dùng làm cuộc thí nghiệm y khoa, nhằm tìm được các loại thuốc trị bịnh.
Fancy mouse - Wikipedia
Chuột cảnh –Wikipedia tiếng Việt
Khoa học hành vi: Chuột có thể được đào tạo để lái xe? | Báo ...
- Thử nghiệm thành công vắc xin chống ung thư trên động vật
- Nghiên cứu thành công loại bỏ virus HIV trên chuột
Chuột thí nghiệm được sống trong “ngôi nhà thông minh”
Xem thêm:
- Nhiều loại chuột là của quý - Tạp chí Tia Sáng
- Tại sao chúng ta làm thí nghiệm khoa học trên chuột? | Báo ...
- Giant Rats Can Detect Tuberculosis! | Extraordinary Animals| Earth
Phần 2
Chuột trong khoa học xã hội
1.Chuột trong dân gian.
Đường hoa Nguyễn Huệ – Wikipedia tiếng Việt
Trong các loài chuột phổ biến ở Việt Nam, dân gian Việt có các tên gọi thông thường như:
- Chuột Lắt : Đây là loài Chuột nhỏ con bằng ngón tay cái hoặc lớn hơn một chút, nó thường sống ở trong nhà, rất lanh lợi, sanh sản rất nhiều và thường cắn phá khủng khiếp.
Trong dân gian, thấy đứa con nào hoặc người nào có thân hình nhỏ con thường phá phách gia đình hay xóm làng, thì cũng được gọi là Chuột Lắt.
- Chuột Xạ cũng thường gọi chuột Chù, cũng có thân hình nhỏ con, mỏ dài và nhọn, đuôi rất ngắn. Đặc biệt,nó có mùi hôi xạ khó ngửi cho nên có cái tên là chuột Xạ và mèo cũng sợ mùi xạ hương này, nên cũng lánh xa. Chuột Xạ không cắn phá và lanh lợi hơn chuột Lắt, nó thường ở hộc tủ, gầm giường hay trong hang và đi sát đất, rất chậm lụt, thường kêu chít chít như chuôt rúc vậy. Trong dân gian thường quan niệm điềm may mắn hay phát tài là:
Thứ nhứt đơm đóm vào nhà,
Thứ nhì chuột rúc,
Thứ ba hoa đèn.
- Chuột Dừa: Là loại chuột thường sanh sống ở trên cây dừa, ít xuống đất, nó chỉ cắn phá cây dừa và ăn cơm dừa, uống nước dừa mà sống, thân hình nó lớn bằng cườm tay. Vì thế, nó mới có tên là chuột Dừa, loại chuột này thường thấy những tỉnh trồng nhiều dừa như ở Bến Tre, thịt nó thơm ngon đặc biệt, bởi vì nó ăn uống bằng trái dừa rất tinh khiết.
Ngoài ra, những loại chuột hoang nói trên, chúng ta còn thấy loại chuột được người nuôi để làm cảnh. Đó là:
- Chuột Bạch: Đây là loại chuột nhỏ con, có lông màu trắng và thường thấy ở bên Tàu, cho nên nó có tên là chuột Tàu. Người nuôi chuột Bạch hay chuột Tàu này phải tốn tiền mua chuột, mua lồng chuột đặc biệt để nó biểu diển và tốn thức ăn chớ không phải như các loại chuột hoang khỏi chăm sóc gì cả. Nhưng bù lại, người nuôi chuột này được xem những trò biểu diển của nó và làm cảnh cho vui cửa vui nhà.
2.Chuột tronghệ Can Chi.
Sexagenary cycle- Wikipedia
Can Chi– Wikipedia tiếng Việt
Con chuột có từ Hán làThử鼠. Tuy nhiên để xác định tên gọi của thời gian (ngày, giờ, năm, tháng) trong hệ Can Chi, con chuột được gọi là Tý [子; E: Rat (Zodiac)] đứng đầu - ngôi thứ nhất hàng Chi.
Theo quan niệm từ xưa tới nay, đứng ở vị trí thứ nhất là vị trí quan trọng. Chuột là con vật thấp cổ bé họng nhất trong 12 con Giáp, nhưng vì sao lại được đứng ở vị trí thứ nhất trong 12 con Giáp?
Truyền thuyết lưu truyền trong dân gian về vị trí đầu tiên của Chuột trong 12 con giáp của rất đa dạng. Câu chuyện sau đây được chú ý nhiều hơn. Mèo và chuột là bạn với nhau. Mèo nghe nói Ngọc Hoàng muốn chọn 12 con vật làm con vật cầm tinh cho con người. Mèo rủ chuột sáng sớm hôm sau cùng đi. Trong lúc mèo còn ngủ say thì chuột một mình đi trước đến kịp được chọn vào 12 con vật này. Nhưng phân định thứ bậc sao cho hợp lý phải có kỳ thi tuyển chọn. Trâu chạy về đích trước tiên nhưng không hay chuột nhẩy lên lưng trâu lúc nào. Khi tới đích thì chuột kịp thời nhảy lên hàng đầu. Thế là chuột khôn lanh đã chiếm được vị trí đầu trong 12 con giáp. Vì thế người xưa cho rằng chuột thông minh nhất trong các loài vật nên được xếp đứng đầu.
Nếu việc chọn chuột làm con vật đầu tiên trong 12 con giáp vẫn còn chưa rõ ràng thì việc đặt giờ Tý trong ngày lại dễ hiểu hơn. Theo dân gian ở nông thôn khoảng thời gian nửa đêm từ 23 giờ đến 1 giờ được gọi là giờ Tý (giờ của chuột cũng là chí lý). Thời gian này chuột hoạt động mạnh, cao điểm nhất trong ngày. Chúng rất tỉnh táo, nhạy bén, chạy đi kiếm ăn và nhất là hay rúc chí chóe.
3.Chuột trongvăn chương Việt.
 
1) Truyện ngụ ngôn: Do loài Chuột cũng có nhiều đặc tính của chúng nó, cho nên người đời thường nhân cách hóa và đưa vào văn học nhân gian, nhân đây xin trích dẫn như sau :
+ Truyện ngụ ngôn về đời sống gia đình.
