Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ thông báo bắt đầu yêu cầu giấy xét nghiệm âm tính covid-19 đối với người nhập cảnh từ Trung Quốc. Các nước châu Á và châu Âu đã công bố các biện pháp tương tự, khi người dân Trung Quốc chuẩn bị đi du lịch nước ngoài trở lại. Hồi đầu tuần, chính phủ Trung Quốc tuyên bố chấm dứt cách ly bắt buộc đối với người nhập cảnh từ tháng 1. Trong khi đó, Hồng Kông loại bỏ hầu hết yêu cầu đối với người nhập cảnh từ đại lục và các nơi khác.

Giới chức Ukraine cho biết Nga đã phóng rất nhiều tên lửa vào các thành phố của nước này, nhưng bị phòng không đánh chặn 54 trên 69 quả. Thủ đô Kyiv cũng như Kharkiv, Lviv, Odessa và Zhytomyr đều là mục tiêu. Ở mặt trận phía nam, các quan chức Ukraine đã kêu gọi cư dân thành phố Kherson, nơi họ mới giải phóng hồi 6 tuần trước, sơ tán khi quân Nga gia tăng tấn công bằng súng cối và pháo.

Binyamin Netanyahu tuyên thệ nhậm chức thủ tướng Israel sau khi quốc hội nước này thông qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với chính phủ ông. Ông sẽ lãnh đạo một liên minh cánh hữu gồm đảng Likud và các đảng theo chủ nghĩa dân tộc-chính thống cực đoan. Nhiều người lo ngại các chính sách của họ sẽ làm xấu đi mối quan hệ với người Palestine, đặc biệt là về các khu định cư. Đây là nhiệm kỳ thủ tướng thứ sáu của ông Netanyahu, một kỷ lục của đất nước.

Bộ Lao động Mỹ thông báo số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu đã tăng nhẹ lên 225.000 trong tuần kết thúc vào ngày 24 tháng 12. Như vậy dữ liệu này cho thấy thị trường lao động đang có xu hướng hạ nhiệt, từ đó có thể thể thuyết phục Fed giảm tốc độ tăng lãi suất.

Với chỉ hai ngày nữa là hết năm, Thượng viện Ý thông qua ngân sách cho năm tới — ngân sách đầu tiên của chính phủ cánh hữu của Giorgia Meloni. Trong ngân sách này có hơn 21 tỷ euro nhằm bù đắp cho các tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng. Đặc biệt gây tranh cãi là điều khoản hạn chế chương trình trợ cấp cho người nghèo của Ý, mở đường cho tiến trình bãi bỏ hoàn toàn.

Cảnh sát Bolivia đã bắt giữ Luis Fernando Camacho, một thủ lĩnh phe đối lập nổi tiếng, với tội danh “khủng bố.” Vị thống đốc cánh hữu của bang Santa Cruz đã dẫn đầu các cuộc biểu tình chống chính phủ cánh tả của tổng thống Luis Arce. Những người ủng hộ ông Camacho cho rằng ông bị “bắt cóc;” và vụ bắt giữ ông đã châm ngòi cho biểu tình bạo lực ở Santa Cruz.

Việt Nam công bố tốc độ tăng trưởng hơn 8% trong năm 2022, cao hơn đáng kể mục tiêu tự đặt ra là 6-6,5%. Nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 2,6% trong năm trước, bất chấp các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt và tình trạng thiếu hụt tại các nhà máy. Con số năm nay thậm chí còn đáng kinh ngạc hơn khi đặt trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam giảm —có lẽ là nhờ cuộc di cư chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc.

Con số trong ngày: 1 triệu, là số ca nhiễm covid mới được ghi nhận mỗi ngày ở tỉnh Chiết Giang miền đông Trung Quốc, với dân số 65 triệu.

TIÊU ĐIỂM

2023 là năm quan trọng cho các công ty phát triển taxi bay

Đây sẽ là năm quan trọng cho các công ty tiên phong phát triển máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng bằng điện, thường được gọi là taxi bay. Sử dụng các cánh quạt nhỏ để điều hướng, những phương tiện này thường chở ít hơn sáu người. Với các phần mềm thông minh để điều khiển cánh quạt, chúng dễ điều khiển hơn máy bay trực thăng và thậm chí có thể bay tự động. Một số công ty ở châu Âu và châu Á sẽ thực hiện các chuyến bay thử nghiệm vào năm 2023 khi họ hướng tới chứng chỉ đủ điều kiện bay và đẩy mạnh sản xuất thương mại.

Các công ty cũng đang nỗ lực để được các cơ quan quản lý cho phép vận chuyển hành khách trả tiền. Công ty Trung Quốc EHang đang cùng với cơ quan quản lý hàng không nội địa thử nghiệm các chuyến bay hai hành khách tự điều khiển. Ở châu Âu, Volocopter của Đức đang kỳ vọng VoloCity hai chỗ ngồi của họ sẽ được phê duyệt kịp thời cho Olympics Paris vào năm 2024. 2023 sẽ là năm bản lề để đưa ngành công nghiệp này cất cánh.

Các công nghệ quốc phòng đáng theo dõi trong năm mới

Cuộc xâm lược của Nga đã khiến phương Tây tăng chi tiêu quốc phòng. Và lịch sử cho thấy công nghệ quân sự thường đóng góp nhiều vào các phát minh mới. Chính các nhà nghiên cứu quốc phòng Mỹ đã góp công lớn để tạo ra mạng internet. Một lĩnh vực trọng tâm hiện nay là cải thiện chuỗi cung ứng. Thay vì phải vận chuyển thực phẩm, thuốc men, nước và nhiên liệu ra tiền tuyến, các nhà nghiên cứu Mỹ đang kỳ vọng có thể sản xuất chúng tại chỗ bằng công nghệ sinh học mới.

Một công nghệ mới nữa là vũ khí siêu thanh, mà nhiều quốc gia đang phát triển và di chuyển nhanh gấp 5-25 lần tốc độ âm thanh. Venus Aerospace, một công ty khởi nghiệp của Mỹ, đặt mục tiêu sử dụng công nghệ này để chế tạo máy bay không gian có thể chở hành khách giữa hai điểm bất kỳ trên Trái đất chỉ trong vòng một giờ. Cuộc chiến của Vladimir Putin đã mang lại nhiều đau khổ và khó khăn, nhưng có thể một ngày nào đó nó sẽ góp phần để lại các di sản công nghệ bất ngờ.

Liệu metaverse, VR, và AR có cất cánh trong năm 2023?

Năm tới sẽ chứng kiến các công ty công nghệ lớn đẩy mạnh hai loại công nghệ có liên quan mật thiết được gọi tên nhiều trong thời gian gần đây. Một là thiết bị đeo thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR), các thiết bị đeo giúp người dùng đắm chìm trong thế giới do máy tính tạo ra. Meta, công ty mẹ của Facebook, hiện chiếm khoảng 2/3 tổng doanh số bán thiết bị đeo AR và VR, dù đối mặt cạnh tranh từ Apple, công ty có khả năng sẽ phát hành thiết bị của mình vào năm tới, và Sony. Thiết bị đeo mới nhất của Meta có giá 1.499 USD; các thiết bị phổ thông rẻ hơn có thể sẽ xuất hiện trong năm 2023.

