Rất nhiều người đang hồi hộp chờ xem ông Trump sẽ làm gì trong cuộc gặp ngày mai ở Alaska
Để mọi người yên tâm hơn, tôi dịch nguyên văn bài viết sau:
“Tôi đã làm việc với bốn đời tổng thống – Chiến lược với Putin cho thấy tài đàm phán thiên bẩm của Trump”
Tác giả: K.T. McFarland – Cựu Phó Cố vấn An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống Donald Trump
Tôi từng ngồi trong Phòng Tình huống (Situation Room) qua bốn đời tổng thống, bắt đầu từ thời Richard Nixon. Và tôi có thể khẳng định: Donald Trump là một kiểu lãnh đạo hoàn toàn khác.
Hiện tại, giới tinh hoa chính trị Washington – cả Cộng hòa lẫn Dân chủ – đang đồng loạt “ôm ngực” lo lắng trước viễn cảnh cuộc gặp Trump–Putin tại Alaska.
• Phe Dân chủ mắc “hội chứng ám ảnh Trump” gào lên: “Ông ta là tay sai của Putin!”
• Phe tân bảo thủ Cộng hòa ủng hộ chiến tranh tố: “Trump sẽ phản bội Ukraine để đổi lấy một thỏa thuận!”
• Phe biệt lập trong Cộng hòa thì cảnh báo: “Trump sẽ từ bỏ ‘Nước Mỹ trên hết’ và kéo chúng ta vào vấn đề của châu Âu!”
Nhưng tất cả họ đều không hiểu cách Trump vận hành. Họ nghĩ ông cũng giống họ – một chính trị gia điển hình, đặt hình ảnh lên trên kết quả, coi trọng quy trình hơn thành tựu. Với họ, mục tiêu cuối cùng là lý tưởng, còn quá trình mới là thứ “không được phép sai lệch”.
Trump thì ngược lại. Ông luôn xác định mục tiêu trước, kể cả khi chưa rõ con đường đi. Ông sẵn sàng ứng biến, thỏa hiệp, thậm chí đổi hẳn chiến lược nếu tình thế buộc phải làm vậy – dù có phi truyền thống đến đâu. Với ông, quan trọng nhất là hoàn thành công việc càng nhanh càng tốt.
Điều này bắt nguồn từ xuất thân của ông – một nhà phát triển bất động sản. Không ai trả tiền cho Trump cho đến khi tòa nhà được hoàn thiện. Tất cả chi phí – từ mua đất, vay vốn, thuê nhân công, mua vật liệu – đều phải bỏ ra từ đầu. Trong lúc thi công, bất kỳ trở ngại nào cũng có thể xảy ra: bão, thủ tục chính trị, đình công, đứt nguồn cung. Khi gặp vấn đề, ông không chần chừ – mà lập tức xoay hướng. Thời gian là tiền bạc, và đó là lý do ông luôn hành động với tốc độ “tên lửa”, có sẵn Plan A, Plan B, Plan C.
Chính vì thế, đối thủ gọi ông là “khó đoán” hay “thất thường” – và tức giận khi ông thay đổi kế hoạch giữa chừng. Trong khi đó, phần lớn chính trị gia lại bị ám ảnh bởi kỳ bầu cử kế tiếp. Họ phải tỏ ra mình luôn đúng vì sợ bị công kích. Khi kế hoạch thất bại, họ hiếm khi thừa nhận, chỉ tiếp tục dựng kịch bản “quy trình là tiến bộ”. Kết quả là cả hai đảng kéo dài “những cuộc chiến vô tận” ở Trung Đông suốt hai thập kỷ chỉ để tránh thừa nhận sai lầm.
Kế hoạch A của Trump nhằm kết thúc chiến tranh Ukraine là dùng sức hút cá nhân để đưa hai bên vào bàn đàm phán. Đây là lý do ông tránh chỉ trích Putin suốt nhiều năm – để “dụ” ông ta ngồi vào bàn. Nhưng kế hoạch này thất bại.
Kế hoạch B là áp lực tối đa. Với Zelensky, nó hiệu quả: đe dọa cắt viện trợ khiến Ukraine phải ký thỏa thuận hợp tác khai thác đất hiếm với Mỹ, đồng thời chuyển phần lớn chi phí chiến tranh sang cho châu Âu. Nhưng với Putin, Plan B không thành. Dù trong các cuộc điện đàm ông ta tỏ ý muốn hòa bình, thực tế Putin lại tăng cường tấn công dân thường Ukraine.
Kế hoạch C – chưa ai biết. Đây là lý do Trump muốn gặp Putin trực tiếp, để đánh giá xem ông ta thật sự muốn hòa bình hay chỉ kéo dài chiến tranh. Nếu nhận thấy thiện chí, Trump sẽ thúc đẩy một thỏa thuận nhanh, không bên nào đạt 100% mong muốn nhưng đủ để chấp nhận – với mục tiêu chấm dứt chiến tranh mà không đẩy Nga vào vòng tay Trung Quốc.
Nhưng nếu Trump kết luận Putin chỉ đang câu giờ, Kế hoạch D sẽ được kích hoạt – bóp nghẹt kinh tế Nga. Trump có thể áp thuế và trừng phạt thứ cấp với các quốc gia vẫn mua dầu khí Nga, buộc họ chọn giữa giao thương với Moscow hoặc mất quyền tiếp cận thị trường Mỹ. Mất nguồn thu năng lượng, Nga khó duy trì chiến tranh lâu dài.
Trớ trêu thay, cuộc gặp diễn ra ở Alaska – vùng đất từng thuộc Nga, nhưng phải bán cho Mỹ năm 1867 vì… cạn tiền sau Chiến tranh Crimea.
K.T. McFarland
Henry Quang Vu dịch
__________________
Hoang Nguyen gởi