Có một hôm chuột Bạch góa chồng nhưng nhứt định không tái giá, ở vậy nuôi con thờ chồng. Ngày nọ chuôt Bạch bị chó rượt, chạy lạc vào một hang chuột khác. Nhân lúc chuột cái đi vắng, chuột đực ve vãn, ép duyên nhưng chuột Bạch một mực chối từ. Sau cùng, chuột đực buộc lòng phải để chuột Bạch rời hang. Kịp đến, khi chuột cái vừa về đến nhà, bắt gặp chồng tiễn đưa chuột Bạch ngay cửa hang, bèn nổi cơn ghen, mắng mỏ chồng, rồi sang nhà chuột Bạch đánh ghen. Khi chuột Bạch trần tình sự việc với chuột cái, thì mèo chạy đến, chuột cái hoảng sợ, chạy té xuống giếng. May thay, có một nho sinh tên Hồ Sinh vớt lên và giảng đạo lý với chuột cái, Hồ Sinh khuyên làm đàn bà phải giữ lòng trinh như chuột Bạch.
Gặp cơn nhầm chốn xa vời,
Chẳng tham chiêu đãi, nghe lời bướm ong.
Nào ai cợt giễu thử lòng,
Gần vàng chẳng chuyển, chẳng long chút nào.
Làm vợ không nên ghen tương mà tan nát cửa nhà:
Người xưa câu ví còn gương,
Đàn bà cả tiếng tan hoang cửa nhà.
Làm chồng không nên háo sắc như chuột đực:
Như lòng chuột đực khá chê,
Toan đường quyến rũ đã mê đạo lành
+ Truyện ngụ ngôn “Mèo mắc lừa Chuột”.
Xưa có một con mèo già, một hôm nó bắt được một con chuột nhắt, sắp ăn thịt. Chuột nhắt khôn ngoan, van lạy khất mèo rằng:
- Buổi mai nhà tôi có giỗ, tôi phải đi chợ xa, mua tôm, mua tép về để làm giỗ. Ngài sinh phúc cho tôi. Rồi mai xin mời Ngài tới dự cỗ.
Mèo nghe nói lấy làm thích lắm, bèn hỏi chuột rằng:
- Nhà mày cúng giỗ ở đâu?
Chuột nói:
- Bẩm, nhà chúng tôi cúng giỗ ở trên ngọn cây cau ngoài vườn. Mai thế nào cũng xin mời ngài chiếu cố lên chơi uống rượu cho vui.
Cái tính tham ăn, chưa chi nghĩ đến tôm, tép đã thèm rỏ dãi, mèo vui lòng. Chuột cút thẳng một mạch.
Sáng mai, mèo dậy thật sớm, sắm sửa chỉnh tề để đi ăn giỗ, nhưng lúc ra vườn trèo lên ngọn cây cau thì chẳng thấy họ hàng nhà chuột đâu, cũng chẳng thấy cỗ bàn tôm, tép đâu cả.
Mèo đứng mèo kêu, mèo gọi, mèo gào đến khản cả tiếng hết cả hơi mà chẳng thấy tăm của chuột. Bấy giờ mèo già mới biết là mình đã mắc mưu chuột nhắt.
Bởi câu chuyện mới thành câu hát, trẻ em thường hát giễu mèo rằng:
Chú mèo mà trèo cây cau
Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà,
Chú chuột đi chợ đường xa
Mua tôm, mua tép giỗ cha chú mèo
+ Truyện ngụ ngôn “Sự báo đáp của chuột”.
Một con sư tử đang nằm ngủ trong một cái hang giữa rừng. Nó vừa đánh chén một bữa no nê và bây giờ đang thiu thiu ngủ. Đột nhiên, con sư tử cảm thấy rất ngứa, hình như có con gì đó đang bò trên người nó. Giấc ngủ của nó bị phá hỏng, nó mở mắt và nhận ra một con chuột đang chạy trên lưng mình. Sư tử tức giận gầm lên một tiếng, nó vươn bàn tay to lớn của mình túm lấy con chuột định cho thẳng vào miệng.
Con chuột van lạy rối rít: “Thưa đại vương sư tử đáng kính, hãy tha mạng cho con, ngài hãy để cho con được sống. Chẳng qua là do con vô ý thôi, rồi sẽ có ngày con đền đáp đại ân đại đức của ngài!”
Lúc này sư tử bụng đang no, nó cũng chẳng thèm khát gì việc ăn một con chuột cả. Nghe những lời van xin của chuột, nó phá lên cười và nói với chuột rằng: “Ta tha chết cho ngươi lần này để ngươi ghi nhớ lấy bài học hôm nay, chứ ngươi làm sao mà báo đáp được ta đây? Thôi hãy mau biến đi kẻo ta nổi giận thì khốn!”
Chuột tạ ơn sư tử, sau đó chạy biến mất.
Qua một thời gian dài, sư tử đã quên hẳn chuyện cũ năm nào. Và có thể nói rằng, nó cũng chẳng thèm để ý đến những chuyện vặt vãnh như vậy.
Rồi một hôm, không may sư tử bị rơi vào bẫy của những người thợ săn, họ lấy dây thừng buộc chặt bốn chân của nó lại và khiêng về. Nhưng do sư tử nặng quá, mấy thợ săn không sao vác nổi, thế là họ chia nhau đi tìm người giúp sức. Đúng lúc ấy, chuột đi qua, nghe tiếng gầm của sư tử, nó chạy lại gần và nhận ra vị ân nhân của mình năm nào. Nó bèn lại gần và nói: “Năm xưa, ông đã từng tha mạng cho tôi, tôi đã hứa là sẽ đền đáp ơn ông. Bây giờ tôi sẽ thực hiện lời hứa ấy của mình, tôi sẽ giúp ông có được tự do!”
“Ngươi sẽ mang lại tự do cho ta ư?”- sư tử hỏi một cách ngạc nhiên - “Liệu ngươi có làm được không?”
“Ông cứ đợi đấy!” - Con chuột trả lời. Nói xong, nó dùng hàm răng sắc nhọn của mình cắn đứt sợi dây trói.
Sư tử thoát nạn, nó chạy ra xa cái bẫy và xúc động nói với chuột: “Thật cảm ơn ngươi quá!”
“Tôi đã nói là sẽ báo đáp ông mà!” - Chuột nói – “Tôi biết, lúc đầu ông không tin và chế giễu tôi. Ông là chúa tể của muôn loài nên trong mắt ông, tôi chỉ là một con chuột nhỏ bé và không đáng tin cậy. Nhưng ông hãy nhớ, những người yếu đuối sẽ có cách báo đáp riêng của họ để dành cho những ai luôn giúp đỡ họ trong cuộc sống”.
2) Ca Dao:
Chuột kêu chút chít trong rương,
Anh đi cho khéo đụng giường mẹ hay.