Thứ hai là metaverse, thứ mà nhiều người hy vọng sẽ thay thế internet bằng công nghệ kỹ thuật số ba chiều. Đến nay Meta đã chi hơn 27 tỷ đô la cho metaverse dù bị giới phân tích và đầu tư hoài nghi (cổ phiếu của tập đoàn đã giảm mạnh trong năm nay). Nhưng ngành kinh doanh trò chơi điện tử đã kiếm tiền trên thế giới ảo trong nhiều thập niên qua, trong đó Epic Games đã tổ chức các buổi biểu diễn nhạc sống bên trong game “Fortnite” từ lâu. Năm 2023 metaverse sẽ thực sự biết đá biết vàng.

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Nga ‘chuẩn bị đàm phán’, nhưng các cuộc tấn công liên tiếp làm dấy lên nghi ngờ

Tổng thống Vladimir Putin nói rằng Nga sẵn sàng đối thoại, ngay cả khi các cuộc tấn công ở Kherson và các thành phố khác của Ukraine làm dấy lên nghi ngờ liệu hòa bình sẽ thành hiện thực hay không. Moscow sẵn sàng đàm phán một số kết quả có thể chấp nhận được với tất cả những bên tham gia quá trình này. TT Putin một lần nữa đổ lỗi cho Kiev vì không muốn đàm phán và tuyên bố rằng đất nước của ông không có lựa chọn nào khác và đang hành động vì lợi ích quốc gia. Nhận xét của Putin được đưa ra vài ngày sau khi có thông tin lần đầu tiên ông công khai gọi cuộc xung đột là “chiến tranh” thay vì thuật ngữ chính thức là “chiến dịch quân sự đặc biệt”.

Xem thêm tại: Nikkei Asia, Russia ‘prepared to negotiate,’ but continued attacks raise doubts. Truy cập ngày 26/12/2022

Putin yêu cầu các chỉ huy quốc phòng làm nhiều hơn cho quân đội ở Ukraine

Tổng thống Vladimir Putin đã yêu cầu những người đứng đầu ngành công nghiệp quốc phòng của Nga tăng cường nỗ lực để đảm bảo rằng quân đội Nga nhanh chóng nhận được tất cả vũ khí, thiết bị và khí tài quân sự cần thiết để chiến đấu ở Ukraine. Ông nói thêm rằng muốn nghe đề xuất về cách giải quyết các vấn đề chưa xác định và muốn các chuyên gia công nghiệp quốc phòng làm việc trực tiếp với các lực lượng tiền tuyến để tinh chỉnh vũ khí một cách thường xuyên.

Nga triển khai thêm xe tăng T-90M Proryv tại Ukraine

Một lô xe tăng T-90M Proryv nâng cấp đã được chuyển đến cho một đơn vị thiết giáp của Quân khu Trung tâm ở Ukraine. Xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-90M Proryv được phát triển bởi Cục thiết kế chế tạo máy vận tải Urals. Proryv là phiên bản tiên tiến nhất của dòng xe tăng T-90 với khả năng bảo vệ toàn diện, hệ thống điều khiển hỏa lực tự động hóa cao, và được trang bị công nghệ giúp tăng cường khả năng sống sót. T-90M Proryv được trang bị pháo 125mm có thể bắn các loại đạn mới và cả tên lửa có khả năng tiêu diệt xe tăng địch ở cự ly lên tới 5 km.

Nga đưa ra tối hậu thư cho Ukraine: tuân thủ các yêu cầu hoặc quân đội Nga sẽ tự quyết định

Một ngày sau khi Tổng thống Vladimir Putin nói rằng ông sẵn sàng đàm phán với Ukraine, Ngoại trưởng Nga Lavrov đã đả kích rằng Kiev và phương Tây đang tìm cách phá hủy đất nước của ông và Ukraine phải đáp ứng yêu cầu của Moscow. Kyiv và các đồng minh phương Tây đã bác bỏ lời đề nghị đàm phán của Putin, với việc lực lượng Nga tấn công các thị trấn của Ukraine bằng tên lửa và rocket và Moscow tiếp tục yêu cầu Kyiv công nhận việc Nga đã chiếm được 1/5 đất nước. Kiev tuyên bố sẽ chiến đấu cho đến khi Nga rút quân. Ông Lavrov cũng cáo buộc phương Tây đã châm ngòi cho cuộc chiến ở Ukraine với mục tiêu làm suy yếu nước Nga, đồng thời cho rằng cuộc xung đột kéo dài bao lâu tùy thuộc vào Kiev và Washington.

Trung Quốc bảo vệ lập trường chiến tranh Ukraine, hướng tới thắt chặt quan hệ với Nga

Ngoại trưởng Vương Nghị bảo vệ lập trường của Trung Quốc về cuộc chiến ở Ukraine và gợi ý rằng Bắc Kinh sẽ tăng cường quan hệ với Moscow trong năm tới, đồng thời ca ngợi những bước tiến lịch sử trong quan hệ Trung Quốc-Ả Rập. Trung Quốc đã đẩy lùi áp lực của phương Tây về thương mại, công nghệ, nhân quyền và yêu sách của nước này đối với một vùng rộng lớn ở Tây Thái Bình Dương, và cáo buộc Mỹ bắt nạt Trung Quốc. Việc Bắc Kinh từ chối lên án cuộc xâm lược Ukraine và từ chối tham gia cùng các nước khác trong việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga đã làm rạn nứt thêm mối quan hệ và thúc đẩy sự chia rẽ với phần lớn châu Âu. Trung Quốc sẽ làm sâu sắc thêm lòng tin chiến lược và hợp tác cùng có lợi với Nga. Tàu chiến của hai nước đã tổ chức cuộc tập trận hải quân chung ở Biển Hoa Đông vào tuần trước.

Bệnh viện tại Kherson dính bom khi Nga tiếp tục tấn công

Các lực lượng Nga đang tiếp tục bắn phá thành phố Kherson mới được giải phóng, tiến hành nhiều cuộc tấn công vào thành phố hôm thứ Ba và thứ Tư nhằm vào các mục tiêu bao gồm khu sản khoa của một bệnh viện. Theo báo cáo của quân đội Ukraine, 33 cuộc không kích đã được tiến hành nhằm vào Kherson trong vòng 24 giờ cho đến sáng thứ Tư. Lực lượng Nga đã rút khỏi Kherson vào tháng trước sau nhiều tháng chiếm đóng. Nhưng kể từ khi Ukraine giải phóng thành phố, Nga đã thường xuyên tấn công Kherson bằng tên lửa và pháo.

Drone Ukraine giết chết ba người Nga tại căn cứ quân sự

Bộ Quốc phòng Nga cho biết ba quân nhân Nga đã thiệt mạng do mảnh vỡ của một drone Ukraine bị bắn hạ và rơi xuống một căn cứ quân sự nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Căn cứ không quân Engel nằm gần thành phố Saratov, cách thủ đô Moscow khoảng 730 km về phía đông nam, cách xa tiền tuyến của cuộc chiến giữa Nga và Ukraine. Nhưng căn cứ này cũng đã bị tấn công vào ngày 5 tháng 12, cái mà Moscow nói là một cuộc tấn công của drone Ukraine vào hai căn cứ không quân của Nga vào cùng ngày. Các cuộc tấn công kép đã giáng một đòn nặng nề vào uy tín của Moscow và dấy lên câu hỏi tại sao hệ thống phòng thủ của nước này lại thất bại trong việc ngăn chặn vụ tấn công.

