DIỄN TIẾN CUỘC PHẢN LOẠN TRƯA NGÀY 1/11/1963 TẠI THỦ ĐÔ SÀI GÒN

[Trích Thích Trí Quang Thần Tượng Hay Tội Đồ Dân Tộc 

của tác giả Nguyễn Phúc Liên Thành. Trang 172-184]

Theo thư mời của Thiếu Tướng Trần Thiện Khiêm, Tham Mưu Trưởng, tất cả các Chỉ Huy Trưởng Quân Binh Chủng và Nha Sở, cũng như các cấp chỉ huy của Nhảy Dù, Lữ Đoàn Phòng Vệ Phủ Tổng Thống, Lực Lượng Đặc Biệt, Tổng Nha Cảnh Sát, tất cả đều có mặt tại phòng hội của Bộ Tổng Tham Mưu Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa các ông nầy được mời đến và giữ luôn tại đó vào sáng ngày 1/11/1963.
 

 

 

Đúng 1 giờ 15 phút, Trung Tướng Dương Văn Minh đứng lên tuyên bố: “Quân Đội đảo chánh”.

 

 

1 giờ 30 phút, các quân nhân thuộc trung tâm huấn luyện Quang Trung tiến vào thành phố và tiến chiếm các mục tiêu trọng yếu:

1- Phi trường Tân Sơn Nhất.

2- Bộ Tổng Tham Mưu.

3- Trung Tâm phát tuyến chính của Đài Phát Thanh Quốc Gia ở Quang Trung.

- Đại Tá Trần Ngọc Huyến, Trường Võ Bị Đà Lạt, và Trung Tá Nguyễn Vĩnh Xuân từ Nha Trang gọi Trung Tướng Đôn báo cho ông ta biết họ đã khởi sự.

- Thiếu Tướng Tôn Thất Đính gọi điện thoại cho Tướng Đôn, yêu cầu Tướng Đôn ra lệnh cho Đại Tá Bùi Đình Đạm giao sư Đoàn 7 cho Đại Tá Nguyễn Hữu Có chỉ huy. Đại Tá Đạm giao lại Sư Đoàn 7 cho Đại Tá Có, và Tướng Đôn dặn Đại Tá Nguyễn Hữu Có:

- Tôi nhắc anh đừng cho Sư Đoàn 9 của Đại Tá Bùi Dinh đi đâu.

- Tại Trường Sĩ Quan Bộ Binh Thủ Đức, Tướng Đôn lệnh cho Đại Úy Ngọc đem một Tiểu Đoàn Sinh viên Sĩ Quan (Khóa 16) lên 20 xe GMC về Bộ Tổng Tham Mưu nhưng bị lộ. Đại Tá Lam Sơn, Chỉ Huy Trưởng Trường Thủ Đức, ra lệnh bắt Đại Úy Ngọc. Nhưng Đại Úy Ngọc đã chạy thoát về Bộ Tổng Tham Mưu. Được tin, tôi ra lệnh cho Thiếu Tướng Trần Thiện Khiêm yêu cầu Tướng Tôn Thất Đính ra lệnh Đại Tá Lam Sơn không được điều động quân sĩ ra khỏi trường.

- 2:30 phút Trung Tá Nguyễn Vinh Xuân báo cáo đã nắm trọn quyền ở Thành phố Nha Trang và Tỉnh Khánh Hòa. Đại Tá Trần Ngọc Huyến cũng báo cáo đã chiếm giữ Đà Lạt không nổ một phát súng.

- Hai Tiểu Đoàn Thủy Quân Lục Chiến do Thiếu Tá Nguyễn Bá Liên (Cháu Đại Tá Đỗ Mậu) tư lệnh phó Tham Mưu Trưởng Lữ Đoàn Thủy Quân Lục Chiến trước đó được lệnh tổ chức một cuộc hành quân giả đánh núi Thị Vãi phía Bà Rịa, rồi từ đó đúng ngày 1/11/63 di chuyển thẳng về thủ đô Sai Gòn. Tiểu Đoàn 1 của Đại Úy Trần Văn Nhựt và tiểu Đoàn 4 của Đại Úy Lê Minh Hằng cũng tiến Sài Sài Gòn đúng 1:30 phút  trưa.

- Tiểu đoàn 4 của Đại Úy Hằng chiếm Tổng Nha Cảnh Sát.

- Tiểu đoàn 1 của Đại Úy Trần Văn Nhựt chiếm Đài Phát Thanh Sài Gòn.

