ĐỨC PHẬT THUYẾT BÀI PHÁP "MƯỜI HAI NHÂN DUYÊN" NÓI VỀ NGUỒN GỐC CỦA SINH TỬ LUÂN HỒI
Một khoảng sân rộng chứa gần 2000 người, được che mát bởi các tàng tre rộng lớn. Chư Tăng ngồi phía trước, các cư sĩ ngồi tiếp theo sau. - Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, hãy lắng nghe Pháp "MƯỜI HAI NHÂN DUYÊN" nói về nguồn gốc của sinh tử luân hồi. Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, chúng sinh không giác ngộ, chìm trong vô minh sâu thẳm.
Chúng sinh vốn vô minh, từ vô minh sâu thẳm này mà tâm vận hành hỗn độn thành một cảm giác bản ngã. Vô Minh đã duyên Hành là như thế. Vô minh đã tạo thành chấp ngã là như thế. Vì ngu si mà chúng sinh đã chấp ngã là như thế, vô minh đã tạo nên hành là như thế. Bản ngã chỉ là sự vận hành hỗn độn của tâm thức mà thôi, nhưng chúng sinh lại cảm thấy có cái tôi rất thật.
Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, khi bản ngã đã hình thành thì tạo nên hoạt động của tâm thức vô cùng phức tạp. Hành đã duyên Thức, bản ngã đã tạo nên tâm thức là như thế. Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, tâm thức chung sẽ chia ra hai phần hoạt động của tinh thần và thể xác, Danh và Sắc. Sự hoạt động của tinh thần và thể xác đều xuất phát từ một tâm thức chung. Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, nơi tinh thần và thể xác này xuất hiện hoạt động của sáu giác quan để tiếp nhận ngoại cảnh. Năm giác quan gồm mắt - tai - mũi - lưỡi - thân sẽ tiếp nhận các ngoại cảnh cụ thể; riêng Ý Căn sẽ tiếp nhận phân tích ngoại cảnh trừu tượng. Tinh thần và thể xác đưa đến hoạt động của sáu giác quan là như thế. Danh Sắc đã duyên Lục Nhập là như thế. Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, Xúc nghĩa là sự tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Nhờ có Lục Nhập mà tiếp xúc được với ngoại cảnh. Lục Nhập duyên Xúc là như thế. Khi sáu giác quan tiếp nhận ngoại cảnh rồi thì làm phát sinh cảm giác khổ vui liên tục. Có những điều làm chúng sinh vui, và có những điều làm chúng sinh khổ. Cảm giác khổ vui đó gọi là Thọ. Xúc duyên Thọ là như thế. Sự tiếp xúc của các giác quan đã đưa đến cảm giác là như thế.
Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, những cảm giác vui làm chúng sinh yêu thích, những cảm giác khổ làm chúng sinh oán ghét. Cảm giác đã gây nên tình cảm. Thọ đã duyên Ái. Chúng sinh yêu thích những gì đem đến cho mình sự dễ chịu vui sướng, và chúng sinh oán ghét những gì đem đến cho mình sự khó chịu khổ sở. Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, khi bị tình cảm yêu ghét chi phối rồi thì chúng sinh sẽ tạo nghiệp, sẽ đi tìm điều mình yêu và hủy diệt điều mình ghét. Việc tìm kiếm và hủy diệt suốt đời đó gọi là Thủ. Ái đã duyên Thủ là như thế. Tình cảm yêu ghét đã đưa đến hành động và chấp thủ là như thế. Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, một khi đã tạo nên Nghiệp Thiện Ác rồi thì quả báo sẽ hình thành cõi giới Hữu chờ đón chúng sinh ở mai sau.
Nếu nghiệp Thiện nhiều thì chúng sinh sẽ sinh về cõi vui, nếu nghiệp Ác nhiều thì chúng sinh sẽ sinh về cõi khổ. Thủ đã duyên Hữu là như thế. Nghiệp thiện ác đã đưa đến cõi giới tương lai là như thế. Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, khi Hữu đã hình thành, khi cõi giới tương lai đã hiện ra đầy đủ, chúng sinh sẽ phải tái sinh. Sự tái sinh lại là tiến trình bắt đầu cho sự Già và Chết không tránh được. Chúng sinh sẽ phải chịu cảnh già, sẽ phải chịu cảnh chết chóc. Sự già và chết cùng vô số điều bất hạnh khiến chúng sinh sẽ phải chịu vô số cảnh buồn đau khổ sở của cuộc đời. Hữu đã duyên Sinh, Sinh duyên Lão Tử, và Lão Tử duyên Ưu Bi Khổ Não là như thế. Cõi giới của chúng sinh bản chất là sinh già chết và tràn ngập khổ đau là như thế.
Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, đây là Pháp "Mười Hai Nhân Duyên" mà các người hãy ghi nhớ, suy nghiệm, quán chiếu. "Vô Minh Duyên Hành, Hành Duyên Thức, Thức Duyên Danh Sắc, Danh Sắc Duyên Lục Nhập, Lục Nhập Duyên Xúc, Xúc Duyên Thọ, Thọ Duyên Ái, Ái Duyên Thủ, Thủ Duyên Hữu, Hữu Duyên Sanh, Sanh Duyên Lão Tử, Lão Tử Duyên Ưu Bi Khổ Não." Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, khi nào thì vòng nhân duyên này chấm dứt để chúng sinh giải thoát khỏi luân hồi đau khổ? Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, vì Vô Minh là đầu mối nên khi nào vô minh chấm dứt thì tiến trình trên chấm dứt. Vô minh hết thì Hành sẽ hết, Thức sẽ hết, Danh Sắc sẽ hết, Lục Nhập sẽ hết, Xúc sẽ hết, Thọ sẽ hết, Ái sẽ hết, Thủ sẽ hết, Hữu sẽ hết, Sinh sẽ hết, Lão Tử sẽ hết, Ưu Bi Khổ Não sẽ hết. Đó là sự giải thoát cao cả.
Này các Tỳ kheo và các cư sĩ, muốn chấm dứt vô minh thì một người phải thực hành "Bát Chánh Đạo"... Cuối bài Pháp, rất nhiều Tỳ kheo chứng thêm các quả vị. Một số cư sĩ cũng rơi nước mắt vui mừng vì chứng được Sơ quả Tu Đà Hoàn. Mọi người cùng đảnh lễ Phật.
ST
_______________
Hoang Nguyen gởi