Chuột chù chê Khỉ rằng hôi,
Khỉ lại trả lời:cả họ mầy thơm?
Cần chi cá Lốc, cà Trê,
Thịt Chuột, thịt Rắn nhậu mê hơn nhiều.
Chuột chê xó bếp chẳng ăn,
Chó chê nhà dột ra nằm bụi tre. ..v.v (ca dao)
3) Tục Ngữ - Thành Ngữ:
Chuột chạy cùng sào. Chuột đi vỏ trứng. Chuột sa hũ Nếp. Chuột sa chĩnh Gạo. Chuột sa lọ mỡ. Ném Chuột bể, (vỡ) đồ. Ném Chuột còn chê củi bát. Nhi nhắt như Chuột ngày. Mắt Dơi tai, (mày) Chuột. Chuột gậm chân Mèo. Mặt như Chuột kẹp. Nhăn nhó như Chuột. Lù rù như Chuột Chù phải khói. Cháy nhà ra mặt Chuột. Đầu Voi đuôi Chuột. Uớt như Chuột lột ....v.v
4) Đồng dao:
Trong trò chơi “Mèo đuổi chuột”của trẻ em, các em đọc đồng thanh bài bài đồng dao:
“Mèo đuổi chuột
Mời bạn ra đây
Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng
Chuột luồn lỗ hổng
Mèo chạy đằng sau
Thế rồi chú chuột lại đóng vai mèo
Co cẳng chạy theo, bác mèo hóa chuột”
4.Chuột trong tín ngưỡng và tôn giáo.
1) Chuột trong Phật giáo(Thích Nguyên Hùng - Giác Ngộ Xuân Mậu Tý).
Ba tạng Kinh, Luật, Luận của Phật giáo là một kho tàng văn học khổng lồ, phản ảnh mọi phương diện của cuộc sống. Đặc biệt, văn học Phật giáo rất đa dạng về thể loại và giàu về hình ảnh.
Hầu như mọi sự vật hiện tượng trong cuộc sống đều trở thành đề tài hay hình ảnh để Đức Phật diễn bày đạo lý, và hình ảnh nào đi vào kinh điển cũng đều trở nên sâu sắc, lung linh khiến người đọc, người nghe nhớ mãi.
Dưới đây giới thiệu một vài ảnh dụ về chuột trong kinh Phật để mọi người cùng suy niệm.
- Bốn loại chuột(Kinh Hằng Thủy, Đại 1, N00033, p.0817a06).
Có bốn loại chuột: Đó là chuột sống trên nóc nhà, chuột trong nhà, chuột ngoài đồng ruộng, chuột sống nơi nhà xí.
Chuột sống trên nóc nhà thì không thể sống ngoài đất bằng. Chuột sống trên đất bằng không thể sống trên nóc nhà. Chuột sống nơi đồng ruộng thì không thể sống nơi nhà người và ngược lại. Chuột sống nơi nhà xí thì không thể ra khỏi nhà xí, không biết trong kho có nhiều lúa thóc.
Cũng vậy, con người cũng có bốn hạng. Những gì là bốn?
1) Người tâm ý ngay thẳng, trì giới không khuyết phạm, muốn được đạo quả A la hán.
2) Người trì giới tinh tấn, muốn được đạo Bích Chi Phật.
3) Người trì giới học hỏi nhiều, hiểu rõ kinh, có trí tuệ, mong muốn độ tất cả chúng sinh, muốn được thành Phật.
4) Người mượn danh đệ tử Phật, không thể trì giới, không muốn học hỏi, tâm ý vẫn còn do dự sợ không đắc đạo.
Bốn hạng đệ tử trên cũng như bốn loại chuột kia.
- Năm giọt mật(Chuyện cổ Phật giáo).
Có một tên tử tù khao khát tự do nên hắn đã tìm mọi cách để trốn thoát. Một lần nọ nhân sơ hở của người lính canh nên hắn đã trốn được ra ngoài. Nhưng kế hoạch không thành công, hắn bị quan quân truy bắt. Góp sức cùng quan quân còn có hai con voi khiến cho hắn vô cùng hoảng sợ, quýnh quáng thế nào mà rớt xuống giếng sâu. Cũng may hắn chụp được một rễ cây buông thòng trong giếng, vì thế là thoát chết. Chưa kịp lấy lại tinh thần thì hai con voi đã đến gần bên miệng giếng. Voi thị uy gầm rú và bứt đổ những cây quanh miệng giếng. Nếu rễ cây kia mà đứt thì hắn chết chắc, nghĩ vậy nên hắn lần hồi tụt xuống. Thật không ngờ, ở dưới đáy giếng sâu tối đen thăm thẳm có ba con rồng lửa đang múa vuốt nhe nanh. Khốn khổ cho thân hắn khi vừa thoát được ngục tù thì lại rớt giếng sâu. Nghĩ rằng đằng nào cũng chết nên hắn đành liều mạng leo lên. Nhưng ác nghiệt làm sao khi quanh miệng giếng xuất hiện bốn con rắn độc và trên miệng giếng có hai con chuột, một đen, một trắng, đang thi nhau gặm nhấm rễ cây.
Đường cùng, mệt mỏi cộng lo sợ triền miên, hắn ngửa cổ than trời trách đất. Nào ngờ lúc ấy có đàn ông mật bay qua làm rơi năm giọt mật ngọt ngay vào miệng. Hắn lịm người ngây ngất quên đi những nguy hiểm đang chờ.
Lời bàn:
Đây là câu chuyện ngụ ngôn của đức Phật dạy về sự nguy hiểm của ngũ dục thế gian. Quan quân là ví dụ cho vô thường, hai con voi là dụ cho sinh và tử. Té giếng là sự thọ sanh (tái sanh), rễ cây buông thòng là sinh mạng, hai con chuột đen và trắng là dụ cho đêm và ngày (thời gian). Ba con rồng lửa là tham, sân, si. Bốn con rắn độc là thân tứ đại và năm giọt mật chính là ngũ dục thế gian.