Lữ Đoàn Phòng vệ Phủ Tổng Thống phản ứng bằng cách gởi ngay 1 chi đoàn thiết giáp M41 và M113 và một Đại Đội Bộ Binh bao vây Đài Phát Thanh Sài Gòn. Họ chiếm từng nơi có đặt máy phát thanh, xin phép dinh Gia Long cho họ phá các máy phát thanh nhưng ông Ngô Đình Nhu không cho vì phải để Tổng Thống lên đài kêu gọi bằng máy vi âm riêng từ dinh Gia Long. Tướng Đôn biết được tin nầy có lệnh đài chính tại Quang Trung cúp làn sóng của Đài Phát Thanh Sài Gòn. Tiểu Đoàn TQLC của Đại Úy Nhựt chiếm toàn bộ Đài Phát Thanh vào lúc 5 giờ chiều. Tiểu Đoàn 4 của Đại Úy Hằng chiếm Nha Cảnh Sát dễ dàng và thả hết tù.

- Tại Vùng I và Vùng II báo cáo về Trung Tướng Đôn họ đang thi hành cuộc đảo chánh.

- Riêng tại Vùng IV Tướng Đôn ra lệnh cho Thiếu Tướng Huỳnh Văn Cao, Tư Lệnh Vùng IV, không được chuyển quân. Nếu không tuân lệnh sẽ gặp phản ứng mạnh. Bởi lẽ khi ấy Tướng Huỳnh Văn Cao đang ở tỉnh Kiến Hòa, nghe đảo chánh ông ta định điều động Sư Đoàn 9 đang hành quân ở Kiến Hòa đem quân lên Sài Gòn chống đảo chánh. Nhưng khi đơn vị nầy đến Bến Tre thì không qua sông được vì tất cả phà đã bị Đại Tá Có di chuyển về bên nầy sông.

- Ba giờ chiều ngày 1/11/1963 tình hình chung rất tốt đẹp. Quân đoàn ở Vũng Tàu gồm Trung Tâm Huấn Luyện Vạn Kiếp do Trung Tá Vĩnh Lộc chỉ huy. Trường Thiếp Giáp thuộc quyền Thiếu Tá Nguyễn Văn Toàn và Đại Úy Phan Hòa Hiệp. Tiểu Đoàn 6 Nhảy Dù đang thụ huấn tại Trung tâm Huấn Luyện Vạn Kiếp đã vào Sài Gòn và đang bao vây tấn công trại Cộng Hòa với sự yểm trợ của Sư Đoàn 5 Bộ Binh do Đại Tá Nguyễn Văn Thiệu chỉ huy.

- 12 giờ khuya ngày 1/11/1963 Thiếu Tướng Tôn Thất Đính đang vây thành Cộng Hòa, gọi Trung Tướng Đôn xin phép xử dụng Đại Tá Lâm Văn Phát, người tình nguyện tấn công thành Cộng Hòa. Qua điện thoại Tướng Đôn hứa với Thiếu Tướng Đính rằng: “Sẽ thăng cấp Thiếu Tướng cho Đại Tá Lâm Văn Phát nếu ông nầy chiếm được thành Cộng Hòa”. Thiếu Tướng Đính cũng xin tiếp tế đạn dược, xăng nhớt, để tấn công mục tiêu thứ 2 là Dinh Gia Long. Trung Tướng Đôn đồng ý và ra lệnh Thiếu Tướng Đính phải thanh toán dinh Gia Long xong trước khi trời sáng. Hiện Tiểu Đoàn 4 Thủy Quân Lục Chiến đang bao vây dinh Gia Long và cánh quân của Đại Tá Nguyễn Văn Thiệu đến tiếp viện với quân và chiến xa vừa chiếm thành Cộng Hòa.
 

 

- 6 giờ sáng ngày 2/11/1963 Thiếu Tướng Tôn Thất Đính gọi máy báo cho Trung Tướng Đôn biết đã chiếm xong Dinh Gia Long đúng 6 giờ như đã hứa nhưng không tìm thấy hai ông Diệm, Nhu.

Cuộc Điện Đàm Giữa Tổng Thống Ngô Đình Diệm, Ông Cố Vấn Ngô Đình Nhu với Tướng Lãnh phản loạn

I) Lần thứ nhất

3 giờ 30 chiều ngày 1/11/1963, Tổng Thống Diệm gọi điện thoại cho Trung Tướng Đôn và hỏi:

- Các anh làm gì đó?

