Họp báo sau buổi họp thượng đỉnh về Ukraine tại điện Elysée, Paris (từ trái) Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Theo tinh thần Bản thông cáo chung ngày 9/12/2019, các nhà lãnh đạo nhắm đến việc triệt thoái mới của các lực lượng khỏi những vùng xung đột tại Ukhaine trước tháng 3 năm 2020. (Ảnh của LUDOVIC MARIN/POOL/AFP via Getty Images)

Tình cờ xem đoạn phim tài liệu về cuộc hội đàm giữa Zelensky và Putin một hai năm trước do Macron và Merkel dàn xếp, tôi cảm thấy bắt đầu có câu trả lời cho một câu hỏi vướng trong đầu từ mấy tháng nay.

Tại sao Putin lại tấn công Ukraina vào thời điểm này, khi Ukraina không hề có một động thái gì để tiến gần đến NATO hay EU so với trước đây. Bối cảnh rất khác với năm 2014 khi EU tuyên bố mở cửa cho Ukraina gia nhập. Bối cảnh cũng rất khác ở chỗ Zelensky không chống Nga quyết liệt như người tiền nhiệm. Trước ông ta thậm chí còn tuyên bố muốn tìm mọi cách đàm phán để có hoà bình với Nga, sẵn sàng đánh đổi uy tín chính trị của mình cho việc đó.

Trong đoạn phim kể trên ta thấy ngay diễn viên Zelensky còn ngượng ngùng với tấm áo mới của tổng thống. Putin cáo già nhìn Zelensky với sự coi thường không giấu giếm. Trong đầu của Putin, có thể đây là thời điểm lý tưởng để phát động chiến tranh vì trước mặt là các đối thủ mà ông ta coi thường cả ở Ukraina và Mỹ. Trụ cột cho sự đoàn kết châu Âu là bà Merkel thì cũng vừa ra đi. Ở tuổi và trong tình trạng sức khoẻ của mình, có thể Putin thấy đây là thời điểm “thiên thời địa lợi” cho việc lập lại đế quốc Nga.

Đánh giá thấp Zelensky là một trong những sai lầm lớn của Putin. Có lẽ Putin nhầm giữa Zelensky và nhân vật mà ông ta diễn. Zelensky đóng vai một người không tài giỏi gì nhưng chân thật tốt bụng mà nhờ đó được bầu làm tổng thống.

Trong thực tế nhờ bộ phim này mà Zelensky được bầu thành tổng thống thật với 73% số phiếu cử tri. Đằng sau nhân vật chân thật tốt bụng mà ông ra đóng, Zelensky là một nhà chính trị lão luyện.

Điều đó thấy rõ từ khi chiến tranh nổ ra. Những lời nói thông điệp có lúc có tính hiệu triệu, có lúc không, nhưng luôn làm lay động lòng người của Zelensky là yếu tố quyết định để người Ukraina quyết chiến đến cùng và tạo nên cảm tình và sự ủng hộ quốc tế mạnh mẽ cho cuộc chiến của người Ukraina.

Zelensky chân thật đến đâu thì còn phải chờ xem. Cáo già như Putin mà còn tưởng thật.