Phật dạy chỉ vì năm giọt mật chẳng có gì đáng quý mà người tử tù đã vội quên những nguy hiểm đang chờ. Cũng như chúng ta vì tham đắm theo ngũ dục thế gian mà không biết những khổ đau mình sẽ phải gặp. Thoát khỏi "thân mạng" này rồi lại đầu thai "thân mạng" khác đó là "tử" và "sinh" luân hồi vì "vô thường" luôn theo đuổi. Khi "thọ sanh" rồi thì "thời gian" bắt đầu gặm nhấm "sinh mạng". Thêm vào đó là bệnh đau do "thân tứ đại" mang lại. Ngũ dục là: Tài (tiền của) ; Sắc (vật đẹp); Danh (địa vị, quyền lực); Thực (sự ăn uống) ; Thùy (sự ngủ nghỉ - lười biếng). Nếu như chúng ta chìm đắm trong ngũ dục trên thì chúng ta sẽ bị thiêu cháy bởi "ba ngọn lửa": tham, sân, si. Phật dạy: ít muốn, biết đủ, thường vui. Vì thế mà hãy tự hào vì sống chẳng đam mê.
VIDEO
- Chú Chuột Trong Kinh PhậtSa Môn Thích Pháp Hòa
- Con chuột trong kinh Phật (06/01/2008) Thích Nhật Từ
- Chuột hại con người, GIẾT CHUỘT CỨU NGƯỜI tội hay phước?
2) Chuột trong tín ngưỡng Karni Mata thuộc Ấn giáo.
Đền thờ chuột Karni Mata
Cách thành phố Bikaner thuộc bang Rajasthan (Ấn Độ) khoảng 30 km, đền Karni Mata còn được gọi là đền Mooshak có lịch sử 600 năm tuổi, là một ngôi đền Hindu tọa lạc tại Deshnoke, là nơi sinh sống của khoảng 25.000 con chuột đen.
Không giống những người anh em tại các nơi khác, chuột ở đây được bảo vệ và cung phụng như những ông hoàng. Khi đến đây, du khách phải đi nhẹ, nói khẽ để tránh làm kinh động đến lũ chuột. Đặc biệt, họ không được phép làm bất kỳ điều gì gây tổn hại đến chủ nhân của ngôi đền. Nếu làm chết một con, họ sẽ phải trả bằng một con chuột đúc bằng bạc.
Các phiến đá cẩm thạch được chạm trổ tinh xảo nối từ cổng vào trong ngôi đền. Khắp nơi, du khách có thể bắt gặp các các khối trang trí hình chuột bằng vàng và bạc.
Nữ thần Karni Mata
Thực tế, ngôi đền Hindu tráng lệ này mới được xây dựng vào năm 1900 và thờ nữ thần Karni Mata, hóa thân của nữ thần sức mạnh và chiến thắng. Du khách có thể nhìn thấy hình ảnh của nữ thần ở thánh đường bên trong.
Truyền thuyết kể rằng trong một lần xuống ao uống nước, Laxman, con trai của nữ thần Karni Mata bị chết đuối. Nữ thần đã rất đau khổ và cầu khẩn Yama (thần chết) hồi sinh con trai của mình.
Ban đầu, Yama từ chối. Sau đó, tình yêu của người mẹ đã làm cảm động đến thần chết. Cuối cùng, Yama đồng ý cho Laxman và tất cả con trai của Karni Mata tái sinh thành chuột.
Chuột ăn trước, người ăn sau
Người dân đến đền thường mang theo đồ ăn cho chuột. Thậm chí, họ còn ăn chung và coi được ăn thức ăn do chuột gặm là vinh dự lớn.
Trong số hàng nghìn con chuột sống trong đền thờ, một vài con có bộ lông màu trắng được coi là đặc biệt linh thiêng. Người dân ở đây tin rằng chúng là hóa thân của Karni Mata và 4 người con trai. Thấy chuột bạch được coi là phước lành.
Vì sao lại có đền thờ kỳ lạ này nhỉ?
Gautam Ghosh, giáo sư nhân loại học và nghiên cứu châu Á thuộc ĐH ở Philadelphia (Mỹ), lưu ý rằng không phải nơi nào cũng tìm thấy mẫu đền thờ chuột như thế này. Ông nói: "Tại Ấn Độ cũng như ở phương Tây, chuột không được kính trọng đặc biệt như vậy. Trong đạo Hindu, nhiều vị thần cũng mang hình dạng loài vật, và không hề có sự khác biệt nào giữa hình dáng của nam thần hay nữ thần. Họ có thể xuất hiện dưới dạng cá, chim, hay thậm chí chuột."
Đối với loài vật được coi là đồng nghĩa với dịch hạch và bệnh tật, điều này có vẻ rất lạ. Nhưng suốt thời gian tồn tại của ngôi đền này, chưa bao giờ có dịch bệnh nào hay căn bệnh nào liên quan đến chuột xảy ra cho những người đến thăm.
Xem thêm:
- Đi thăm đền thờ Chuột ở Ấn Độ - Kenh14
- Đền thiêng nhung nhúc 20.000 con chuột ở Ấn Độ - VnExpress
- Đền thờ 'thánh chuột' duy nhất trên thế giới - Thế giới - ZING.VN
VIDEO
- Ngôi đền tôn thờ hơn 20.000 con chuột ở Ấn Độ -VnExpress
- Ngôi đền cung phụng 2 vạn con chuột ở Ấn Độ Deshnoke ...
- Rat Temple | Animal Underworld
- Welcome to the Rat Temple| National Geographic
3) Chuột trong Ki-tô giáo (Nói Chuyện Chuột, Năm Mậu Tý - VietCatholic News).
Chân Adam đạp lên đuôi chú chuột, biểu tượng cho sự yếu đuối của người đàn ông.
Trong Kinh thánh, Adam bị sa ngã cũng bởi Eve năn nỉ ỉ ôi.
[Tranh thời Phục Hưng Bắc Âu]
Chuột được nói đến trong kinh Cựu Ước,còn kinh Tân Ước thì không hề đá động gì đến loài chuột cả.Hình ảnh loài chuột không khi nào có ý nghĩa tốt. Nó là biểu hiện của bệnh tật, trộm cắp, cắn phá, lén lút, lừa dối, sống nhờ rác rưởi.
- Lê Vi - Chương 11 -29: Trong số các loài vật nhỏ lúc nhúc trên mặt đất, các ngươi phải coi những loài này là ô uế: Chuột chũi, chuột nhắt, mọi thứ thằn lằn.
- Samuel I - Chương 6 -4: Người Phi-li-tinh hỏi: “Của lễ đền tội chúng tôi phải nộp cho Người là gì?” Họ đáp: “Năm cái khối u bằng vàng và năm con chuột bằng vàng, tính theo số các vương hầu người Phi-li-tinh, vì cũng một tai hoạ đã giáng xuống trên tất cả anh em và trên các vương hầu của anh em”.
