Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Putin mở chiến dịch ào ạt tấn công Ukraine, tôi đã viết một số bài với nhận định là quân Nga sẽ phải thất bại. Cho đến hôm nay, quân Nga đã rút khỏi Kiev và tôi tiếp tục nhận định rằng, quân Nga sẽ không quay trở lại. Tiếng súng đì đùng của quân Nga còn vang lên đâu đó trên đất Ukraine chỉ là 'một tiếng kêu trước khi thất bại' hoàn toàn.

Sở dĩ tôi đưa ra nhận định như vậy trong lúc quân Nga đang đánh phủ đầu Ukraine, là vì, tôi dựa trên sự phân tích chiến lược của cuộc chiến tranh này.

Theo Michael Porter, nhà tư tưởng chiến lược và là một trong những 'bộ óc' quản trị có ảnh hưởng nhất thế giới, thì "Bản chất chiến lược là lựa chọn việc không nên làm'. 'Chiến dịch quân sự đặc biệt' của Tổng thống Nga Putin là một trong việc hoàn toàn không nên làm, nhất là tại thời điểm năm 2022.

Sau khi mất Crimea năm 2014, Ukraine đã có 8 năm chuẩn bị chiến tranh với sự giúp sức của NATO và Mỹ. Dân số Ukraine chỉ bằng một phần ba Liên bang Nga nhưng dân trí, trình độ sản xuất và năng lực sử dụng vũ khí hiện đại thì không kém Nga. Ukraine ở giữa lòng châu Âu. Đụng đến Ukraine là làm cho cả châu Âu bất an.

Chọn tấn công một quốc gia như Ukraine trong thời điểm năm 2022 là một sai lầm của Tổng thống Putin. Dùng hai chữ 'đặc biệt', sặc mùi KGB(*), để diễn giải nội hàm chiến dịch, đã cho thấy chiến dịch quân sự này là không thể giải thích bằng ngôn ngữ của 'Người cầm súng hợp pháp'. 'Chiến dịch quân sự đặc biệt' thực chất là cuộc chiến tranh xâm lược. Hầu hết các nước lên án Nga và yêu cầu Nga rút quân vô điều kiện ra khỏi Ukraine là vì vậy.

Nếu xét kỹ, với giả định Nga chiếm được Kiev thì Nga cũng không thể giải quyết hậu quả của cuộc chiến bằng cách tạo ra một chính quyền thân Nga tại Kiev. Bởi lẽ, từ năm 2014, Tổng thống Putin cũng phải bất lực trước lời cầu viện của Tổng thống Viktor Yanukovich, hợp hiến nhưng thân Nga, bị phế truất, thì không dễ gì bảo vệ một tổng thống bù nhìn được dựng lên bằng một cuộc chiến tranh xâm lược. Nghĩa là, quân của Putin không có gì để làm ngoài việc bắn phá Ukraine trong hơn 40 ngày qua.

Cách đánh khôn ngoan của quân dân Ukraine, đã hạn chế tác dụng của vũ khí Nga, làm cho quân Nga phải chịu nhiều thiệt hại về nhân mạng và vũ khí. Với chủ trương không lập vùng cấm bay, không cho quân tham chiến tại Ukraine, NATO và Mỹ đã khóa chặt tay Putin trong phạm vi chiến trường Ukraine, và vì thế, Nga cũng không có lý do để động đậy đến kho vũ khí hạt nhân.

Tại chiến trường Ukraine, quân Nga của Putin bị động về chiến thuật, lúng túng về chiến lược, bị chết chóc nhiều, nên phải bỏ chạy khỏi Kiev, chứ không phải vì "thiện chí nhằm tạo điều kiện thuận lợi" cho cuộc đàm phán, như lời người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov.

Theo Tôn Tử thì "Chiến lược mà không có chiến thuật là con đường chậm nhất đến chiến thắng. Chiến thuật mà không có chiến lược chỉ là một tiếng kêu trước khi thất bại'. Quân Nga của Putin đã phạm sai lầm cả về chiến lược lẫn chiến thuật. Vì thế quân Nga sớm rút khỏi Kiev là phù hợp với logic của chiến tranh. Tiếng súng của quân Nga còn đì đùng trên đất nước Ukraine trong thời gian tới cũng chỉ là những tiếng kêu của quân Nga trước khi đưa quan tài về nước.

Rồi đây, Ukraine sẽ xây dựng lại đất nước với sự hỗ trợ của EU và Mỹ, nhưng nước Nga có thể sẽ còn kẹt trong tình trạng bị cấm vận, tụt hậu về kinh tế và công nghệ, và có thể phải bồi thường chiến tranh. Thế giới đang thay đổi rất nhanh và đã rất khác với cách đây chừng mười năm trở về trước. Cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine năm 2022 là hệ quả tất yếu của chiến lược gặm nhấm lãnh thổ mà Tổng thống Putin đã theo đuổi từ trước năm 2014, thời điểm Nga chiếm Crimea và kích động ly khai vùng Donbas.

Lương Vĩnh Kim

________________


Đỗ Hứng gởi