Nguyễn Quốc Khải
17-01-2020
Vào đầu tuần vừa qua, Tổng Thống Trump đã đệ trình Quốc Hội ngân sách $4.8 ngàn tỉ cho tài khóa 2021, bắt đầu có hiệu lực từ 1-10-2020, nếu được thông qua. Theo ngân sách này, các chương trình an sinh xã hội bao gồm, Medicaid, Medicare, Social Security Disabilty, Food stamps (phiếu thực phẩm) …. sẽ bị cắt giảm đáng kể. Trong khi đó, ngân sách dành cho quốc phòng, chương trình không gian của National Aeronautics & Space Admistration (Cơ Quan Quản Trị Hàng Không và Không Gian Hoa Kỳ) sẽ được tăng cường.
Quyết định cắt giảm ngân sách an sinh xã hội mâu thuẫn với những cam kết trước đây của Tổng Thống Trump. Trong thời gian tranh cử 2015-2016 ông đã nhiều lần hứa hẹn không đụng đến các chương trình an sinh xã hội. Mới đây ra trước lưỡng viện Quốc Hội để báo cáo tình hình liên bang hàng năm, ông cũng đã tuyên bố “Chúng tôi sẽ luôn luôn bảo vệ chương trình Medicare của quý vị, và chúng tôi sẽ luôn luôn bảo vệ Social Security của quý vị. Luôn luôn.”
Một ngày trước khi dự thảo ngân sách liên bang cho tài khóa 2021 được đệ trình Quốc Hội, Tổng Thống Trump còn nói với các thống đốc trong một cuộc hội họp tại Nhà Trắng vào tối Chủ Nhật, 9 tháng 2, rằng “Chúng ta không đụng tới Medicare. Chúng ta muốn giữ Medicare. Chúng ta không muốn đụng tới những chương trình an sinh xã hội … Chúng ta không giảm Medicaid. Nhưng chúng ta sẽ làm nhiều thứ rất tốt, bao gồm phí phạm và gian lận."
Phần sau đây sẽ cho thấy những chương trình an sinh xã hội bị cắt giảm ra sao. Tiếp theo đó là phần cắt giảm ngân sách của các chương trình môi trường và khoa học.
SOCIAL SECURITY DISABILITY INSURANCE
Một trong những biện pháp cắt giảm an sinh xã hội thiếu nhân đạo nhất liên quan đến Social Security Disability Insurance (SSDI) tức là phúc lợi y tế dành cho những người tàn tật. Khoảng trên 8 triệu người Mỹ được hưởng SSDI dựa trên việc làm trong quá khứ và mất lương bổng vì tàn tật nặng.
Mặc dù rất cần thiết cho sự sống còn, quyền lợi dành cho người tàn tật rất là khiêm tốn bao gồm khoảng $1,200 mỗi tháng cho bảo hiểm tần tật và $536 cho lợi tức bổ sung. Điều kiện để được nhận vào SSD rất khắt khe. Thống kê cho thấy trên 60% số người làm dơn xin quyền lợi tàn tật bị từ chối.
Biện pháp này đã được sử dụng dưới thời Tổng Thống Ronald Reagan. Nhiều người với bệnh down syndrome, cerebral palsy, bệnh thần kinh nặng nề và ngay cả bệnh ung thư đã bị mất quyền lợi vì bị xếp vào loại “không còn bị tàn tật nữa”. Khoảng nủa triệu người ở trong trường hợp này gây ra tình trạng nội loạn. Vì vậy 18 tiểu bang đã từ chối không thi hành biện pháp của Reagan. Sau cùng Quốc Hội được sự hỗ trợ của cả hai đảng đã bỏ phiếu chấm dứt chính sách đáng khiếp sợ này.
