Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Đài Loan đã sử dụng máy bay phản lực để xua đuổi 27 máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã tiến vào vùng nhận dạng phòng không của hòn đảo, theo lời các quan chức Đài Loan. 22 chiến đấu cơ của Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến Eo biển Đài Loan. Sự kiện xảy ra sau khi Nancy Pelosi rời Đài Loan, nơi bà tái khẳng định “sự đoàn kết của Mỹ” với hòn đảo tự trị mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình. Trên cương vị Chủ tịch Hạ viện, Pelosi là chính trị gia Mỹ cấp cao nhất đến thăm hòn đảo trong vòng 25 năm qua.
Cử tri ở Kansas đã chọn giữ lại quyền phá thai trong hiến pháp tiểu bang trong cuộc trưng cầu dân ý lớn đầu tiên về vấn đề này, kể từ khi Tối cao Pháp viện lật ngược phán quyết Roe vs Wade. Các quan chức cho biết số cử tri đi bỏ phiếu cao hơn dự kiến. Trong khi đó, Bộ Tư pháp Mỹ đã kiện tiểu bang Idaho, cáo buộc rằng lệnh cấm phá thai gần như hoàn toàn – có hiệu lực vào ngày 25/08 – sẽ hình sự hóa dịch vụ chăm sóc y tế khẩn cấp được bảo vệ theo luật liên bang.
Bắt đầu từ thứ Năm, tại Vienna, các quan chức Mỹ, châu Âu, và Iran sẽ tổ chức một vòng đàm phán mới về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Thỏa thuận, mà cựu Tổng thống Donald Trump từ bỏ vào năm 2018, đã dỡ bỏ nhiều lệnh trừng phạt quốc tế đối với Iran để đổi lấy các hạn chế đối với chương trình hạt nhân của nước này. Đàm phán để hồi sinh thỏa thuận đã diễn ra trong hơn một năm. Hiện tại, tất cả các bên đều không kỳ vọng sẽ có đột phá.
Olaf Scholz, Thủ tướng Đức, cho biết việc giữ ba nhà máy điện hạt nhân còn lại của nước này mở cửa trong bối cảnh lo ngại về nguồn cung cấp năng lượng từ Nga là “hợp lý”. Trước đó, người ta dự kiến đóng cửa các nhà máy vào cuối năm nay. Nhận xét của Scholz được đưa ra khi ông đến thăm một tuabin của đường ống Nord Stream 1. Người Nga viện dẫn các vấn đề với tuabin là nguyên nhân làm giảm nguồn cung cấp khí đốt; nhưng Liên minh châu Âu phản đối lập luận đó.
Hoạt động của lĩnh vực dịch vụ của Anh đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 2/2021, theo chỉ số nhà quản lý mua hàng của S&P Global/CIPS đối với lĩnh vực dịch vụ tại Anh. Chỉ số được theo dõi liên tục này đã giảm xuống mức 52,6 trong tháng 7, từ 54,3 vào tháng 6, cho thấy tăng trưởng đã chậm lại. Kết quả này cũng thấp hơn ước tính ban đầu là 53,3. Người ta dự kiến sụt giảm sẽ còn lớn hơn nữa do tác động của lạm phát đến người tiêu dùng và doanh nghiệp.
OPEC và các đồng minh đã nhất trí tăng sản lượng dầu nhỏ thêm 100.000 thùng/ngày, tương đương chỉ 0,1% nhu cầu toàn cầu. Quyết định này sẽ khiến Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thất vọng. Trong những tuần gần đây, cả hai nhà lãnh đạo đã có cuộc gặp với thái tử Ả Rập Saudi, Muhammad bin Salman, để thuyết phục cường quốc dầu khí này bơm thêm dầu, giúp giảm giá năng lượng toàn cầu.
Tổng thống Sri Lanka, Ranil Wickremesinghe, nói rằng nước này sẽ tái khởi động đàm phán cứu trợ với IMF trong tháng này. Wickremesinghe lên nắm quyền vào tháng 7 sau khi người tiền nhiệm Gotabaya Rajapksa bị lật đổ. Tổng thống mới kêu gọi một chính phủ đoàn kết giữa các đảng phái được thành lập để giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng của Sri Lanka, đồng thời đề nghị giảm bớt quyền lực của tổng thống.
TIÊU ĐIỂM
Cuộc xâm lược của Nga đang yếu dần
Các nguồn lực cho cuộc xâm lược Ukraine của Nga dường như sắp cạn kiệt. Richard Moore, Giám đốc MI6, cơ quan tình báo hải ngoại của Anh, đã nói như vậy vào tuần trước. Các cuộc tấn công của Nga ở Donetsk, phía đông Ukraine, đều diễn ra một cách nửa vời. Trong khi đó, vành đai phòng thủ của lính Ukraine nhằm bảo vệ cho các thành phố Slovyansk và Kramatorsk vẫn được giữ vững.