- Samuel I - Chương 6 -5: Anh em hãy làm những hình ảnh các khối u của anh em, và hình ảnh các con chuột đang phá phách xứ sở, và hãy tôn vinh Thiên Chúa Ít-ra-en. May ra Người sẽ nhẹ tay với anh em, với các thần của anh em và xứ sở anh em.
- Samuel I - Chương 6 -11: Chúng đặt hòm bia Đức Chúa lên xe, cùng với cái tráp đựng các con chuột bằng vàng và hình ảnh các khối u của chúng.
- Samuel I - Chương 6 -18: Ngoài ra còn có các con chuột bằng vàng, tính theo số tất cả các thành người Phi-li-tinh thuộc về năm vương hầu, từ thành kiên cố cho đến làng bỏ ngỏ. Tảng đá lớn trên đó người ta đã đặt hòm bia Đức Chúa là bằng chứng cho đến ngày hôm nay, trong cánh đồng ông Giơ-hô-su-a người Bết Se-mét.
- Isaia - Chương 2 -20: Ngày đó, con người sẽ ném cho chuột chù, cho dơi những tà thần bằng bạc, tà thần bằng vàng của họ mà họ đã làm ra để thờ.
- Isaia - Chương 66 -17: Những kẻ tự thánh hiến và tự thanh tẩy để vào các khu vườn sau một người đứng ở giữa, những kẻ ăn thịt heo, thịt các thú vật kinh tởm và thịt chuột, đều sẽ chết cả lũ.
Xem thêm:
- Bánh Thánh
- Động vật trong Kinh Thánh – Wikipedia tiếng Việt
-Nói Chuyện Chuột, Năm Mậu Tý - VietCatholic News
5. Chuột trong điện ảnh.
Mickey Mouse - Wikipedia
Chuột Mickey– Wikipedia tiếng Việt
Chuột Mickey là nhân vật hoạt hình của điện ảnh Hoa Kỳ, là biểu tượng của hãng phim Walt Disney Animation Studios thuộc Công ty Walt Disney.
Chú chuột Mickey đáng yêu này được họa sĩ Ub Iwerks tạo ra vào năm 1928 và được ông Walt Disney lồng tiếng từ năm 1928 đến 1946, sau đó chuyên gia hiệu ứng âm thanh James G. MacDonald đảm nhiệm vai trò này. Hiện nay, giọng nói của Mickey được thể hiện bởi Bret Iwan.
Steamboat Willie - Wikipedia
Tàu hơi nước Willie – Wikipedia tiếng Việt
VIDEO:1928: Steamboat Willie - The Surprising Origin of Mickey Mouse
Hãng phim Walt Disney ấn định ngày sinh của chú chuột này là ngày 18 tháng 11, thời điểm tung ra (năm 1928) bộ phim Tàu hơi nước Willie, một trong những phim hoạt hình có lồng tiếng đầu tiên, được xem là sự ra mắt của Mickey và bạn gái Minnie.
Mickey là một trong những biểu tượng được biết đến toàn cầu.
6.Chuột trongdiễn xiếc.
VIDEO
- Amazing mouse tricks
- Trickmousing[Original]
- ZYLDAD - The Mouse Circus
- Mouse agility - world's smartest mouse
- How my mice ask me to open the door
- Amazing Rat Tricks
- Compilations of Rat Tricks
- Dog vs. Rat vs. Cat: A Trick Contest
- Latte's Amazing Rat Tricks - Part 1
- Latte's Amazing Rat Tricks - Part 2
- Latte's Amazing Rat Tricks - Part 3
- Fantastic Tricks with the Rat Gang
- Shadow The Rat - Best Rat Tricks (Compilation)
- Rat Tricks - What To Teach First (Mini-Trick Tutorials)
- 10 Tricks To Train Your Rat/Mouse First - Mini Tutorials
7.Chuột trongđiêu khắc.
 
Chuột sa hủ nếp
 
Gia đình chuột
[Điêu khắc Nhật Bản]
VIDEO
- Cách cắt tỉa hoa quả, tỉa con chuột.
- Chuột || Điêu khắc chuột trong gốc cây lũa
- Tượng gỗ con chuột | Gia đình chuột gỗ hương
- Tượng gỗ chuột- ý nghĩa tượng Chuột- Tượng Gỗ Việt Nam
- Tượng gỗ con chuột | Tác dụng và ý nghĩa tượng gia đình chuột
8.Chuột tronghội họa và logo.
Vinh quy - Tranh Đông Hồ
Trong tranh này, chuột tuy đỗ tiến sĩ (hai chữ này được đề trên tấm biển) vinh quy về làng (hai chữ Vinh quy trên lá cờ) vẫn phải cống nạp cho mèo (ba chữ Miêu thủ lễ). Có người cho rằng, bức tranh này nói tới việc phép vua thua lệ làng trong xã hội xưa.
Đám cưới chuột - Tranh Đông Hồ
Ý nghĩa tranh Đông Hồ ‘Đám cưới chuột’.
1) Ý nghĩa văn hóa dân tộc.
Màu sắc đỏ, xanh, vàng chủ đạo của bức tranh đám cưới chuột như. Gợi mở ra cho người xem khung cảnh đám cưới rực rỡ, nhộn nhịp. Nhưng lại không hề mất đi sự linh thiêng. Mặt khác với nhân vật mèo, dù chuột có thể là kẻ thù “không đội trời chung” của nó, song mèo vẫn tỏ vẻ hài lòng, tán đồng ngày lễ lớn của đôi vợ chồng trẻ.
Qua tranh, ở phía tích cực bạn có thể nhận thấy một phần bản sắc văn hóa Việt Nam thời xưa. Ứng với các hình ảnh tượng hình, tượng thanh như ô, lọng, khèn, đoàn rước dâu kéo dài… Tranh đám cưới chuột khiến người ta nhớ lại những ngày tháng. Khi đám cưới không còn chỉ là việc riêng của một cá nhân, một gia đình. Mà nó còn là công việc trọng đại của một xóm làng, một xã hội thu nhỏ.
2) Ý nghĩa cộng sinh phát triển.
Ngoài phản ánh nét văn hóa dân tộc thì sự cộng sinh cùng nhau phát triển cũng là một trong những ý nghĩ lớn mà tranh đông hồ đám cưới chuột hướng tới. Theo giáo sư Ngô Đức Thịnh, thuộc Viện Nghiên Cứu văn hóa. Thì hình ảnh chuột mang lễ vật đến dâng tặng cho mèo còn có ý nghĩa: tôi muốn tồn tại thì anh cũng cần phải tồn tại. Và tôi hạnh phúc thì anh cũng phải được hưởng niềm vui ấy. Đây như một bản thỏa thuận ngầm về sự sinh sôi giữa hai mặt đối lập. Mà ở đó đích đến cuối cùng của nó đều là sự cam kết cùng nhau tồn tại, cùng nhau phát triển.