Theo kế hoạch của Tổng Thống Trump, chương trình phúc lợi cho người tàn tật sẽ bị cắt giảm $2.6 tỉ trong vòng 10 năm. Theo luật lệ mới hàng triệu người tàn tật sẽ phải chứng minh sự tàn tật của họ hai năm một lần. Trên thực tế biên pháp này sẽ không tiết kiệm được bao nhiêu vì chi phí quản trị và khám nghiệm người tàn tật có thể lên tới $1.8 tỉ. Ngoài ra, thời gian hồi tố sẽ đồi thành 6 tháng thay vì một năm.
MEDICAID
Trong năm người thì có một người nằm trong chương trình bảo hiểm y tế dành cho người nghèo Medicaid. Theo dự thảo ngân sách 2021 Medicaid sẽ bị cắt giảm $844 tỉ trong vòng 10 năm tới. Một trong những thay đổi là chính quyền liên bang sẽ hủy bỏ trợ cấp cho các tiểu bang trong việc nới rộng chương trình Medicaid theo ObamaCare (Affordable Care Act).
Ngoài ra, chính quyền Trump sẽ đòi hỏi những người muốn được hưởng quyền lợi Medicaid sẽ phải làm việc. Biện pháp này dự đoán sẽ tiết kiệm được khoảng $152 tỉ. Chính quyền sẽ tiết kiệm được tổng cộng gần $1 ngàn tỉ. Theo nghiên cứu của Center on Budget and Policy Priorities, nhiều triệu người sẽ mất quyền lợi vì không còn hội đủ tiêu chuẩn mới của Medicare.
MEDICARE
Chương trình bảo hiểm dành cho những người lớn tuổi Medicare sẽ bị cắt giảm khoảng $750 tỉ trong vòng 10 năm. Tuy nhiên, phần lớn những cắt giảm này liên quan đến chi phí trả cho bác sĩ và nhà thương, không có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của những người được thụ hưởng bảo hiểm. Tuy nhiên theo Kaiser Family Foundation, việc cải tổ Medicare sẽ làm cho những người lớn tuổi khó được hưởng chăm sóc sức khỏe lâu dài. Biện pháp này cắt giảm được $34 tỉ cho Medicare. Ngoài ra, chính quyền Trump còn nhắm tiết kiệm $135 tỉ qua việc cải tổ giá dược phẩm nhưng không cung cấp chi tiết.
FOOD STAMPS
Vào 2009 có khoảng 32 triệu người nhận food stamps. Con số này lên đế 47.6 triệu vào 2013 do ảnh hưởng kéo dài của cuộc khủng hoảng tài chánh 2007-2009. Ba năm sau, số người nhận food stamps giảm xuống còn 43 triệu do kinh tế cải thiện. Tính đến tháng 10 năm 2019, chỉ còn 36 triệu người nhận food stamps.
Ngân sách của Tổng Thống Trump sẽ cắt giảm chương trình food stamp được chính thức gọi là Supplemental Nutrition Assistance Program (SNAP) khoảng gần $182 tỉ trong vòng 10 năm, tức giảm đi khoảng 28% so với ngân sách hiện nay theo dự đoán của Congressional Budget Office.
Vào cuối năm vừa qua, chính quyền Trump đặt ra luật lệ mới làm cho việc xin food stamp khó hơn và việc xin miễn làm việc vẫn được hưởng phiếu thực phẩm khó khăn hơn đối với những người khỏe mạnh trong tuổi làm việc và không có người nhà phụ thuộc. Luật mới có nghĩa là “Nếu không làm việc, sẽ không có gì để ăn”. Nếu luật lệ này được áp dụng, khoảng 3.7 triệu người sẽ bị loại ra khỏi chương trình SNAP theo nghiên cứu của Urban Institute.
NHỮNG CHƯƠNG TRÌNH AN SINH XÃ HỘI KHÁC
Chính quyền Trump sẽ cắt giảm chương trình Temporary Assistance for Needy Families (TANF) và loại bỏ quỹ dự phòng của chương trình TANF mà các tiểu bang sử dụng trong giai đoạn kinh tế suy giảm. Các biện pháp này sẽ tiết kiệm cho ngân sách được $21 tỉ trong 10 năm.