Xe phóng tên lửa LRU do Pháp tặng Ukraine hiện đang trực chiến

Pháp công bố viện trợ 2 bệ phóng tên lửa LRU (Lance Roquette Unitaire – Unitary Rocket launcher) từ kho khí tài quân đội Pháp. LRU là phiên bản M270 MLRS của Mỹ dành cho quân đội Pháp. Với khả năng bắn tên lửa dẫn đường M31. M270 có thể tiếp cận mục tiêu ở khoảng cách từ 15 đến 70 km với độ chính xác từ 3 đến 5 mét. Tên lửa được trang bị hệ thống tên lửa phóng nhiều lần có hướng dẫn (GMLRS), gói dẫn đường và mang đầu đạn có khả năng tấn công nhiều loại mục tiêu trên mặt đất, bao gồm cả những mục tiêu yêu cầu sát thương phụ thấp.

Atlas Dynamics của Latvia mở nhà máy sản xuất drone ở Ukraine

Công ty drone của Latvia, Atlas Dynamics có kế hoạch mở một nhà máy nghiên cứu và phát triển ở Ukraine vào đầu năm 2023 và sau đó là một nhà máy sản xuất với sự hợp tác của Bộ Quốc phòng Ukraine. Kể từ đầu cuộc chiến, Atlas Dynamics đã giao tổng cộng 300 drone 3 cánh Atlas Pro cho quân đội Ukraine với 75 chiếc bổ sung sẽ được triển khai vào giữa tháng 1. Cho đến nay, các nhóm nhỏ đã dựa vào drone để tìm và phát hiện các vị trí của quân đội Nga sau đó truyền tin đến các đơn vị pháo binh.

Ý viện trợ 10 triệu euro cho Ukraine bao gồm hệ thống tên lửa phòng không

Ngày 27 tháng 12 năm 2022, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy thông báo rằng Ý sẽ cung cấp thêm 10 triệu euro viện trợ cho Ukraine, bao gồm cả các hệ thống phòng không. Trước đây, Ý đã lên kế hoạch cung cấp SAMP/T, một hệ thống tên lửa phòng không do công ty MBDA sản xuất cho Ukraine. Hệ thống tên lửa phòng không tầm xa SAMP/T có khả năng chống lại nhiều mối đe dọa trên không, chẳng hạn như tên lửa đạn đạo chiến thuật, tên lửa hành trình, máy bay chiến đấu và phương tiện chiến đấu không người lái. Hệ thống này đặc trưng bởi mức độ cơ động chiến thuật và chiến lược cao vì có thể được vận chuyển bằng đường hàng không, đường bộ và đường sắt.

Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương:

Mỹ trao hợp đồng quốc phòng hơn 1 tỷ USD cho Lockheed Martin

Mỹ đã trao các hợp đồng quốc phòng cho các công ty vào thứ Sáu, bao gồm một hợp đồng trị giá hơn một tỷ đô la cho Lockheed Martin Corp. Hợp đồng này mua nguyên vật liệu, bộ phận, linh kiện trong thời gian dài và những nỗ lực cần thiết để duy trì sản xuất và giao hàng đúng hạn 118 máy bay F-35 cho Lực lượng Không quân, Thủy quân lục chiến, và Hải quân Mỹ. Đầu tháng này, Lockheed Martin đã nhận được hợp đồng của Bộ Quốc phòng trị giá 431 triệu đô la để cung cấp Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS) mới và các dịch vụ hỗ trợ cho Quân đội Mỹ và các đồng minh nước ngoài.

Quốc hội Mỹ yêu cầu giám sát nhiều hơn các kế hoạch của Lầu Năm Góc để bảo vệ đảo Guam

Các nhà lập pháp Mỹ sẽ yêu cầu bộ trưởng quốc phòng thành lập một trung tâm nghiên cứu và phát triển do liên bang tài trợ để có thể đánh giá độc lập các kế hoạch của Lầu Năm Góc nhằm xây dựng một kiến trúc phòng thủ tên lửa và phòng không tích hợp để bảo vệ đảo Guam. Cơ quan phòng thủ tên lửa của Lầu Năm Góc đã làm việc để bảo vệ đảo Guam khỏi các mối đe dọa từ trên không và tên lửa trong vài năm tới nhưng với rất ít thông tin chi tiết khiến các nhà lập pháp liên tục chỉ trích cơ quan này trong các phiên điều trần và rút tiền tài trợ trong năm tài chính 2022 vì thông tin không rõ ràng.

Vương Nghị cảnh báo về mối đe dọa ‘va chạm trực diện’ đối với Đài Loan

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị kêu gọi Mỹ ngừng “kiềm chế và đàn áp” Bắc Kinh, đồng thời cảnh báo chống lại các chiến thuật cắt lát salami của Washington đối với Đài Loan, nói rằng chúng có thể dẫn đến “một vụ va chạm trực diện”. Lời hùng biện cứng rắn của ông Vương nhấn mạnh phạm vi suy giảm trong quan hệ song phương và sự thiếu tin tưởng chiến lược giữa các cường quốc đối địch, làm giảm hy vọng về một sự hòa dịu sau hội nghị thượng đỉnh vào tháng trước

Những cải tiến mới dự kiến cho máy bay chiến đấu tàng hình J-20 của Trung Quốc

Các nhà phân tích quân sự Trung Quốc cho biết máy bay chiến đấu J-20 của Trung Quốc dự kiến sẽ được nâng cấp liên tục. Các tính năng mới của J-20 thay đổi hình dạng của máy bay, có thể cải thiện khả năng khí động học và hiệu suất cũng như khả năng tàng hình. Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất là nắp buồng lái được thiết kế phẳng hơn và kết nối liên tục với xương sống của máy bay. Thiết kế kiểu này giúp tăng khả năng cơ động, và tạo nhiều không gian cho nhiên liệu và các thiết bị điện tử ở thân máy bay. J-20 sẽ thay thế động cơ WS-10 tiêu chuẩn hiện tại được phát triển trong nước bằng động cơ WS-15 mạnh hơn.

Trung Quốc tổ chức tập trận tấn công xung quanh Đài Loan với lý do khiêu khích

Quân đội Trung Quốc cho biết họ đã tiến hành “các cuộc tập trận tấn công” ở vùng biển và không phận xung quanh Đài Loan để đáp trả những gì họ gọi là sự khiêu khích từ hòn đảo. Bộ Tư lệnh Chiến khu phía Đông của quân đội Trung Quốc cho biết họ đã tiến hành các cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu và diễn tập tấn công xung quanh Đài Loan nhưng không nêu chính xác địa điểm. Phía Đài Loan cho biết cuộc tập trận hôm Chủ nhật cho thấy Bắc Kinh đang đe dọa hòa bình khu vực và cố gắng khuất phục người dân Đài Loan.

Trung Quốc nổi giận trong khi Đài Loan vui mừng trước đạo luật quốc phòng mới của Mỹ

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh coi Đài Loan là lãnh thổ của mình và bày tỏ sự không hài lòng mạnh mẽ và kiên quyết phản đối Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng Mỹ. Trung Quốc cho biết biện pháp chi tiêu quân sự trị giá 858 tỷ USD, cho phép hỗ trợ an ninh lên tới 10 tỷ USD và mua sắm vũ khí nhanh chóng cho Đài Loan, có các điều khoản gây thiệt hại nghiêm trọng cho hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Đài Loan bày tỏ sự cảm ơn về đạo luật của Mỹ, nói rằng nó cho thấy tầm quan trọng của Washington trong mối quan hệ Đài -Mỹ và trong việc củng cố an ninh của hòn đảo.