Thay vào đó, phần lớn giao tranh hiện đang diễn ra ở miền nam đất nước, nơi Ukraine gia tăng các cuộc phản công nhắm vào thành phố Kherson. Pháo kích nổ ra dữ dội, và lính Nga đang tiến hành nhiều cuộc không kích hơn. Ukraine hy vọng sẽ tận dụng lợi thế nhờ các loại vũ khí tầm xa: hôm thứ Hai, nước này đã nhận thêm 4 hệ thống HIMARS của Mỹ và 3 bệ phóng tên lửa tương tự từ châu Âu. Tuy nhiên, việc đẩy Nga ra khỏi tỉnh Kherson sẽ rất khó. Nga được cho là đã điều động 10 nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn để củng cố khu vực, gần như tăng gấp đôi sự hiện diện quân sự của họ tại đây. Như cuộc chiến đã cho thấy, lực lượng phòng thủ thường sẽ là nhóm chiếm ưu thế, cho dù đó là Nga hay Ukraine.
Hãng hàng không Đức Lufthansa phục hồi doanh số nhưng đối đầu bất ổn
Lufthansa sẽ chứng minh sự phục hồi ấn tượng của các hãng hàng không quốc gia châu Âu khi báo cáo kết quả quý II vào thứ Năm này. Hành khách đang đổ xô sử dụng dịch vụ hàng không kể từ sau các vụ đóng cửa vì đại dịch. Các số liệu sơ bộ cho thấy lợi nhuận trước lãi vay và thuế lên tới 400 triệu euro (405 triệu đô la) so với mức lỗ trong cùng kỳ năm ngoái là 827 triệu euro trên doanh thu 8,5 tỷ euro. Tình hình cũng khả quan hơn ở nhiều nơi khác. IAG, chủ sở hữu của British Airways, gần đây đã công bố có lãi quý đầu tiên kể từ khi bắt đầu đại dịch, Air France-KLM cũng đạt thành tích tương tự.
Tuy nhiên, trong bối cảnh nhu cầu du lịch mùa hè tăng vọt, tình trạng thiếu nhân lực đã gây ra hỗn loạn và buộc các sân bay phải yêu cầu các hãng hàng không cắt giảm lịch trình. Lạm phát tăng vọt đã dẫn đến nhu cầu tiền lương cao hơn và đe dọa đình công. Các nhân viên mặt đất của Lufthansa đã đình công, và tuần này các phi công của hãng cũng đã bỏ phiếu áp đảo yêu cầu phải hành động. Một cuộc suy thoái khác đang rình rập và có lẽ vẫn còn quá sớm để mong đợi sự hồi sinh của ngành hàng không.
Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ khai mạc tại Dallas
Vào thứ Năm, hàng ngàn người sẽ đến Dallas, Texas, để tham dự Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (Conservative Political Action Conference, CPAC). Tự xưng là “tập hợp những người bảo thủ có ảnh hưởng nhất trên thế giới,” CPAC là sân khấu cho nhiều nhân vật cánh hữu của Mỹ và quốc tế: bao gồm Viktor Orban, Thủ tướng dân túy của Hungary, người sẽ phát biểu vào thứ Năm.
Có hai điều chúng ta cần theo dõi. Đầu tiên là vai trò của Donald Trump. Trong bài phát biểu của mình, cựu Tổng thống Mỹ có thể đưa ra manh mối về việc liệu ông có ý định tái tranh cử vào năm 2024 hay không. Hầu hết các diễn giả khác tại CPAC đều là những người trung thành với Trump.
Thứ hai là các chính sách. Với việc lật ngược phán quyết Roe vs. Wade, nhiều người bảo thủ tin rằng mình đang có cơ hội để thúc đẩy các mục tiêu khác, chẳng hạn như trao cho phụ huynh nhiều quyền hơn trong chương trình giảng dạy. Những người bảo thủ có thể đã thất bại ở Kansas, nhưng điều đó sẽ chỉ kích động các thống đốc của Texas, Mississippi, và Oklahoma, những người sẽ phát biểu tại hội nghị, cũng như hầu hết những ai đang mong chờ cánh hữu trở lại.
Ngân hàng Trung ương Anh chuẩn bị tăng lãi suất
Đã đến lúc Ngân hàng Trung ương Anh phải quyết định có tăng lãi suất hay không. Khi ủy ban chính sách tiền tệ của nước này nhóm họp vào thứ Năm, các nhà đầu tư kỳ vọng mức tăng 0,5 điểm phần trăm, mức tăng lớn nhất trong 27 năm qua. Việc tăng lãi suất cao bất thường có thể giúp chế ngự áp lực lạm phát trong nước. Dù tỷ lệ lạm phát tính theo năm 9,4% của Anh vào tháng 6 chủ yếu là do các cú sốc bên ngoài (mà trên hết là giá năng lượng toàn cầu), nhưng áp lực trong nước, chẳng hạn như tăng trưởng tiền lương, cũng đóng một vai trò nào đó.
Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách cũng lo sợ sẽ tác động tiêu cực đến nền kinh tế trong lúc nó đang suy yếu, vì vậy họ có thể giới hạn mức tăng, chỉ 0,25 điểm phần trăm. Một động thái như vậy vẫn có thể báo hiệu hy vọng rằng lạm phát trong nước có thể tự giảm xuống. Thị trường lao động của Anh không còn thắt chặt nữa. Các nhà bán lẻ đang do dự trước khi chuyển phần gia tăng chi phí cho khách hàng. Giá năng lượng có thể tăng cao ngất ngưởng thêm 70% vào mùa thu này, làm ngân sách cạn kiệt và cắt giảm nhiều hoạt động. Ngân hàng đang phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn.
______________
Đỗ Hứng gởi