Tư duy rộng hơn thì đó âu có lẽ cũng chính là bản tính tốt đẹp dĩ hòa vi quý của người Việt. Một dân tộc có những con người mềm dẻo, dễ thích ứng với xã hội. Ưa chuộng lối sống hòa bình, hợp tác để cùng nhau đi lên.
3) Ý nghĩa châm biếm.
Ngoài mặt tích cực của tranh, thì chiều ngược lại, bức họa chính là lời châm biếm sâu sắc. Đến chế độ phong kiến tàn ác, lạc hậu. Cụ thể, mèo được xây dựng với hình tượng béo tốt, mặt nghiêm nghị tỏ vẻ như khó chịu. Xong tay vẫn chìa ra để nhận hối lộ, còn nhân vật chuột bé nhỏ. Vừa phải kèn trống đi cống nạp, vừa phải khép nép dò xét tình hình để ứng biến linh hoạt. Toàn cảnh bức tranh cho ta thấy rằng kẻ yếu hèn thì luôn là những kẻ phải chịu bất công và thiệt thòi
Ứng với xã hội loài người ngày nay, dù chế độ phong kiến đã kết thúc song tình trạng đút lót vẫn còn tồn tại ở rất nhiều nơi. Vì vậy ở các công ty, doanh nghiệp bức tranh đông hồ đám cưới chuột vẫn là một trong những bức họa treo tường được ưu tiên lựa chọn. Để nhắc nhở, răn đe những người có chức có quyền sống sao cho phải lẽ.
3 ý nghĩa của bức tranh đám cưới chuột Đông Hồ. Không chỉ phản ánh nét đẹp trong văn hóa tranh còn cho ta thấy được một phương diện thực tế hơn của cuộc sống. Hướng con người đến những phương châm sống tốt đẹp.
Rước đèn Tết - Tranh Đông Hồ
Hai chữ Rước đèn xuất hiện đi liền với hình ảnh hội hè vui vẻ trên bức tranh, đã tạo nên bức tranh hết sức đặc sắc, sinh động.
Bìa báo Xuân Canh Tý 1960
Hình lật ngược, 5 con chuột đục khoét giang san VN
Nói đến bìa báo Xuân ngày xưa mà không đề cập đền bìa báo Xuân Canh Tý (1960) của nhật báo Tự Do xuất bản ở Sài Gòn là một thiếu sót, bởi lẽ đó là một sự kiện quan trọng trong lịch sử báo chí.
Canh Tý, đề tài Chuột là thích hợp hơn cả. Không phải một con chuột mà đến năm con chuột. Kích cỡ lớn nhỏ, màu sắc đậm nhạt khác nhau, năm con chuột đang đục khoét tan hoang một quả dưa hấu đỏ, vỏ dưa màu vàng! Cẩn thận, tác giả còn ghi chữ Canh Tý bằng Hán văn lên góc trái bức tranh. Có điều khác thường là không có tên tác giả, vừa có vẻ đẹp của một bức họa dân gian vừa trông như một bức tranh sơn mài truyền thống, có thể cắt ra để treo ở phòng khách.
Và thế là có nhiều độc giả cắt bìa báo Xuân Canh Tý để treo làm Tranh Tết dân gian trong phòng khách. Họ lại có sáng kiến treo ngược bức tranh: Vỏ quả dưa màu vàng nổi bật trên nền màu đỏ. Chẳng ai biết hoạ sĩ muốn gửi gắm điều gì. Muốn hiểu chỉ có cách suy đoán, suy diễn.
Dưa hấu đỏ là trái cây không thể thiếu trên bàn thờ ngày Tết của Miền Nam. Chưng trong phòng khách, rồi hết ba ngày Tết, quả dưa được bổ ra để đoán vận mệnh của gia chủ. Ruột đỏ, không xốp và ngọt là điềm gia chủ sẽ hạnh phúc phát tài, phát lộc… trong năm mới!
Nhưng có ai đó đã suy diễn theo chiều bất lợi cho tòa soạn và tác giả bức họa. Lời đồn đãi suy diễn lan truyền tới Dinh Độc Lập. Rằng năm con chuột là ám chỉ năm anh em gia tộc họ Ngô và quả dưa đỏ bị đục khoét tan hoang là có hình thể bản đồ đất nước.tuy không có bằng cớ nhưng số báo vẫn bị tịch thu
Hậu quả là cơn giận dữ của chính quyền bùng lên. Bức tranh bìa không ký tên thì lấy ai mà “bắt bỏ bót”! Thế là vào ngày mồng năm Tết Canh Tý, một đội cảnh sát đến đập tan hoang tòa soạn báo Tự Do và hốt hết các tờ báo Xuân chưa phát hành hết ở tòa soạn, và gần như cả toà soạn bị bắt.
Thế thì vô tình, ý nghĩa của bìa tờ báo đã được chính quyền xác nhận, năm con chuột tự nhiên có tên tuổi và quả dưa đỏ tan nát là hình ảnh đất nước!
Nhưng phải tìm cho ra ai là tác giả của tranh bìa báo. Phải chăng là Phạm Tăng (?), họa sĩ đã chuyên vẽ hý hoạ và biếm hoạ cho tờ báo lâu nay. Ông cũng đã từng bị bắt bỏ bót Catinat 3 tuần vào năm 1958. Có thể tòa soạn đã khai cho Phạm Tăng vì Phạm Tăng đã đi du học ở Ý năm 1959. Thế là dư luận cũng cho Phạm Tăng là tác giả, ngoài ông ra ai mà dám “giỡn mặt” nếu không ở ngoài vòng cương tỏa.
Tuy nhiên, trong một bài báo trên mạng năm 2012, được biết ông Xuân Đài đã liên lạc với thư viện Đại học Cornell (Mỹ) để có được phóng ảnh của bìa tờ báo Tự Do Xuân Canh Tý. Đại học Cornell là nơi lưu giữ tất cả những ấn phẩm sách báo của miền Nam từ năm 1954 đến 1975.
