THÀNH KIẾN
Hãy nhìn đúng sự vật sự việc như chính nó đang biểu hiện, chứ đừng nhìn bằng tâm trạnghay kinh nghiệm mình đang có.
Bức tường ngăn cách
Tahay có thói quen nhìn vào bất kỳ đối tượng hay tình huống nào đang xảy ra trongthực tại cũng bằng kinh nghiệm đã được tích lũy từ trong quá khứ. Có thể do mộtsố kinh nghiệm cũ thích ứng phần nào với tình trạng hiện tại, nên ta thường rấtdễ tin tưởng và tự hào về sự thông minh nhạy bén của mình mà không chịu khámphá hay xét nét cẩn thận. Quan sát kỹ và công tâm nhìn nhận, ta thấy cũng khôngít lần mình đã tiên đoán sai và có những bước trượt rất đáng tiếc trong hành động.Bởi mọi sự vật sự việc trong vũ trụ vốn không ngừng vận động. Có khi nó biếnchuyển nội dung bên trong nhưng cũng có khi nó thay đổi cả hình thức bên ngoài.Nó có thể hay hơn hoặc tệ hơn chứ không như vậy mãi.
Nhưng vì bị cuốn vào mãnh lực của cuộc sống, nên ta thường không có nhiều thiện chí đểnhìn lên bất cứ đối tượng nào cũng bằng tâm thức mới. Sử dụng kinh nghiệm cũ cóvẻ khỏe hơn và mau chóng giải quyết được vấn đề. Một phần cũng do bản năng tự vệcủa con người chưa hoàn toàn thuần hóa, một phần vì bị kích động bởi sự cạnhtranh của xã hội. Nên khi phát hiện ra điều gì ảnh hưởng đến quyền lợi là ta cóphản ứng bảo vệ ngay lập tức, bằng những tâm lý như: nổi giận, phán xét, nghingờ, độc tài, kỳ thị mà không chịu bình tâm quan sát và tìm hiểu rõ sự thể.Chính vì không có thói quen tách rời kinh nghiệm cũ khi quan sát thực tại, nênta vẫn thường rơi vào nhận thức sai lầm và khổ đau.
Nếutrong quá khứ ta đã từng bị lừa dối hay phản bội thì vết thương ấy sẽ khắc ghisâu đậm trong tâm. Cho nên bây giờ muốn đặt tình cảm vào người mới thì ta bỗngthấy rất hoang mang, lo sợ. Đó là một lỗi lầm của cơ chế tâm lý, vì người mà tađang tiếp xúc hoàn toàn khác biệt với người cũ. Nhưng ta lại không đủ sức vượtqua bản năng tự vệ của mình. Ta đã cố nhiều lần nhìn người ấy như chính họ đangbiểu hiện, nhiều lần đã tự nhắc nhở rằng người này không phải là người trước. Rồicuối cùng ta cũng vẫn thất bại. Dĩ nhiên, vết thương lòng khó mà quên được.Nhưng thay vì cho đôi bên cơ hội vừa đủ để tìm hiểu và tin tưởng nhau hơn, thìta lại mang tâm thức nghi ngờ sự lừa dối hay phản bội ấy trong suốt cuộc hànhtrình chung bước. Bức tường ngăn che ấy chính là thành kiến.
Thànhkiến chỉ đơn thuần là thái độ bám víu vào kinh nghiệm cũ để áp đặt lên thực tại,nên có thành kiến tốt và thành kiến xấu. Nói dễ hiểu là ta thường đeo mắt kínhmàu hồng và mắt kính màu đen khi nhìn người, nhìn đời. Nếu ta đã từng biết ngườikia rất dễ thương qua tiếp xúc hay dựa vào thông tin từ người khác, thì khi gặphọ ta sẽ có thiện cảm và hết lòng với họ ngay mà không cần phải quan sát haykhám phá gì thêm nữa. Ta đang đeo mắt kính màu hồng nên thấy họ nói cái gì cũnghay, làm cái gì cũng tuyệt. Bây giờ phương tiện truyền thông và quảng cáo tác độngđến tâm thức con người rất mạnh mẽ, nên chỉ cần một vài bài báo ca ngợi hết lờivề nhân vật nào đó thì lập tức trong ta nảy sinh cảm tình ngay. Sau này có cơ hộitiếp xúc ta sẽ dễ dàng bỏ qua các bước quan sát và thận trọng căn bản. Trường hợpbiết người kia là một kẻ xấu, dù thông tin ấy chưa có gì đảm bảo là chính xác,nhưng ta vẫn muốn đeo mắt kính màu đen trước cho chắc ăn. Dù người kia cố gắngbao nhiêu đi nữa ta cũng không hề để mắt tới, hoặc cứ phòng thủ và tìm mọi lýdo để không chấp nhận. Thái độ ấy lâu dần sẽ hình thành thói quen, khiến takhông còn nhớ là mình đang đeo chiếc kính màu đen. Từ đó, nhìn đâu ta cũng thấymột màu tăm tối, không còn thấy ai dễ thương và tốt bụng nữa. Đó chính là lúc tađã đánh mất con mắt trong trẻo mà tạo hóa đã ban tặng cho mỗi người. Không cócon mắt ấy, tầm nhìn của ta sẽ thu hẹp lại. Ta sẽ tự biến mình thành kẻ u uất,lạnh lùng và bế tắc.