PLA triển khai kỷ lục 71 máy bay chiến đấu gần Đài Loan sau khi Mỹ tăng viện trợ quân sự

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết tổng cộng 71 máy bay chiến đấu và 7 tàu chiến của PLA đã bị phát hiện xung quanh Đài Loan trong giai đoạn này và 47 chiếc đã vượt qua đường trung tuyến và một số trong số chúng đã đi vào vùng nhận dạng phòng không phía tây nam của Đài Loan. Đây là số lượng máy bay PLA cao nhất được ghi nhận trong một ngày kể từ khi Bộ Quốc phòng Đài Loan bắt đầu công khai thông tin về các chuyến bay của Trung Quốc vào năm 2020.

Mỹ thông qua việc bán hệ thống chống tăng Volcano cho Đài Loan

Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo với Quốc hội rằng họ muốn bán gói vũ khí trị giá 180 triệu USD bao gồm thiết bị rải mìn chống tăng Volcano cho Đài Loan. Theo thông lệ trước đây, thỏa thuận này nhiều khả năng sẽ được Quốc hội thông qua và có hiệu lực sau một tháng kể từ ngày thông báo. Hệ thống này sử dụng mìn nhanh và cơ động cao nhắm vào xe tăng và xe bọc thép của đối phương, giúp quân đội Đài Loan tăng cường khả năng bất đối xứng. Trong khi hệ thống Volcano cũng có phiên bản dành cho trực thăng, thiết bị M136 cung cấp cho Đài Loan sẽ được lắp trên xe tải M977. Thương vụ này là thỏa thuận quốc phòng thứ tám của Mỹ với Đài Loan kể từ khi Chính quyền Biden nhậm chức hồi tháng 1 năm 2021.

Đàn ông Đài Loan sinh sau năm 2004 phải đi nghĩa vụ 1 năm giữa mối đe dọa từ Trung Quốc

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn thông báo hôm thứ Ba rằng lệnh nghĩa vụ quân sự sẽ được kéo dài đến một năm và số tiền hỗ trợ mỗi tháng cho lính nghĩa vụ sẽ được tăng lên 670 USD và bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2024, nam giới sinh vào hoặc sau ngày 1 tháng 1 năm 2005 phải thực hiện nghĩa vụ quân sự. Bà cho biết khi mối đe dọa của PLA ngày càng trở nên rõ ràng thì hòa bình phụ thuộc vào quốc phòng và quốc phòng phụ thuộc vào tất cả mọi người. Thêm vào đó cơ cấu lực lượng sẽ được chia thành bốn lực lượng chính, bao gồm lực lượng chính quy, lực lượng đồn trú, hệ thống phòng thủ dân sự và hệ thống dự bị, với lính tình nguyện đóng vai trò là lực lượng chiến đấu chính trong khi lính nghĩa vụ sẽ là nhân lực cho lực lượng đồn trú.

Đài Loan hạ thủy tàu ngầm tự đóng đầu tiên vào tháng 9 năm 2023

Hôm thứ Hai, CSBC Corporation đã đưa ra một thông cáo báo chí chỉ ra rằng Tổng thống Thái Anh Văn đã giao cho công ty này nhiệm vụ chưa từng có là sản xuất một chiếc tàu ngầm “made in Đài Loan”. Công ty tuyên bố rằng mặc dù có nhiều đồn đoán và soi mói từ thế giới bên ngoài, tất cả nhân viên của CSBC đang làm việc cật lực để đạt được mục tiêu hạ thủy tàu ngầm vào tháng 9 năm sau. Con tàu ước tính sẽ có tổng lượng giãn nước hơn 2.000 tấn và có thể mang ngư lôi hạng nặng MK 48 Mod 6 Advanced Technology (AT) và tên lửa chống hạm Harpoon phóng từ tàu ngầm, cho phép nó hoạt động như một khả năng răn đe đối với tàu chiến mặt nước của Trung Quốc.

Nhật chi hàng tỷ USD mua tên lửa Tomahawk của Mỹ để tăng cường sức mạnh quân sự

Nhật Bản đã dành hơn 2 tỷ đô la để mua và triển khai tên lửa Tomahawk của Mỹ trên các tàu khu trục hải quân của mình. Khoản chi tiêu này là một phần trong gói ngân sách quốc phòng kỷ lục được nội các thông qua hôm thứ Sáu, tương đương 51,4 tỷ USD cho năm tài chính bắt đầu vào tháng Tư. Khoảng 10,6 tỷ đô la đã được phân bổ trong ngân sách mới nhất của Nhật Bản để phát triển khả năng tấn công các cơ sở quân sự ở các quốc gia của kẻ thù bằng tên lửa nếu một cuộc tấn công sắp xảy ra, một sự thay đổi trong chiến lược nhằm khiến các nước láng giềng phải suy nghĩ kỹ về việc bắt đầu một cuộc tấn công.

Nhật triển khai đơn vị tên lửa trên đảo gần Đài Loan

Bộ Quốc phòng Nhật Bản có kế hoạch triển khai một đơn vị tên lửa đất đối không có điều khiển trên đảo Dữ Na (Yonaguni), một hòn đảo xa xôi ở phía tây nam Nhật Bản, cách Đài Loan khoảng 110 km. Bộ QP Nhật sẽ mở rộng Trại Dữ Na thuộc Lực lượng Phòng vệ Mặt đất, một phần của tỉnh Okinawa, để tiếp nhận đơn vị tên lửa. Việc triển khai này nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của quần đảo Nansei, bao gồm Dữ Na, khi Trung Quốc tăng cường áp lực quân sự lên Đài Loan. Tokyo cũng đang nghiên cứu triển khai các đơn vị tên lửa tới quần đảo Nansei, và chúng đã được triển khai trên đảo Miyako ở Okinawa và đảo Amami-Oshima ở tỉnh Kagoshima lân cận.

Nhật Bản, Ấn Độ tiến hành huấn luyện máy bay chiến đấu chung lần đầu tiên tại Nhật Bản

Lực lượng Phòng vệ Trên không của Nhật Bản nói rằng sẽ tiến hành huấn luyện máy bay chiến đấu chung gần Tokyo cùng với Lực lượng Không quân Ấn Độ vào tháng tới. Cuộc tập trận từ ngày 16 đến 26 tháng 1 sẽ là cuộc huấn luyện đầu tiên với Ấn Độ diễn ra tại Nhật Bản. Bốn máy bay chiến đấu F-2 và bốn F-15 sẽ tham gia từ phía Nhật Bản. Không quân Ấn Độ dự kiến sẽ triển khai 4 chiếc Sukhoi-30 và các máy bay khác. Các địa điểm huấn luyện sẽ bao gồm Căn cứ không quân Hyakuri ở tỉnh Ibaraki và không phận xung quanh. Các quan chức Nhật Bản cho biết cuộc tập trận nhằm thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau và tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai bên.

Ấn Độ bắt đầu nhận phi đội tên lửa phòng không S-400 thứ ba từ Nga vào năm sau

Nga sẽ bắt đầu cung cấp phi đội thứ ba của hệ thống tên lửa phòng không S-400 cho Ấn Độ từ tháng 1 đến tháng 2 năm sau. Ấn Độ đã ký một thỏa thuận trị giá hơn 350 tỷ rupee để mua năm phi đội tên lửa phòng không S-400 từ Nga trong ba năm và việc giao tất cả các đơn vị dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm tài chính tới. S400 là hệ thống với các tên lửa có tầm bắn khác nhau có thể tấn công tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình, máy bay chiến đấu và phương tiện bay không người lái của đối phương bay ở khoảng cách lên tới 400 km. Giờ đây, cả Trung Quốc và Ấn Độ đều triển khai các hệ thống phòng không S-400 tương ứng dọc theo Đường kiểm soát thực tế.