- Thưa Cụ, quân đội đứng lên đáp lại lòng mong mỏi của dân. Chúng tôi yêu cầu cụ từ chức vô điều kiện.Chúng tôi sẽ lo cho Cụ và gia đình đi ngoại quốc.

Tổng Thống Diệm hỏi tiếp:

- Tại sao các anh làm như vậy?

- Vì chúng tôi đã nhiều lần yêu cầu mà Cụ chẳng thay đổi gì hết.

- Nói vậy chứ tôi định sẽ tuyên bố cải tổ chính phủ.

- Thưa Cụ, muộn quá rồi, đây có Trung Tướng Dương Văn Minh xác nhận lời nói của tôi.

Tướng Minh nói với Tổng Thống Diệm:

- Chúng tôi chịu đựng từ mấy năm nay rồi.

Sau đó ông Cố vấn Ngô Đình Nhu nói chuyện với Tướng Đôn:

- Tại sao các anh lại phải đánh, có việc gì không bằng lòng thì nói với nhau, sao mà thiếu tình như vậy?

Tướng Đôn trả lời:

- Chúng tôi hành động như vậy chỉ vì ý dân, ngay hôm qua chính ông Cố vấn nói với tôi rằng ông Cụ không muốn thay đổi gì hết.

- Thôi được mời mấy anh lên đây thương thuyết với chúng tôi. Tôi bảo đảm an ninh cho các anh.

Tướng Đôn hỏi ý kiến các tướng lãnh hiện diện trong phòng, và trả lời ông Cố vấn Ngô Đình Nhu:

- Các tướng tá ở đây không một ai đồng ý lên thương thuyết, vì biết đây là cớ hoãn binh, một cái bẫy mà thôi.

Tướng Đôn đưa điện thoại cho ông Minh, nhưng ông Cố vấn Ngô Đình Nhu không muốn nói chuyện với Tướng Minh và ông ta cúp máy.

II) Lần thứ hai

Vào 6 giờ sáng ngày 2/11/1963, Đại Úy Đỗ Thọ (cháu gọi Đại Tá Đỗ Mậu là chú ruột) sĩ quan tùy viên của Tổng Thống Diệm điện thoại cho Đại Tá Đỗ Mậu cho biết Tổng Thống Diệm còn ở Sài Gòn. Một lát sau Tổng Thống Diệm gọi ở phòng Thiếu Tướng Trần Thiện Khiêm, nghe điện thoại Thiếu Tướng Khiêm mời Tướng Đôn qua.

Tổng Thống Diệm nói:

- Thôi được, nhưng tôi yêu cầu dành cho những người lính chiến đấu cho chúng tôi tại Dinh Gia Long được danh dự lần cuối cùng, honneurs militairres.

Tướng Đôn hỏi ý kiến các Tướng lãnh đang vây quanh Tướng Đôn không ai đồng ý dành Honneurs militaires theo như yêu cầu của Tổng Thống Diệm.

Trung Tướng Đôn trả lời:

- Không được, thưa Cụ. Tôi yêu cầu Cụ từ chức vô điều kiện. Tôi sẽ bảo đảm sinh mạng Cụ và gia đình.

Tổng Thống Diệm im lặng, Tướng Đôn nói tiếp:

- Thưa Cụ, Cụ nên đi với gia đình ra ngoại quốc.

- Tôi còn bà mẹ già làm sao tôi đi được.

- Thưa Cụ, xưa nay ông cậu ở Huế lo cho bà Cụ cố chứ không phải Cụ.

Tổng Thống Diệm không trả lời, cúp điện thoại.

Cuộc Điện Đàm của Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa Ngô Đình Diệm và Người Đại Diện cho Chính phủ Hoa Kỳ, Ông Đại Sứ Cabot Lodge

 giờ 30 chiều ngày 1/11/1963 Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa Ngô Đình Diệm gọi điện thoại cho Đại sứ Cabot Lodge. Theo tài liệu của chính phủ Hoa Kỳ thì cuộc điện đàm như sau:

Tổng Thống Ngô Đình Diệm:

- Có vài đơn vị nổi lên chống đối, tôi muốn biết thái độ của Mỹ ra sao?

- Tôi không đủ dữ kiện để trả lời cho ông được.. Tôi có nghe súng nổ, nhưng tôi không được báo cáo sự việc xảy ra, vả lại bây giờ là 4 giờ 30 sáng tại Hoa Thịnh Đốn, và chắc là chính quyền cũng không có thái độ.