Giữ gìn con mắt trong
Con người ngày càng hiện đại thì càng bị lệ thuộc vào kỹ thuật điện tử. Có lẽ vì thếmà đời sống của con người ngày càng trở nên hời hợt và cứng nhắc. Cái gì lưu trữvào não bộ thì không dễ gì lấy ra. Đó là lối sống nhút nhát và tụt hậu, khôngcan đảm mở lòng ra để cập nhật thông tin mới mẻ từ đối phương. Lẽ dĩ nhiên, cónhững kinh nghiệm rất hữu dụng. Nó giúp ta giải quyết được những vấn đề thích ứngmột cách nhanh chóng mà không cần phải tốn công khám phá. Nhất là xã hội bây giờcó quá nhiều chiêu thức tinh xảo khiến ta không dễ dàng nhận ra thật giả thì tacàng phải sử dụng kinh nghiệm thành công. Nhưng dù sự đề phòng ấy có hiệu quảthế nào thì nó cũng để lại trong ta thói quen dễ dàng nghi ngờ kẻ khác. Hơn nữa,kinh nghiệm cũ dù hay ho tới đâu cũng không thể nào diễn đạt hết thực tại. Chonên, người xưa hay nhắc nhở: "Thấy sao để vậy" - nhìn đúng sự vật sựviệc như chính nó đang biểu hiện, chứ đừng nhìn bằng tâm trạng hay kinh nghiệmmình đang có. Nhìn nhau bằng con mắt ấy ta sẽ thấy dễ chịu và gần gũi hơn.
Tađừng quên rằng bản chất của vạn sự vạn vật là vô thường, do đó con người cũngvô thường mà kinh nghiệm cũng vô thường. Tuy người kia đã từng có nhiều vụng vềlầm lỡ, nhưng bây giờ có thể họ đã thay đổi rất nhiều rồi. Ta hãy cho họ có mộtcơ hội được sống với con người mới trước ta và ta hãy tự cho mình một cơ hội sốngbằng tâm thức mới trước họ. Khó khăn nhất là đối với những người thân sống bêncạnh. Bởi ta thường không hết lòng quan sát những đối tượng mà ta nghĩ rằngmình đã biết rất rõ về họ. Cũng như người mẹ luôn thấy con mình còn khờ dại,nên sự quan tâm và niềm mong muốn luôn dựa trên kinh nghiệm cũ. Vô tình người mẹđã giới hạn cơ hội trưởng thành của đứa con. Còn người vợ lúc nào cũng cho rằngmình đã hiểu chồng hết rồi, chỉ cần nhìn sơ qua là biết ngay, nên chẳng cần lắngnghe và quan sát thêm nữa. Người vợ không biết rằng làm như thế là đã cô lập cảmhứng sáng tạo và ý chí chuyển hóa của người chồng. Sống với những người mà họkhông biết ghi nhận những chuyển biến của ta, không thấy được những ước mơ haynhững khó khăn bế tắc trong ta để kịp thời nâng đỡ và chia sẻ, thì đời sống ấyvô vị biết chừng nào. Có lẽ vì thế mà mỗi khi gặp một người mới lạ thì ta cứ muốnduy trì mãi giây phút được quan sát nhau bằng cảm nhận thuần khiết ban đầu.