Việc triển khai các tên lửa đã được lên kế hoạch theo cách mà toàn bộ khu vực phía bắc đến phía đông với Trung Quốc sẽ được bao phủ lưới phòng không S-400.

Triều Tiên tiết lộ các mục tiêu quân sự mới tại cuộc họp quan trọng của đảng

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã tiết lộ các mục tiêu mới cho quân đội nước này cho năm 2023 tại một cuộc họp đang diễn ra của Đảng Lao động cầm quyền, truyền thông nhà nước đưa tin hôm thứ Tư, ám chỉ một năm thử nghiệm vũ khí và căng thẳng khác. Tại cuộc họp, ông Kim xem xét tình hình đầy thách thức mới được tạo ra trên bán đảo Triều Tiên, đồng thời định hướng cho công cuộc “chống giặc ngoại xâm” và mục tiêu củng cố sức mạnh quốc phòng của đất nước. KCNA không cung cấp thông tin chi tiết về các mục tiêu đó, nhưng lời phát biểu của ông Kim có thể cho thấy đất nước bị cô lập sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc xây dựng quân sự.

Drone Triều Tiên xâm phạm không phận – Hàn Quốc điều máy bay chiến đấu bắn cảnh cáo để đáp trả

Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc (SCJ) cho biết một số drone của Triều Tiên đã vượt qua biên giới và bị phát hiện trên lãnh thổ của Hàn Quốc hôm thứ Hai. Một máy bay cường kích hạng nhẹ KA-1 của Hàn Quốc ngay sau khi rời căn cứ ở khu vực Wonju sau khi đang cố gắng chống lại các drone đã rơi ngay sau khi rời căn c. Hàn Quốc đã theo dõi các drone đi từ Triều Tiên qua nơi được gọi là Đường phân giới quân sự – biên giới trên bộ được bao quanh bởi khu phi quân sự – giữa hai nước. Một drone của Triều Tiên cũng đã bay qua thủ đô Seoul của Hàn Quốc trong thời gian ngắn. Vụ việc đánh dấu lần đầu tiên drone Triều Tiên xâm nhập không phận Hàn Quốc kể từ năm 2017. Hôm thứ Tư, Bộ QP Hàn Quốc thông báo sẽ chi 441 triệu USD để cải thiện khả năng phòng chống lại drone sau những chỉ trích về hệ thống phòng không của mình. Theo đó, Seoul đặt mục tiêu chi tổng cộng 261 tỷ USD cho quốc phòng cho đến năm 2027, với mức tăng trung bình hàng năm là 6,8%. Căng thẳng gia tăng giữa Triều Tiên và Hàn Quốc – đồng minh của Mỹ kể từ khi chính phủ bảo thủ của ông Yoon lên nắm quyền hồi tháng 5, hứa hẹn một đường lối cứng rắn hơn với nước láng giềng phía bắc.

Khí cầu bí ẩn được phát hiện ở Philippines gần Biển Đông

Một khí cầu tầm cao không xác định được phát hiện gần một căn cứ hải quân cũ của Mỹ ở Philippines đã làm dấy lên lo ngại rằng một số quốc gia trong khu vực đang sử dụng khí cầu tầng bình lưu để thu thập thông tin tình báo quân sự. Những hình ảnh về khí cầu tầng bình lưu – được cho là chụp ở tỉnh Pangasinan, cách Vịnh Subic khoảng 100km ở đảo Luzon phía bắc Philippines. Không có bằng chứng nào cho thấy khí cầu đến từ Trung Quốc, mặc dù thiết kế của nó có vẻ tương tự như một số loại khí cầu không người lái do Tập đoàn Công nghiệp Hàng không thuộc sở hữu nhà nước thuộc Viện Nghiên cứu Máy bay Đặc biệt của Trung Quốc và các học viện khoa học khác phát triển. Những thứ này đã được trưng bày tại Triển lãm hàng không Trung Quốc ở Chu Hải kể từ năm 2014.

Úc dẫn độ cựu phi công Mỹ vì huấn luyện cho quân đội Trung Quốc

Bộ Tổng chưởng lý Úc đã chấp thuận yêu cầu dẫn độ một cựu phi công chiến đấu của Thủy quân lục chiến Mỹ sang Mỹ, nơi anh ta phải đối mặt với cáo buộc vi phạm luật kiểm soát vũ khí của Mỹ bằng cách tham gia đào tạo phi công Trung Quốc. Daniel Duggan, 54 tuổi, bị buộc tội rửa tiền và âm mưu xuất khẩu dịch vụ quốc phòng sang Trung Quốc bằng cách hướng dẫn các phi công quân sự Trung Quốc cách hạ cánh trên hàng không mẫu hạm. Vào tháng 10, Bộ Quốc phòng Anh đã đưa ra một cảnh báo tình báo cho các cự phi công quân sự và tại ngũ của mình nhằm chống lại việc Trung Quốc chiêu mộ họ. 

Châu Âu – Trung Đông – Châu Phi:

Belarus nói các hệ thống tên lửa Iskander của Nga đã sẵn sàng triển khai

Các hệ thống tên lửa chiến thuật Iskander và hệ thống phòng không S-400 mà Nga triển khai tới Belarus đã được chuẩn bị đầy đủ để thực hiện các nhiệm vụ sắp tới. Không rõ có bao nhiêu hệ thống Iskander – có khả năng mang vũ khí hạt nhân – đã được triển khai tới Belarus sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng 6 cho biết Moscow sẽ cung cấp cho Minsk Iskander và các hệ thống phòng không. Tin tức được đưa ra trong bối cảnh Moscow đang gia tăng áp lực lên Minsk để hỗ trợ cuộc xâm lược Ukraine, hiện đã ở tháng thứ 10 và chưa có hồi kết.

Mỹ tăng cường các cuộc tấn công chống lại phiến quân Nhà nước Hồi giáo ở Syria

Lầu Năm Góc cho biết họ đã tăng cường các cuộc tấn công chống lại Nhà nước Hồi giáo ở Syria, tiến hành gần chục chiến dịch trực thăng và mặt đất mạo hiểm để tiêu diệt hoặc bắt giữ các chiến binh hàng đầu. Vào tháng 12, Mỹ đã tiến hành ít nhất 10 hoạt động và cuộc đột kích, theo các quan chức tại Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ, chịu trách nhiệm về các hoạt động quân sự của Mỹ ở hầu hết Trung Đông. Điều đó bao gồm ba hoạt động hôm thứ Ba với Lực lượng Dân chủ Syria, đồng minh của Mỹ ở Syria, dẫn đến việc giam giữ sáu thành viên Nhà nước Hồi giáo.