- Nhưng ông phải có ý niệm tổng quát. Nói cho cùng tôi là vị nguyên thủ quốc gia, tôi cố làm nhiệm vụ của tôi.

- Ông thi hành nhiệm vụ của ông. Như tôi đã nói với ông từ hồi sáng, tôi thán phục lòng can đảm và sự đóng góp của ông cho quốc gia ông. Bây giờ thì tôi quan tâm đến sự an toàn của ông. Tôi có nhận được báo cáo rằng các tướng lãnh đảo chánh bằng lòng để anh em ông rời khỏi nước an toàn nếu ông từ chức. Ông có đồng ý điều nầy không?

Tổng Thống Diệm nói:

- Không

Một phút im lặng, Tổng Thống Diệm hỏi:

- Ông có số điện thoại của tôi không?

- Có, nếu ông cần để tôi giúp cho an toàn, gọi cho tôi.

- Tôi sẽ cố chấn chỉnh tình hình.

Tổng Thống và Ông Cố Vấn Ngô Đình Nhu Rời Khỏi Dinh Gia Long

rong phút cuối cùng, Tổng Thống và ông Cố vấn Ngô Đình Nhu vẫn còn hy vọng vào Tướng Huỳnh Văn Cao, Tư Lệnh Quân Đoàn IV, và Tướng Nguyễn Khánh, Tư lệnh Quân Đoàn II, nên họ muốn đến đó. Kế hoạch lúc đầu thì mỗi người đi một ngã, nhưng sau đó Tổng Thống sợ ông Cố vấn đi một mình có thể bị giết nên lại quyết định đi chung. Tại Dinh Gia Long lúc đó có ông Cao Xuân Vỹ, Đại Úy Đỗ Thọ, Đại Úy Bằng, và Đại Úy Lộc. Tổng Thống bảo ông già Ẩn lên lấy cặp da, Tổng Thống nhận cặp da và giao cho Ông Hoàng. Đỗ Thọ liền thưa, Hoàng có vợ con nên Thọ xin đi thay. Đoàn người rời khỏi dinh Gia Long khoảng 8 giờ tối đêm 1/11/1963 gồm có: Tổng Thống, ông Cố vấn Ngô Đình Nhu, Đại Úy Đỗ Thọ, Đại Úy Bằng và ông Cao Xuân Vỹ. Hai ông lên xe Deux Cheveux không có ghế sau nên phải ngồi trệt xuống sàn. Trung Tá Hưng lái và Đỗ Thọ ngồi cạnh Trung Tá Hưng. Ông Cao Xuân Vỹ vào nhà lấy tấm nệm xe nên bị trể. Xe chuyển bánh qua cánh cửa sát đường Pasteur, Đại Úy Hoàng và Đại Úy Lộc đi bộ bên hông xe. Xe ông Cao Xuân Vỹ chạy cách xa đằng sau, một xe cận vệ đi trước xe Tổng Thống để dò đường, và một xe khác chở cận vệ đi phía sau. Đoàn xe ra đường Pastuer rẽ về cổng sau của Tòa Đô Chính, rồi ra cổng trước trên đường Lê Thánh Tôn, chạy ngang qua rạp Cinéma Rex, rẽ về tay phải qua đường Lê Lợi, đến Nha Thanh Niên tại đường Đồng Khánh. Tổng Thống Diệm và ông Cố vấn Nhu đổi xe để đến nhà Mã Tuyên. Trước đó vào khoảng 5 giờ chiều ngày 1/11/1963, Trung Tá Phước Phó Đô Trưởng Thành phố Sài Gòn Chợ Lớn gặp ông Mã Tuyên tại trụ sở Thanh Niên Cộng Hòa tức khu Đại Thế Giới cũ ở đường Đồng Khánh, Trung Tá Phước nói với ông Mã Tuyên:

- Tổng Thống muốn đến nhà ông lánh nạn có được không?

Mã Tuyên nhận lời, liền về nhà chuẩn bị.

Sau 8 giờ tối hôm 1/11/1963 Tổng Thống, ông Cố vấn Ngô Đình Nhu, và 6 người trong đoàn an ninh tùy tùng có mặt tại nhà Mã Tuyên. Ông Mã Tuyên cho biết cả hai ông, Tổng Thống và ông Cố vấn đều hết sức bình tĩnh.

