Cổ nhân có câu: “Biển có thể thu nạp trăm sông, dung chứa được nên mới thành ra rộng lớn”. Một cá nhân hay một đất nước cũng vậy, bởi vì có thể dung nạp, bao dung được nhiều nên mới trở thành vĩ đại. Trong lịch sử thế giới, có rất nhiều người bởi vì bao dung mà có thể làm được việc lớn, nhiều việc bởi vì bao dung mà được lưu danh sử sách. Sự ứng xử của người Mỹ trong cuộc nội chiến Bắc Nam là một ví dụ.

Vào giữa thế kỷ 19, nước Mỹ xảy ra cuộc nội chiến Nam Bắc. Khi cuộc chiến tranh đi đến thời điểm cuối cùng, quân miền Nam đã rơi vào thế bại trận thì đột nhiên tổng thống Abraham Lincoln muốn được đàm phán.

Bấy giờ thái độ và cách hành xử hữu nghị của tổng thống Lincoln đối với quân địch đã khiến cho một người cộng sự bất mãn. Người đồng sự này giận dữ, đập tay xuống bàn và nói: “Quân địch nhất định phải bị tiêu diệt!”

Nghe xong lời này, tổng thống Lincoln vẫn giữ vẻ ôn hòa, nói: “Khi họ trở thành bạn của chúng ta, thì chẳng phải là kẻ địch đã bị tiêu diệt rồi sao?”

Trong nội chiến, tổng thống Lincoln luôn cảm thấy thương xót những người dân Mỹ. Vậy nên tổng thống Lincoln đã tuyên bố, nội chiến kết thúc, tất cả đều là đồng bào, mọi người đều là người Mỹ. Tổng thống Lincoln cũng nói rằng: “Nội chiến không có người thắng!” Các tướng sĩ quân đội phía Nam sau khi đầu hàng thì được quân đội liên bang cam kết đảm bảo rằng từ đó về sau họ không bị làm phiền.

Khi tin phe miền Nam đầu hàng bay đến doanh trại, quân miền Bắc định bắn đại pháo chào mừng. Tướng Ulysses Grant – người chỉ huy của quân đội miền Bắc – ra lệnh ngưng ngay lập tức các hoạt động ăn mừng. Ông nói với các sĩ quan dưới quyền: “Chiến tranh đã kết thúc. Giờ đây họ đã là đồng bào của chúng ta”. Ông cho rằng hai bên không còn là kẻ thù, và cách tốt đẹp nhất để bày tỏ niềm vui của miền Bắc là không vui mừng trước thất bại của miền Nam.

Tất cả hàng ngũ quân miền Bắc khi đón tiếp quân bại trận miền Nam thì thay vì khinh bỉ hay kiêu ngạo, lại đều nghiêm chỉnh giơ tay chào kiểu nhà binh, dùng nghi lê quân sự trang nghiêm để bày tỏ sự kính trọng. Không có kèn thắng trận, không có tiếng trống, tiếng hô, tiếng reo hò mừng chiến thắng, không một lời nói hay tiếng xì xầm…

Tướng Robert E. Lee, thống soái của quân đội miền Nam cũng nhanh chóng được tha và rồi ông trở thành hiệu trưởng của trường đại học Washington. Sau khi đầu hàng, tướng Lee cũng ra lời khuyên binh sĩ miền Nam còn ẩn núp khắp nơi ngừng bắn và ngừng tấn công chính phủ miền Bắc, kêu gọi ủng hộ hòa bình Nam-Bắc.

Nhìn về quá khứ để suy ngẫm đến hiện tại, ngày nay rất nhiều người không hiểu “cạnh tranh”, thậm chí không cần phân biệt “đối thủ” và “kẻ địch”. Họ cho rằng, chỉ cần là không cùng nhóm lợi ích với mình thì trên cơ bản đều là kẻ địch, đều là không thể dung nạp. Trong rất nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội đã không còn tình bằng hữu, không còn bao dung và lắng nghe.

Một chiếc bát chỉ có thể chứa đựng được một bát nước, một chiếc thùng lại chứa đựng được nhiều hơn. Các con sông lớn nhỏ khác nhau cũng bởi vì dung lượng lớn nhỏ khác nhau. Người rộng lượng có thể chất chứa được vạn vật, dung nạp được mọi chúng sinh. Nói cách khác, vì có thể chất chứa được vạn vật và dung nạp được mọi chúng sinh nên mới có thể thành ra to lớn, vĩ đại.

Nước Mỹ là một quốc gia di dân, trong đó bao gồm rất nhiều chủng tộc người khác nhau. Nhưng, trong thời gian ngắn ngủi, nước Mỹ đã trở thành một cường quốc trên thế giới. Người ta cho rằng, một trong những nguyên nhân lớn nhất để tạo nên điều ấy chính là lòng bao dung và tinh thần trượng nghĩa trong văn hóa của người Mỹ.


An Hòa


usaelection gởi