Vậynên, mỗi ngày ta hãy cố gắng luyện tập ngồi xuống thật yên để thanh lọc lạikinh nghiệm của mình vừa mới tích lũy. Nếu kinh nghiệm đó không nuôi dưỡng khảnăng hiểu biết và thương yêu thì ta không nên để nó chiếm quá nhiều dung lượngtâm thức. Hãy quan sát kỹ và loại trừ chúng đi. Những kinh nghiệm nào chỉ tồn tạinhư một thói quen ngẫu nhiên trong vô thức mà ta đã lưu trữ, hãy đem nó ra phântích và buông bỏ từ từ. Mỗi khi tiếp xúc với bất kỳ đối tượng nào, ta cũng nênnhìn vào thái độ của mình để xem mình có đeo mắt kính màu hồng thiện cảm hay mắtkính màu đen ác cảm hay không. Nếu có, hãy sớm tìm cách dừng lại cuộc tiếp xúcđó mà trở về chỉnh đốn lại tâm lý của mình. Cũng như khi mưa xuống mà mặt đấtkhông bị tấm nylon hay bất kỳ vật nào che phủ, thì nước mưa mới có thể thấm sâuvào lòng đất để nuôi dưỡng rễ cây hay những hạt mầm. Bằng lối sống tỉnh thứcnhư thế, ta sẽ luôn có cơ hội nâng cao nhận thức, mở rộng tầm nhìn, không để nóbị chai cứng hay xói mòn chỉ vì những quyền lợi ích kỷ nhỏ nhen.
Khimột ý niệm cũ chết đi để nhường chỗ một ý niệm mới được sinh ra, đó chính là sựtái sinh - kiếp sống mới của ta. Cái cũ tuy quen thuộc nhưng lại nghèo nàn; cáimới tuy không dễ chịu ngay nhưng lại giúp ta có cái nhìn rộng mở và gần gũi hơnvới cuộc sống. Vậy ta còn chần chờ gì nữa mà không chịu khai tử những ý niệmhay những kinh nghiệm cũ kỹ vốn chỉ để bảo vệ cảm xúc cạn cợt của bản ngã. Nhưthế, ta sẽ tạo ra không gian rộng lớn đến vô cùng - nơi gặp gỡ của những tâm hồntràn đầy hiểu biết và tình thương.
Nhìn bằng mắt trong suốt
Không vướng kinh nghiệm xưa
Mở lòng thêm hiểu biết
Như đất gặp cơn mưa.
* Mùaxuân trên cánh đồng tương, hảy thay áo mới.
Mùa xuân thay áo
Xích tử chi tâm
Không đổi bao giờ
Ở đâu củng có
Đểtâm tư mặc nhiên bất nhị tỉnh lặng, cho thức giác chiêm niệm thanh tịnh lắngnghe nhịp vổ của TRỐNG ĐỒNG ( TRỐNG rổng hòa ĐỒNG ...Trống rổng hòa Đồng...Trốngrổng hòa Đồng...như tấm gương Reflect everything, hold nothing...Chuyện đến tâmhiện ra, chuyện qua tâm trống rổng ).
TRỐNG ĐỒNG nhịp gần xa
Thông thoáng tùy thương tha
ThânTâm thường an lạc
Thiênđịa nhân thái hòa.
CHỮ THỜI
*Tấtcả hiện tượng của đời đều bị rỉ sét và mục nát, chỉ có kho báo trên trời còn mảivới thời gian.
*All phenomenal are impermanent and are subject to be decay and die. Worked out yoursalvation diligently.
*Trên trời và dưới đất
Chỉ cái đấy trên hết
Tất cả hiện tượng đời
Đều sinh lảo bệnh chết
*Tất cả chỉ là "có đó rồi mất". Đằng nào thì tất cảchúng ta, sớm hay muộn, sẽ đều chết cả.
*Thờigian sống của các bạn có giới hạn (Life is too short, and It has the expirationdate.)
*Một đệ-tử khẩn-khoản hỏi: "Nhưng có hay không có sự sống saukhi chết?"
Minh-Sư trả lời cách bí ẩn: "Có sự sống trước khi chết không?Đó mới là vấn đề!"
*Chúng ta hay quay về truy tìm quá khứ, mở rộng tương lai và bỏquên hiện tại. Vì thế, chúng ta đã đánh mất mình mà không hay không biết.
*Hối tiếc quá khứ, và lo sợ tương lai nhửng tên trộm tài tình đảăn cắp mất thời gian quý báo của cuộc sống hiện tại.
*Đừngđể cuộc sống trôi qua kẻ tay vì mải đắm chìm trong hối tiếc quá khứ, hoặc mơ mộngảo tưởng về tương lai, hảy nắm bắt tận hưởng cuộc sống trong từng khoảnh khắc đểcảm thấy từng ngày trôi qua thật tròn vẹn.
*Tám mươi sáu ngàn bốn trăm giây (24 Giờ)
Luôn hưởng sáng vui sống giờđây
Thời gian trôi mải như ngọc quý
Không dùng thì mất tiếc lắm thay
*Thờigian đang trôi, và khoảnh khắc này luôn là điểm khởi đầu. Time is rolling, andthis moment is always a starting point.
Begin where you are Use what you have Do what you can Now or Never
Use It or lose It In It or Nothing
Có đó rồi mất theo năm tháng
Chỉ còn tình thương ở lại đời
Xuân Nguyễn
usaelection gởi