Có ảnh bìa báo Xuân rồi, ông tìm cách tiếp cận những thông tin từ nhiều nguồn để xác minh. Nhà văn Nguyễn Tường Thiết, con trai nhà văn Nhất Linh cho biết: “Vào năm 1960, trên bìa báo Tự Do xuân Canh Tý, xuất hiện bức tranh năm con chuột đang đục khoét một quả dưa đỏ. Người ta đoán mò họa sĩ Phạm Tăng là tác giả. Nhưng cha tôi cho chúng tôi biết tác giả là một người rất thân cận với ông: họa sĩ Nguyễn Gia Trí”. (Trích Nguyễn Tường Thiết, Sự thật về cái chết của Nhất Linh Nguyễn Tường Tam).
Họa sĩ Nguyễn Gia Trí chính là người gần gũi với Nhất Linh, đã vẽ bìa cho các sách của nhà xuất bản Phượng Giang do Nhất Linh chủ trương.
Xuân Đài lại nhờ một người bạn ở Paris và nhờ liên lạc với Phạm Tăng để xác minh… Phạm Tăng cho biết ông không phải là tác giả bìa báo Xuân Canh Tý của Tự Do. Tác giả chính là Nguyễn Gia Trí.
Danh họa Nguyễn Gia Trí
Con cháu Nguyễn Gia Trí hiện còn cũng xác nhận như vậy. Nguyễn Gia Trí là họa sĩ lớn của Việt Nam. Một nhân cách lớn. Trong sự nghiệp hội họa của ông, các nhà nghiên cứu ít khi nhắc đến bức tranh chuột này… nhưng bức tranh ấy đã có một vị trí đặc biệt trong lịch sử chính trị cũng như báo chí Việt Nam.
Do có người ức đoán và diễn dịch là bức tranh ám chỉ năm anh em nhà họ Ngô đang đục khoét đất nước Việt Nam, lời đồn đãi lan truyền tuy không có bằng cớ nhưng số báo vẫn bị tịch thu và gần như cả toà soạn bị bắt, trừ Như Phong và Phạm Việt Tuyền. Nhưng rồi Phạm Việt Tuyền cũng bị mất chức chủ nhiệm, báo Tự Do bị đóng cửa khoảng tháng 8 năm 1963, chỉ 3 tháng trước cuộc binh biến 11-11-1963, với cái chết bi thảm của hai ông Diệm Nhu, chấm dứt nền Đệ Nhất Cộng Hoà kéo dài được 9 năm.
Xem thêm:
- Tản mạn về bìa báo Xuân ngày xưa - Tạp chí Sông Hương
- Ai là tác giả bức tranh trên bìa báo Tự Do Xuân Canh Tý 1960 ...
VIDEO
- Làng tranh Đông Hồ
- Tranh Đông Hồ - Thông điệp từ quá khứ
- Tranh Đông Hồ: Biểu tượng của nét đẹp văn hóa | BTV
- Nghề làm tranh Đông Hồ (26/04/2017) | Nét Đẹp Dân Gian
Logo chuột
9.Chuột trongsử Việt.
Tạo hình chuột độc đáo trong bộ lịch mừng năm mới 2020 ...
"Vua Duy Tân đối đáp cha cố Pháp": Năm 12 tuổi, vua Duy Tân được mời dự tiệc, trong tiệc, một vị cố đạo người Pháp thạo tiếng Việt, am hiểu chữ Hán ra vế đối với vua: "Rút ruột vương, tam phân thiên hạ". Câu đối này không chỉ khó ở ngôn ngữ mà còn liên quan đến chiết tự trong chữ Hán, ý cả câu là vua hãy cởi lòng, bỏ đi những trăn trở, mặc cảm việc phần chia địa lý (3 kỳ) để Pháp - Việt chung sống hòa bình. Vua Duy Tân đối lại: "Chặt đầu Tây, tứ hải giai huynh". Câu đối không chỉ đáp lại chiết tự, mà còn mang ý nghĩa: Nếu cắt bỏ phần đầu đi (ý nói chặt đầu Tây) thì bốn để đều là anh em, nước Nam sẽ không bị chia cắt. Vị người Pháp nghe khẩu khí, tài trí vị vua ít tuổi như thế bèn im lặng lui ra.
- Năm Canh Tý (40):Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa đền nợ nước, trả thù nhà, đánh đuổi thái thú Tô Định chạy về Nam Hải.
- Năm Giáp Tý (544):Lý Bôn lên ngôi hoàng đế, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân, niên hiệu là Thiên Đức.
- Năm Nhâm Tý (1252):Vua Chiêm đem quân sang quấy nhiễu vùng biển nước ta. Vua trần Thái Tông ngự giá thân chinh dẹp yên bờ cõi.
- Năm Mậu Tý (1228):Quân ta đại thắng trên sông bạch Đằng, bắt sống tướng nhà Nguyên là Ô Mã Nhi, làm sụp đổ giấc mộng xâm lăng của chúng.
- Năm Mậu Tý (1648):Hai họ Trịnh - Nguyễn lại đánh nhau to, quân Trịnh đại bại.
- Năm Nhâm Tý (1792):Vua Quang Trung băng hà, con là Quang Toản lên ngôi lấy hiệu là Cảnh Thịnh.
- Năm Canh Tý (1840):Vua Minh mạng, vị vua lừng lẫy nhất của Triều Nguyễn qua đời.
- Năm Mậu Tý (1888):Vua Hàm Nghi bị thực dân Pháp bắt vàđày sang Algerie. Cũng năm đó, vua Đồng Khánh mất, triều thần đưa vua Thành Thái lên ngôi, cũng là một ông vua yêu nước và chống Pháp.
- Năm Nhâm Tý (1912):Việt Nam quang phục hội được thành lập với tôn chỉ đánh đổ thực dân Pháp, khôi phục nước Việt Nam .
- Năm Giáp Tý (1924):Phạm Hồng Thái mưu sát viên toàn quyền Pháp là Méc - lanh ở Sa Điện - quảng Châu (Trung Quốc)
- Năm BínhTý (1936):Hội nghị Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương họp vào tháng 7, quyết định thành lập “Mặt trận dân tộc” rộng rãi chống đế quốc.
- Năm Canh Tý (1960):Phong trào Đồng khởi bắt đầu từ Bến Tre lan rộng khắp miền Nam. Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời với chính sách độc lập - dân chủ - hòa bình - trung lập.
- Năm Nhâm Tý (1972):Trận Điện Biên Phủ trên không đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B52 của Mỹ vào Hà Nội trong 12 ngày đêm, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris chấm dứt chiến tranh ở Đông Dương.