Serbia điều quân đội đến biên giới với Kosovo trong tình trạng cảnh giác chiến đấu cao nhất

Serbia đã đặt lực lượng an ninh của mình ở biên giới với Kosovo trong “tình trạng sẵn sàng chiến đấu hoàn toàn”, phớt lờ lời kêu gọi của NATO về việc xoa dịu căng thẳng giữa hai kẻ thù thời chiến ở Balkan. Hiện chưa rõ mệnh lệnh này có ý nghĩa gì trên thực địa vì quân đội Serbia đã đặt trong tình trạng báo động được một khoảng thời gian ở biên giới với Kosovo. Đầu hôm thứ Hai lực lượng gìn giữ hòa bình do NATO lãnh đạo cho biết họ đang điều tra một vụ nổ súng ở khu vực căng thẳng phía bắc Kosovo, kêu gọi bình tĩnh khi các quan chức quân sự hàng đầu của Serbia kiểm tra quân đội của họ ở biên giới để thể hiện sự sẵn sàng chiến đấu.

Chuyên mục Phân tích:

Phương Tây đã đổ bao nhiêu tiền vào cuộc chiến tại Ukraine?

Nếu không có viện trợ từ Mỹ và EU, việc Ukraine có thể duy trì nỗ lực quốc phòng vững chắc như cái mà thế giới đã chứng kiến khó có thể thành hiện thực. Nhưng câu hỏi đặt ra là Ukraine đã nhận được bao nhiêu viện trợ, và điều gì khác biệt đã xảy ra? Tính đến nay Mỹ đã có bốn gói viện trợ cho Ukraine với tổng số tiền lên đến 100 tỷ USD. Những con số này đã khiến bên biện hộ cho Nga nói rằng Ukraine đã biến thành một cuộc chiến ủy nhiệm Mỹ thực hiện để chống lại Nga. Tuy nhiên, một số học giả và chuyên gia lại có ý kiến trái chiều. Bên cạnh Mỹ, châu Âu đã đóng góp công bằng cho mối quan hệ đối tác kinh tế-quân sự này.

Nhưng rất khó để theo dõi số tiền chính xác mà châu Âu đã đổ vào Ukraine. Andre Frank, một nhà kinh tế học tại Viện nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu Kiel (IfW) nói rằng việc tính toán những con số sẽ khó khăn. Việc thu thập dữ liệu sẽ bao gồm các nguồn thông tin chính thức từ chính phủ, bổ trợ thêm các báo cáo truyền thông đáng tin cậy. Xếp hạng các nước viện trợ, đứng thứ ba là Đức với 2,49 tỷ USD. Tuy nhiên việc đánh giá khá khó khăn chủ yếu là do Berlin đã viện trợ các thiết bị quân sự từ các kho dự trữ đã ngừng hoạt động hoặc xóa sổ từ lâu do đó không có mức giá phù hợp. Mỹ hiển nhiên là nước viện trợ quân sự lớn nhất cho Ukraine. Tiếp đến, Anh cũng là một những nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho Ukraine khi đứng thứ hai với 4,4 tỷ USD. London đã bàn giao hoặc hứa chuyển giao nhiều loại vũ khí cho Kyiev ví dụ như các khẩu súng phóng lựu M270, vũ khí chống tăng, tên lửa tầm ngắn, xe bọc thép và hệ thống chống phòng không Starstreak. Đứng ở vị trí đầu bảng hiển nhiên là Mỹ khi nước này cung cấp cho Ukraine số tiền khổng lồ 24,37 tỷ USD. Cũng rất thú vị nếu nhìn vào tổng số viện trợ cho Ukraine bao gồm viện trợ nhân đạo, tài chính và khí tài quân sự từ các nước phương Tây ủng hộ Ukraine. Theo đó, các nước EU đang vượt Mỹ về viện trợ với EU 55 tỷ USD và Mỹ 51 tỷ USD. Đối mặt với tổng số tiền khổng lồ này, phe ủng hộ Nga đang lan truyền các lập luận nhằm chỉ trích việc viện trợ tài chính là điều sai lầm hoặc gây hiềm khích khi số tiền viện trợ cho Ukraine nhiều hơn so với khoản chi quốc phòng của Nga.

Tầm quan trọng chiến lược của các tàu ngầm mới của Singapore

Để tăng thêm khả năng bảo vệ các tuyến thông thương biển (SLOC) của mình, Hải quân Cộng hòa Singapore (RSN) bắt đầu hành trình sở hữu tàu ngầm vào năm 1995 và bắt đầu lật tẩy những lầm tưởng rằng tàu ngầm không phù hợp với vùng nước nông. Bản chất chiến lược của tàu ngầm nằm ở chỗ chúng có thể được triển khai trong trường hợp xảy ra chiến sự nhằm vô hiệu hóa các lực lượng xâm lược đang cố gắng cắt đứt các SLOC của Singapore, hoặc thậm chí làm tê liệt chúng ngay trong cảng. Bản thân quan niệm rằng có tàu ngầm ở đó đã là một khả năng răn đe tâm lý đối với các chỉ huy hải quân. Đã có những thành công về cách thức các tàu lớp Challenger và Archer của RSN có thể lẩn tránh và xuyên thủng các màn chắn chống tàu ngầm (ASW) hiện đại được thiết lập bởi các lực lượng hải quân chuyên nghiệp như hải quân Mỹ và Úc, đảm bảo việc đánh trúng mục tiêu. Singapore đã bắt tay vào xây dựng hạm đội tàu ngầm thế hệ tiếp theo của mình bằng các tàu ngầm lớp Invincible Type 218SG. Sau gần 30 năm hoạt động với tàu ngầm, RSN biết mình muốn gì và không muốn gì. Do đó, Type 218SG được sửa đổi theo các yêu cầu riêng của Singapore. Chúng bao gồm các vật liệu phù hợp với vùng nước nhiệt đới mặn và các công nghệ tự động hóa và máy tính mới để giảm khối lượng công việc của người vận hành. Do giao thông hàng hải bận rộn quanh các vùng biển của Singapore, Cơ quan Khoa học và Công nghệ Quốc phòng (DSTA) đã tích hợp các hệ thống quản lý chiến đấu với phần mềm phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo mới để tự động vẽ và phân loại các thiết bị quét thủy âm (sonar), đồng thời cung cấp các đề xuất điều hướng và chiến thuật cho các nhà khai thác. Hệ dẫn động bánh lái X chạy bằng điện mới cho phép các tàu ngầm này thực hiện các chuyển động nhạy bén và chính xác ở vùng nước nông. Các sửa đổi này không chỉ tiết kiệm chi phí cho những sửa đổi không cần thiết, nó còn giúp tàu ngầm đáp ứng các yêu cầu về nhân lực và hệ thống mới trong tương lai. Việc Singapore đầu tư vào tàu ngầm là đúng thời điểm khi sự phổ biến tàu ngầm đang lan rộng tại khu vực. Chính kinh nghiệm gần 30 năm liên tục hoạt động dưới mặt nước đã trở thành một tài sản quân sự vô hình để bổ sung cho các tàu ngầm hiện đại của Singapore. Điều này có nghĩa rằng các chỉ huy hải quân Singapore có khả năng điều hướng các tàu ngầm cũ “đánh bại” các tàu chiến hiện đại. Ngay cả khi không triển khai, các thủy thủ tàu ngầm RSN hiện đang đẩy mạnh việc huấn luyện với bộ huấn luyện tàu ngầm tích hợp mới. Với một bộ đôi kỹ thuật số được gọi là huấn luyện viên ảo làm xương sống, nó liên kết với các thiết bị mô phỏng chỉ huy và lặn cũng như một huấn luyện viên bảo trì cho phép toàn bộ thủy thủ đoàn tàu ngầm tiến hành các cuộc tập trận cùng một lúc. Thông qua việc huấn luyện và triển khai tàu ngầm liên tục, các chỉ huy Singapore sẽ có thể thực hiện nghệ thuật chiến tranh tàu ngầm thầm lặng và thống trị đấu trường hải quân.

