Bằng cách hòa nhập vào bản thân, chúng ta có thể tìm hiểu mình là ai và tại sao lại đang sống trong hoàn cảnh hiện tại. Chúng ta có thể giảm bớt tự mãn bằng cách quán chiếu những hoạt động, trò chơi bản ngã, chúng ta có thể chú tâm lắng nghe để khám phá tiếng nói thầm kín sâu bên trong nội tâm. Vì không có thời gian an trú tâm, luyện tập cho tâm nên không có gì đáng ngạc nhiên khi tâm có xu hướng hoang dại và lạc lối.
Chúng ta lại quá quen với việc hướng ngoại và soi xét người khác. Chuyện phím thường vô hại, nhưng nghĩ kỹ xem bạn đã dành thời gian bao nhiêu bàn tán đàm luận về người khác thay cho việc bàn về chính mình. Và ngay cả khi đang suy nghĩ những việc của mình, chúng ta lại nhìn nhận và đánh giá bằng con mắt của người khác. Hạnh phúc, niềm vui hay sự thành công được đong đếm bằng những chỉ số, định mức mong muốn từ bên ngoài, gia đình, xã hội thay vì mong ước của chính bạn.
Vì thế, có một phương pháp tuyệt vời và thiện xảo giúp chúng ta lột bỏ những lớp vỏ bên ngoài giống như bóc lớp vỏ củ hành để thực sự nhìn sâu vào bên trong bản thân, đó chính là Thiền quán.
“Trân trọng tri ân là một điều kỳ diệu. Nó khiến những điều tuyệt vời của người khác trở thành điều tuyệt vời của chúng ta.” - Voltaire-
*Mục đích của việc thực hành tri ân hàng ngày giúp chuyển hóa tâm và khiến trân trọng tri ân thành một phần tính cách của chúng ta.
* Khi quan sát tâm mình bạn sẽ thấy tâm không bao giờ an trú trong hiện tại, nó thường vọng tưởng về tương lai, quá khứ, hoặc đang suy đoán điều gì có thể xảy ra, hay không xảy ra. Trong bài tập này chúng ta nhắm mắt lại và đưa những suy nghĩ của mình trở về phút hiện tại, suy nghĩ về những điều tốt đẹp ta đang có ngay lúc này. Bạn quán niệm về bản thân mình, mở rộng ra phạm vi gia đình, bạn bè, công việc, cộng đồng và cả thế giới. Chúng ta thường có nhiều hơn chúng ta tưởng, nhưng chúng ta thường cảm thấy bất mãn ở một khía cạnh nào đó, hay luôn muốn có nhiều hơn nữa.
* Thực hành:
Bạn hãy tìm một nơi yên tĩnh vào mỗi sáng sớm hoặc cuối ngày, lúc ngồi thiền bạn ăn mặc sao không quan trọng, miễn là trang phục thoải mái, không ảnh hưởng đến sự thư giãn của bạn. Có thể ngồi trên ghế hay nơi nào phù hợp, an ổn. Có khi đang ngồi chờ ở ngân hàng, hay ngồi chờ chuyến bay vv..
Hãy dành vài phút để tập trung vào hơi thở. Hít thở nhẹ nhàng, thư thái từ dưới bụng, trung tâm cơ thể. Hãy ý thức về hơi thở, nhận thấy bụng đang phồng lên xẹp xuống. Hãy tìm cho mình nhịp thở phù hợp rồi bạn quán chiếu và khởi tâm trân trọng tri ân mà không bám chấp, dính mắc vào bất cứ việc gì:
§ Tri ân thân người quý giá (cơ thể của bạn lành lặn, đầy đủ, không bị khiếm khuyết bộ phận nào) và sức khỏe mình đang có. Hãy đưa suy nghĩ của mình lần lượt về các bộ phận trên cơ thể (Tôi biết ơn đôi mắt cho tôi nhìn thấy sáng tỏ…, tôi biết ơn tai, tôi biết ơn trái tim…)
§ Tri ân những con người tuyệt vời mà bạn được biết trong cuộc đời, họ luôn quan tâm và yêu thương, giúp đỡ bạn.
Vd: Tôi biết ơn ba mẹ đã cho tôi hình hài trên đời. -Tôi biết ơn chồng, người bạn đồng hành với tôi trong bao khó khăn, vui buồn. Tôi biết ơn con trai/con gái… Tôi biết ơn bạn …
§ Tri ân những gì bạn đang làm, công việc, sự nghiệp, lối sống, cộng đồng… và nhiều điều khác…
Vd: Tôi biết ơn công việc hiện tại đã cho tôi phương tiện nuôi mạng. Tôi biết ơn cuộc gặp gỡ này đã cho tôi cơ hội biết đến...
§ Tri ân về ngày mới, về cảnh vật mà bạn thấy, cảm nhận được, sự thoải mái đến từ làn gió, bông hoa tươi…
Cứ như thế, bạn phát triển sự hài lòng biết đủ. Rốt cuộc thì hạnh phúc là gì nếu không phải là sự hài lòng, mà điều này bắt nguồn từ tâm trân trọng tri ân. Bạn có thể suy ngẫm quán chiếu chi tiết hơn tùy ý, tùy cảnh của bạn. Đơn giản là hãy khởi phát tâm tri ân vô điều kiện, và đừng mong đợi điều gì; hãy tri ân bất cứ điều gì đến trong tâm bạn.
* Lạm bàn: Có người có thể cho rằng, phép nghĩ thiền quán Trân trọng tri ân sẽ làm cho bản thân lùi bước, dễ hài lòng và nhìn đời màu hồng. Không phải thế ! Đó là một cách đối trọng, thực hành trưởng dưỡng tâm cho cái xu thế hoang dại của nó. Việc thực hành này sẽ làm tâm bạn lắng dịu khi bắt đầu một ngày mới hay kết thúc một ngày khó nhọc. Đồng thời, nó là cái nhìn khích lệ, thay đổi nhìn nhận về cuộc sống với nhiều khía cạnh khác nhau để biến khó khăn thành cơ hội.
Thêm nữa, pháp thiền quán này sẽ giúp bạn tri ân và ý thức được những gì bạn đang có; Bởi nếu không ý thức được điều này thì sự bất mãn len lỏi và tích tụ qua ngày, cuối cùng sẽ khiến bạn đau khổ.
Khi đã thành thói quen, pháp thiền quán trân trọng tri ân này sẽ được bạn thực hành mọi lúc mọi nơi với lòng yêu thương hạnh phúc dâng trào. Đó chẳng phải là thiên đàng giữa địa giới sao? Tìm kiếm đâu xa hả các bạn?
Tóm tắt và trích lược “Tâm an lạc” của Đức Nhiếp Chính Gyalwa Dokhampa