- Năm Giáp Tý (1984):Ngày 26-5-1984, ngọn lửa dầu công nghiệp đầu tiên bùng cháy trên vùng biển phía Đông Nam Tổ quốc, khởi đầu cho sự nghiệp phát triển của ngành dầu khí Việt Nam.
- Năm Bính Tý (1996): Năm mở đầu cho kế hoạch 5 năm cuối cùng của thế kỷ 20 đối với đất nước Việt Nam trên đà đổi mới, đặc biệt mở đầu thời kỳ phát triển mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
10.Chuột trongẩm thực.
Chuột quay lu Đồng Tháp
Chuột là một đặc sản thực phẩm đáng kể nữa, nếu ai đã từng về : Long Xuyên, Châu Đốc, Cần-Thơ, Ô-Môn, Rạch Giá, Sa Đéc, Sóc Trăng ...thuộc miền Hậu Giang, vào mùa bắt chuột, thì thấy chuột được bày bán trắng phếu, vì đã thui và lột da xong, người mua đem về chế biến 7 món ăn về chuột như chơi, nào là: Chuột nướng, Chuột chiên tươi hay muối với sả ớt, Chuột xào hành, Chuột bầm xào lá Cách hay lá Lốt hoặc Chuột bầm rồi ướp gia vị để làm nhưn bánh Xèo v.v.
Một trong những món ăn lịch sử liên quan đến con chuột trong dịp bà Từ Hi Thái Hậu đời nhà Thanh bên Trung Hoa, khoản đãi phái đoàn sứ thần các quốc gia Tây Phương nhân dịp mừng Xuân Canh Tý 1874. Tiệc được chuẩn bị 11 tháng 6 ngày trước, có 1750 người phục vụ, tốn kém 98 triệu hoa viên thời bấy giờ tương đương 374 ngàn lượng vàng ròng, gồm 400 thực khách và kéo dài suốt 7 ngày đêm bắt đầu giờ giao thừa Tết nguyên đán năm Canh Tý. Đó là món Sâm Thử tức là con chuột được nuôi bằng sâm.
Trong quyển ‘Món Ăn Lạ Miền Nam’, tác giả Vũ Bằng tường thuật món sâm thử như sau: Chuột mới đẻ đem nuôi trong lồng kính cho ăn toàn sâm thượng hảo hạng và uống nước suối, đến khi đẻ ra con thì lấy những con đó nuôi riêng cũng theo cách thức đó để sanh ra một lớp chuột mới, nhưng lớp chuột mới nầy vẫn chưa dùng được. Cứ nuôi như thế đến đời thứ ba, chuột mới thực là "thập toàn đại bổ", người ta mới lấy những con chuột bao tử của thế hệ mới này ra ăn và ăn như thế mới thực là ăn tất cả cái tinh hoa, khôn ngoan của giống chuột, cộng với tất cả tính chất cải lão hoàn đồng, cải tử hoàn sanh, tráng dương bổ thận của cây sâm vốn được y lý Đông Phương đặt lên hàng đầu thần dược từ cổ chí kim trong trời đất.
Từ Hi Thái Hậuvà món chuột Bao Tử
Nguyên đại sứ Tây Ban Nha thuật lại rằng, đến món ăn đặc biệt ấy thì có một ông quan đứng lên giới thiệu trước rồi quân hầu bưng lên bàn tiệc cho mỗi quan khách một cái dĩa con bằng ngọc trong đó có một con chuột bao tử (chuột chưa mở mắt, đỏ hỏn hảy còn cựa quậy), nghĩa là một con chuột bao tử sống. Bao nhiêu quan khách thấy thế chết lặng đi, bởi vì nếu phải theo giao tế mà ăn cái món này thì ... nhất định phải ...trả lại hết những món gì đã ăn trước đó. Mọi người nhìn nhau? Bà Từ Hi Thái Hậu cầm nĩa xúc con Chuột bao tử ăn để cho mọi người bắt chước ăn theo. Con chuột kêu chi chí, người tinh mắt thấy một tia máu vọt ra ... Hoàng Đế Trung Hoa thong thả vừa nhai vừa suy nghĩ như thể muốn kéo dài cái thú ăn tuyệt diệu ra để cho cái thú ấy thấm nhuần trí óc và cơ thể. Và Ngài nói : "Mời Chư Vị". Nhưng không một vị nào đụng đũa, cứ ngồi đơ ra mà nhìn. Bà Từ Hi Thái Hậu bèn cười mà nói đùa: "Tôi tiếc không thấm nhuần được cái văn minh Âu Mỹ của các Ngài, nhưng riêng về cái ăn thì tôi thấy quả các Ngài chậm tiến, không biết cái gì là ngon là bổ. Về món đó, các Ngài có lẽ còn phải học nhiều của người Á Đông". Không một ông nào trả lời, vì có lẽ các ông đại diện ấy đến lúc ấy đều bán tín bán nghi không biết ăn chuột bao tử như thế là văn minh hay dã man. Tuy nhiên, người ta có thể chắc chắn là chưa có một nước nào trên thế giới lại có một món ăn tinh vi, quí báu, cầu kỳ đến thế bao giờ... Chính ông đại sứ Tây Ban Nha phải nhắm mắt lại thử ăn, nhưng ông thú thực rằng vừa cho vào miệng cắn một cái thấy chuột con kêu chi chí, ông ta vội vàng chạy ra ngoài nhả ra và một tháng sau còn sợ.
Sau này, đem câu chuyện đó nói với mấy vị đông y sĩ, ông ta biết rằng người Âu Mỹ không biết ăn cái món ấy, quả là "châm biếm" và mấy ông già còn cho biết thêm rằng chuột thường nuôi bằng sâm bổ hết sức rồi, nhưng nếu tìm được giống chuột Chù mà nuôi bằng sâm theo cách thức nói trên thì còn bổ gấp trăm lần nữa ...
VIDEO
- Bắt chuột đồng
- CHUỘT ĐỒNG XỐI MỠ
- Lần đầu dính chuột cống nhum bạch tạng mắt đỏ
- Rợn người bẫy được con chuột khổng lồ thành tinh
- Bẩy Chuột Cống Nhum Kinh Hoàng Hàm răng kinh khủng 😬
- Đổ nước bắt chuột dính một bầy chuột cống nhum | mouse trap
- Phát Hiện Hang Chuột Cống Nhum Khổng Lồ Ngoài Ruộng . Đào Bắt Chuột Đồng
Hoan nghênh các bạn góp ý trao đổi!
***
Huy Thai gởi
|
|