Máy bem ném bom B-21 Raider mới của Mỹ có vai trò hàng hải như thế nào?

Để theo kịp các mối đe dọa từ các quốc gia không phải là đồng minh, Lực lượng Không quân Mỹ (USAF) đã quyết định chế tạo và mua khoảng hơn 100 máy bay ném bom tàng hình hạng nặng B-21 Raider. Vậy mẫu B-21 này sẽ hoạt động với vai trò hàng hải thế nào? Khác với các mẫu B-1, B-2 và B-52, B-21 có thể hỗ trợ Hải quân Mỹ với khả năng tàng hình tân tiến nhất của mình. Khả năng này sẽ cho phép nó hoạt động ở các môi trường khốc liệt mà B-1 và B-52 gặp thách thức rất lớn. Trong các cuộc chiến lớn, B-21 có thể được sử dụng để tấn công tàu chiến mặt nước và cung cấp thông tin tình báo, giám sát, và trinh sát (ISR) cũng như phối hợp cùng lực lượng hải quân nhằm đạt được các mục tiêu chiến dịch. Tiếp đến, thời điểm B-21 được sử dụng và khi nào các loại máy bay ném bom khác được sử dụng cũng tương tự như cách Mỹ triển khai các lực lượng ném bom tại châu Âu và Thái Bình Dương nhằm răn đe đối thủ và củng cố đồng minh trong những năm qua. Việc triển khai loại máy bay ném bom nào phụ thuộc vào sự khả dụng của đơn vị, độ phù hợp của căn cứ khu vực, các loại chiến dịch và các yếu tố khác. Ngoài ra, B-21 còn được kỳ vọng sẽ đóng vai trò như những người tiền nhiệm, ngăn chặn xung đột và triển khai sức mạnh trên đất liền, biển và trên không nếu việc ngăn chặn thất bại. Về khả năng mang bom, mẫu B-21 có thể sẽ mang được tên lửa hành trình tấn công tầm xa (JASSM-ER), tên lửa đối hạm tầm xa (LRASM), và một số vũ khí tấn công trực diện như bom tấn công trực diện hỗn hợp (JDAM) hoặc thậm chí là vũ khí siêu thanh tương lai. Với thiết kế hiện đại hơn, B-21 sẽ dễ bảo trì hơn các thế hệ trước. Điều đó kết hợp với cơ cấu lực lượng lớn hơn sẽ cho phép hạm đội thực hiện nhiều phi vụ hơn trong một cuộc xung đột và cung cấp cho chỉ huy chiến trường nhiều lựa chọn hơn để đạt được các mục tiêu tác chiến. Về vai trò răn đe hàng hải, so với các vũ khí hạng nhẹ như máy bay không người lái (UAV), thiết bị chiến đấu không người lái (UCAV), và tiêm kích/ném bom hạng nhẹ thì B-21 vượt trội hơn với cảm biến kết hợp với khoang chứ vũ khí lớn, điều này cho phép mẫu máy bay này tìm, truy dấu, và đụng độ với nhiều mục tiêu khác nhau. Thêm vào đó, B-21 còn có tầm tấn công xa hơn so với các vũ khí khác, cho phép nó tấn công mục tiêu ở phạm vi khu vực rộng hơn. Vậy hải quân Mỹ có nên đầu tư vào máy bay ném bom hạng nặng thay vì đóng tàu chiến, tàu ngầm hay không? Tuy các máy bay ném bom có những lợi thế về tốc độ, tầm tấn công, linh hoạt, và khả năng mang vũ khí nhưng các tàu chiến trên mặt nước có thể phòng không trong bán kính 1000 dặm. Các loại vũ khí này có điểm mạnh và điểm yếu khác nhau, do đó cần kết hợp cả hai để đạt được các mục tiêu. Vậy vị trí của B-21 trong các chiến dịch hàng hải nằm ở đâu so với MQ-9 “Reaper” và XQ-58A “Valkyrie” theo thứ tự kim tự tháp? MQ-9 không có khả năng tàng hình, chúng chỉ mang số vũ khí tầm gần. XQ-58A có thể được sử dụng với chiến đấu cơ của Không quân và Hải quân với nhiều vai trò khác nhau như cung cấp thêm khả năng vận chuyển vũ khí, cảm biến bổ sung, tác chiến điện tử, v.v. Nhưng khả năng của B-21 vượt xa những loại máy bay này, do đó B-21 đứng ở đỉnh của kim tự tháp phân hạng.

Tại sao drone của Triều Tiên rình rập tại Hàn Quốc?

Drone của Triều Tiên đã xâm nhập không phận của Hàn Quốc lần đầu kể từ năm 2017. Quân đội Hàn đã mất cảnh giác và vấp phải sự chỉ trích từ Tổng thống Yoon Suk-yeol, người đã tìm cách xoa dịu những lo ngại bằng cách tuyên bố nội các của ông sẽ nhanh chóng theo dõi các kế hoạch cho một đơn vị drone đặc biệt. Vậy chuyện gì đã xảy ra? Năm drone của Triều Tiên bay vào lãnh thổ Hàn Quốc hôm thứ Hai, khiến Seoul phải điều máy bay chiến đấu và trực thăng tấn công để cố gắng bắn hạ chúng. Dù phía quân đội Hàn đã bắn các phát súng cảnh báo và máy bay trực thăng bắn 100 viên đạn súng máy nhưng không tiêu diệt được bất kỳ drone nào. Thêm vào đó, Máy bay chiến đấu KA-1 của Hàn Quốc đã gặp tai nạn khi làm nhiệm vụ chống lại drone của Triều Tiên sau khi rời căn cứ Wonju. Về phản ứng của Hàn Quốc, Tổng thống Yoon bày tỏ lo ngại về việc quân đội không có khả năng hạ gục drone vào thời điểm Seoul đang tìm cách chống lại các mối đe dọa tên lửa và hạt nhân đang gia tăng của Triều Tiên. Phía quân đội Hàn sau đó đã xin lỗi vì không thể bắn hạ được drone của Triều Tiên. TT Yoon đồng thời cũng đổ lỗi cho người tiền nhiệm Moon Jae-in về sự thiếu chuẩn bị trong việc đối phó với Triều Tiên với chính sách dựa phần lớn vào “thiện chí” của Bình Nhưỡng và ký hiệp ước quân sự liên Triều năm 2018 cấm các hoạt động thù địch ở khu vực biên giới. Ngược lại, đảng đối lập do ông Moon đại diện cũng đã chỉ trích chính phủ Yoon về sự thất bại trong việc bắn hạ drone. Đây là vụ xâm nhập bằng drone đầu tiên kể từ khi ký hiệp ước liên Triều năm 2018. Các nhà phân tích cho biết drone có thể quá nhỏ và thô sơ để thực hiện các nhiệm vụ trinh sát toàn phần, nhưng chúng có thể mang theo vũ khí hoặc làm gián đoạn hoạt động hàng không. Vụ việc diễn ra trong bối cảnh Triều Tiên đã bắn hai tên lửa đạn đạo tầm ngắn vào thứ Sáu sau cuộc tập trận chung giữa Hàn Quốc và Mỹ vài ngày trước đó và Bình Nhưỡng cũng đã thử nghiệm một động cơ nhiên liệu rắn có lực đẩy cao mà các chuyên gia cho rằng sẽ cho phép phóng tên lửa đạn đạo nhanh hơn và cơ động hơn. Vậy các khả năng của drone mà Triều Tiên sở hữu bao gồm những gì? Một báo cáo năm 2016 của Liên Hợp Quốc cho biết Triều Tiên sở hữu khoảng 300 drone các loại, bao gồm trinh sát, thực hành mục tiêu và chiến đấu. Giám sát lưu ý rằng các drone được thu hồi ở miền Nam đã sử dụng các bộ phận nhập khẩu từ Trung Quốc, Cộng hòa Séc, Nhật Bản, Thụy Sĩ và Mỹ. Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã công khai thể hiện sự quan tâm đến drone và cam kết tại một cuộc họp của Đảng Lao động cầm quyền vào năm ngoái sẽ phát triển drone trinh sát mới có khả năng bay tới 500km (311 dặm).