Chính quyền Trump cũng sẽ siết chặt Child Care Credit, Earned Income Tax Credit và Credit for Other Dependents như buộc những người thụ hưởng cung cấp số an sinh xã hội. Theo dự thảo ngân sách, những biện pháp này sẽ tiết kiệm được $73 tỉ trong 10 năm.
Ngoài ra, chính quyền còn muốn thay đổi chính sách hưu bổng và y tế dành cho nhân viên liên bang. Biện pháp này dự trù sẽ tiết kiệm được $89 tỉ trong 10 năm tới.
Một trong những lãnh vực thuộc Medicaid hiếm hoi mà chính quyền muốn gia tăng chi tiêu $7 tỉ trong 10 năm là chống việc lạm dụng opioid và bệnh tâm thần.
Nói tóm lại, chính quyền Trump nhắm cắt giảm 10% đối với ngân sách của y tế và an sinh xã hội.
MÔI TRƯỜNG và NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Ngoài y tế và an sinh xã hội, chính quyền Trump còn nhắm vào các chương trình môi trường và khoa học để cắt giảm chi phí. Theo dự án ngân sách vừa phổ biến, gần 50 chương trình bảo vệ môi trường sẽ bị loại bỏ. Ngoài ra ngân sách nghiên cứu của cơ quan này cũng sẽ cắt giảm từ $500 triệu xuống còn $281 triệu. Ông Mustafa Ali, một thành viên của Environmental Protection Network, nhận định rằng nếu được chấp nhận, những biện pháp cắt giảm ngân sách về môi trường kể trên sẽ gây ra những ảnh hưởng vô cùng tai hại.
Viện Nghiên Cứu Ung Thư Quốc Gia (National Cancer Institute) sẽ bị cắt khoảng $560 triệu. Ngân sách của Trung Tâm Kiểm Sát và Phòng Bệnh (Centers for Disease Control and Prevention) bị cắt khoảng 16%. Viện Nghiên Cứu Y tế Quốc Gia (National Institute of Health) sẽ bị mất khoảng $3 tỉ so với ngân sách hiện tại là $41 tỉ. Viện Nghiên Cứu Khoa Học (National Science Foundation) sẽ bị giảm ngân sách từ $8.3 tỉ trong tài khóa 2020 xuống còn $7.7 tỉ trong tài khóa mới.
CHƯƠNG TRÌNH HÀNG KHÔNG VÀ KHÔNG GIAN
National Aeronautics and Space Administration là một trong những cơ quan hiếm hoi sẽ được tài trợ thêm $2.6 tỉ, ngân sách sẽ tăng 12% trong tài khóa 2021. Chính quyền Trump nhắm đẩy mạnh Artemis Moon Program để đưa người trở lại mặt trăng vào 2024. Tổng Thống Trump còn xin thêm $3-4 tỉ để phát triển phi thuyền đổ bộ xuống mặt trăng, xe chạy trên mặt trăng và những chuyến bay thám hiểm không người. Đây là một bước chuyển tiếp để đưa người lên hỏa tinh trong tương lai.
QUỐC PHÒNG
Tổng Thống Trump tiếp tục đầu tư mạnh vào chi tiêu quốc phòng với ngân sách $740.5 tỉ, tăng $2.5 tỉ tức khoảng 0.3%, trong tài khóa 2021, bao gồm việc thiết lập Lưc Lượng Không Gian. Bộ Trưởng Quốc Phòng Mark Esper nói rằng tỉ lệ tăng ngân sách này không đủ để bù vào chi phí lạm phát. Chiến lược quốc phòng đòi hỏi gia tăng ngân sách quốc phòng 3%-5%. Do đó, Bộ Quốc Phòng tìm cách giảm chi tiêu về y tế và tiếp vận khoảng $5 tỉ. Chính quyền Trump chủ trương hiện đại hóa vũ khí nguyên tử, phòng vệ chống hỏa tiễn và tăng cường phản ứng nhanh chóng.