 

 

Sáng 2/11/1963, từ sáng sớm tiếng súng đó đây thưa thớt, nhưng nét buồn hiện rõ trên khuôn mặt của Tổng Thống. Theo kế hoạch thì Tổng Thống tìm chỗ ẩn thân, còn ông Cố vấn Ngô Đình Nhu thì cải trang lên Vùng II cầu cứu Tướng Nguyễn Khánh, nhưng Tổng Thống Diệm nói: “Tôi ở đâu thì chú ở đó, nếu chết cùng chết”. Tổng Thống Diệm không muốn em mình gặp nguy hiểm, và ông Nhu phải đành nói với Tổng Thống Diệm: “Tôi nghe lời anh”.

Trong thời gian Tổng Thống và ông Cố vấn Nhu ở tại nhà ông Mã Tuyên, ông Cố vấn Ngô Đình Nhu đã có ý định đưa Tổng Thống vào lẫn tránh tại khu Hố Nai. Nhưng Tổng Thống lại sợ gây họa cho đồng bào di cư nên ông không chịu đi. Trung Tá Phước cũng đã đi dò đường để đưa hai ông lên Vùng II hoặc xuống vùng IV. Thế nhưng cả hai ngõ đường đều bị tắc nghẽn vì bị quân đảo chánh chận nút.

Sáng ngày 2/11/1963 sau khi cầu nguyện, hai ông vẫn bình tĩnh dùng điểm tâm và uống cà phê với ông Mã Tuyên.

Tổng Thống hỏi ông Mã Tuyên:

- Nhà thờ nào lớn nhất vùng nầy.

- Nhà thờ Thánh Tâm thường gọi là nhà thờ Cha Tam.

Hai ông thay âu phục màu đậm để đến nhà thờ cha Tam nhưng không cho ông Mã Tuyên lái xe đưa hai ông đi, hoặc lái xe đi theo vì sợ liên lụy cho ông Mã Tuyên sau nầy.

Ông Mã Tuyên cho tài xế lái xe Traction màu đen chở Tổng Thống, ông Cố vấn, và Đại Úy Đỗ Thọ đến nhà thờ Cha Tam. Xe chạy vào dừng sát cửa nhà thờ. Hai ông xuống xe đi nhanh vào nhà thờ, quỳ bên nhau trên hàng ghế đầu, và cầu nguyện để dọn đường xin ơn chết lành.

Sau đó, Tổng Thống và ông Cố vấn vào gặp Cha Sở. Tổng Thống nói với cha sở:

- Chúng tôi sẽ đi nữa chứ không làm phiền cha.

Cha Jean, Chánh Sở nhà thờ nói:

- Nhà thờ là của chúa.. Ai cũng có thể đến không có gì ngần ngại. Tổng Thống và ông Cố vấn yên tâm ở đây, chứ đừng đi nguy hiểm lắm.

Linh Mục Jean cố thuyết phục Tổng Thống:

- Tổng Thống không nên gặp các Tướng lãnh lúc nầy vì quá nguy hiểm. Hãy nghĩ lại, chính tôi sẽ đưa hai ông đến chỗ bí mật, an toàn, hoặc muốn tỵ nạn thì tôi sẽ đưa đến Tòa Đại Sứ Pháp hoặc Trung Hoa Quốc Gia.

Tổng Thống Diệm từ chối và nói:

- Tôi không có tội gì đối với đồng bào của tôi, nên tôi không trốn tránh.

 Ông Cố vấn Ngô Đình Nhu cũng lên tiếng:

- Thưa Cha, Tổng Thống nghĩ vậy nên chúng con không đi đâu nữa. Dầu sao chúng con cũng liên lạc với các Tướng lãnh để bàn về việc ra đi của Tổng Thống cho đúng lễ nghi quốc gia.

Sau đó Linh Mục Jean cố thuyết phục một lần nữa:

- Tôi sẽ làm hết khả năng tôi cho Tổng Thống và ông Cố vấn được an toàn, vì việc gặp các Tướng lãnh sẽ là rất nguy hiểm.

Tổng Thống Diệm trả lời:

- Cám ơn Cha. Tôi thấy không có gì nguy hiểm cả. Tôi đã dâng trọn cho Chúa và Mẹ Maria. Hơn nữa tôi lại còn có trách nhiệm với quốc gia..

Linh Mục Jean vẫn cố gắng thuyết phục Tổng Thống, thế nhưng lời cuối cùng của Tổng Thống nói với Cha Jean:

- Cám ơn Cha đã lo.

usaelection gởi