BỨC TƯỜNG BIÊN GIỚI và HẠ TẦNG CƠ SỞ
Một trong những ưu tiên của Tổng Thống Trump là bức tường biên giới với Mexico. Chương trình này sẽ nhận được $2 tỉ trong tài khóa tới, thấp hơn so với con số đòi hỏi là $8.6 tỉ vào tài khóa 2020. Chính quyền Trump giải thích rằng ngân sách để xây 1,000 miles đã có sẵn nên không cần nhiều tiền cho năm tới.
Dự thảo ngân sách quốc gia cho tài khóa 2021 dự trù một ngân khoản lớn nhất $1,000 tì dành cho hạ tầng cơ sở. Ngân khoản này bao gồm $200 tỉ dành cho những dự án quốc gia quan trọng nhất. Ngân khoản còn lại sẽ được đóng góp qua những chương trình hợp tác giữa chính phủ và tư nhân, tiểu bang và chinh quyền địa phương.
KẾT LUẬN
Dự thảo ngân sách quốc gia cho tài khóa 2021 sẽ không được sư hỗ trợ của Đảng Dân Chủ vì những những cắt giảm nghiêm trọng đối với những chương trình an sinh xã hội.
Bà Nancy Pelosi (Dân Chủ, California), Chủ Tịch Ha Viện tuyên bố “Ngân sách là một tuyên ngôn về giá trị và một lần nữa Tổng Thống chứng tỏ ít quý trọng sức khỏe, bảo đảm tài chánh và hạnh phúc của những gia đình Mỹ làm việc vất vả.”
Ông John Yarmuth (Dân Chủ, Kentucky), Chủ Tịch Ủy Ban Ngân Sách Hạ Viện, nói rằng ngân sách của Tổng Thống Trump bao gồm “nhiều thay đổi tai hại … trong khi đó ông tiếp tục giảm thuế cho các triệu phú và những công ty giầu có.”
Tổng Thống Trump hứa hẹn chương trình giảm thuế của ông bắt đầu có hiệu lực từ 1.1.2018, sẽ mang lại lợi tức $1,800 tỉ, bù vào mất mát ước tính là $1,500 tỉ do việc giảm thuế gây ra. Nhưng trên thực tế, chương trình giảm thuế này đã làm cho ngân sách thiếu hụt và nợ quốc gia tăng lên đến mức kỷ lục.
Sau ba năm nhậm chức, Tổng Thống Trump đã làm cho nợ quốc gia tăng thêm $3 ngàn tỉ. Dự thào ngân sách sẽ tiếp tục làm cho nợ tăng thêm nữa, từ $22.7 ngàn tỉ hiện nay lên đến $30.5 ngàn tỉ vào 2030. Trong một buổi tiệc gây quỹ ở Florida vào tháng 1 vừa qua, ông Trump xem ra không quan ngại về việc ngân sách thiếu hụt theo tường thuật của tờ Washington Post. Ông nói “Ai mà phải lo âu về ngân sách?”
Để cứu chữa sự thất bại này và để giảm bớt ngân sách thiếu hụt và nợ quốc gia, Tổng Thống Trump không chấm dứt hoặc thay đổi chương trình giảm thuế mà lại nhắm vào các chương trình an sinh xã hội để cắt giảm. Đây là một sự bất công và thất nhân tâm Tuy nhiên, người ta cũng phải công nhận rằng những chương trình an sinh xã hội đã chiếm khoảng 60% ngân sách quốc gia, với nhiều sự lạm dụng và gian lận, một tỉ lệ quá lớn, cần phải tu chỉnh và làm giảm xuống còn 50%.