Về các đảo nhân tạo ở Biển Đông mà Trung Quốc đã hoàn toàn quân sự hóa

Nhiếp ảnh gia Ezra Acayan đã công bố một số hình ảnh các căn cứ quân sự trên đảo nhân tạo của Trung Quốc chụp từ vệ tinh hồi tháng 10. Hình ảnh cho thấy sân bay, hệ thống radar, máy bay quân sự và tàu chiến đang đậu tại quần đảo Trường Sa, cách bờ biển Trung Quốc 400 dặm. Bắc Kinh đã dùng cả đảo nhân tạo và tự nhiên để xây dựng các khả năng quân sự của mình tại khu vực. Đô đốc John Aquilino, Tổng chỉ huy lực lượng Mỹ tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, cảnh báo rằng các đảo này là nhằm bành trướng khả năng tấn công của Trung Quốc, từ việc điều máy bay chiến đấu, thả bom cộng với tất cả khả năng tấn công của hệ thống tên lửa và nói rằng các hòn đảo này đã hoàn toàn được quân sự hóa. Các cơ sở hạ tầng quân sự được phát hiện gồm:

• Đảo sân bay: gồm hai đường băng, nhà chứa máy bay, các tòa nhà cơ quan cao tầng tại mỏm đá Subi.
• Tàu mang tên lửa và hệ thống tên lửa đối hạm: gồm các tàu tấn công nhanh lớp Houbei Type 022, được trang bị tên lửa đối hạm YJ-83 tại đá Vành Khăn.
• Ụ pháo: gồm các ụ pháo trong các tòa tháp, các nhà phân tích cho biết đây là loại pháo hải quân 76mm. Phía trên còn có thiết bị giống như thiết bị điều hướng bắn và radar tại bãi Châu Viên.
• Máy bay radar trên không: một máy banh cảnh báo sớm KJ-500 được nhìn thấy đang chạy trên đường băng ở móm đá Chữ Thập. KJ-500 được phát triển dựa trên vận tải cơ Y-9, tương đương với C-130 Hercules của Mỹ. Sự hiện diện của loại máy bay này cho thấy đường băng ở mỏm đá chữ Thập đủ dài để máy bay hạng nặng chạy, trong khi nhà chứa đủ lớn để chứa máy bay ném bom H-6.
• Cảng dành cho tàu chiến: Hơn 40 tàu các loại dường như đang neo đậu gần mỏm đá Chữ Thập. Các vùng biển nửa kín và các cơ sở khiến hòn đảo trở thành một căn cứ hải quân hữu ích.
• Sân chơi thể thao: gồm một sân chạy và sân điền kinh. Điều này cho thấy sự hiện diện của Trung Quốc quan trọng đến mức cần có các phương tiện giải trí để duy trì tinh thần binh lính. Kích thước của sân cho thấy rằng đơn vị đồn trú sẽ rất lớn.

Quần đảo Trường Sa có giá trị chiến lược cao đối với Trung Quốc. Chúng cho phép Bắc Kinh triển khai sức mạnh không quân và hải quân xa hơn hàng trăm dặm so với khả năng tiếp cận của các lực lượng trên lục địa Trung Quốc. Các căn cứ đó cũng cho phép Trung Quốc bố trí lực lượng gần các khu vực quan trọng hơn như các nút thắt giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Trung Quốc sẵn sàng sử dụng vũ lực để duy trì quyền kiểm soát đối với quần đảo Trường Sa, gần Việt Nam, Philippines và Malaysia hơn về mặt địa lý. Cuối cùng, giá trị của chúng không nên được phóng đại. Kích thước nhỏ, địa hình bằng phẳng và rộng mở, và khoảng cách xa Trung Quốc đại lục khiến chúng dễ bị bắn phá, phong tỏa hoặc chiếm đóng trong thời chiến. Tuy nhiên, nếu không có chiến tranh, chúng là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về việc quân đội Trung Quốc có thể tiếp cận một trong những tuyến đường thủy quan trọng nhất thế giới.

Các nước Đông Nam Á tăng đơn hàng tàu ngầm trong bối cảnh đối đầu Mỹ-Trung

Các nướng Đông Nam Á ngày càng xem việc phát triển tàu ngầm như một điều tất yếu cho an ninh của mình giữa những thay đổi về địa chính trị. Trong khi một số nhà phân tích cho rằng bước đi này là hợp lý và cần thiết, một số khác lại hoài nghi về sự hữu dụng của các tàu ngầm do chi phí quá mức và điểm yếu trong việc triển khai khắp các vùng biển khu vực. Indonesia, Malaysia, Singapore, Việt Nam và Myanmar hiện tại đã có tàu ngầm trong khi Thái Lan và Philippines đang trong quá trình sở hữu loại tàu này. Singapore bắt tay vào giai đoạn phát triển tàu ngầm tiếp theo với các tàu ngầm lớp Invincible mới được sản xuất tại Đức. Aristyo Darmawan, giảng viên luật quốc tế tại Đại học Indonesia, cho biết việc các nước Đông Nam Á mua tàu ngầm ngày càng tăng là do sự cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc. Mỹ có khoảng 66 tàu ngầm, bao gồm hơn 50 tàu ngầm tấn công chạy bằng hạt nhân. Phía Trung Quốc được cho là đang sở hữu 6 tàu ngầm tên lửa đạn đạo hạt nhân, 6 tàu ngầm tấn công hạt nhân và 46 tàu ngầm tấn công diesel. Thêm vào đó, trong vài năm qua Bắc Kinh đã quân sự hóa toàn bộ ít nhất ba trong số hòn đảo nhân tạo mà mình xây dựng trên vùng biển tranh chấp. Vì những lý do trên, việc các nước trong khu vực tiếp tục các chương trình phát triển quốc phòng là điều hợp lý và chúng bao gồm sự hiện diện của các phương tiện dưới nước không người lái (UUV) thường được tìm thấy trong vùng lãnh hải và chủ yếu thuộc về Trung Quốc và Mỹ. UUV có thể hoạt động mà không cần người điều khiển và có thể được sử dụng cho nhiều nhiệm vụ khác nhau bao gồm thăm dò khoa học và thu thập thông tin tình báo. Trong trường hợp của Indonesia, nước này đã ký một thỏa thuận với Pháp để hợp tác đóng hai tàu ngầm Scorpène. Các phương tiện dưới nước này được cho là rất giỏi thoát khỏi tầm quan sát, cực kỳ nhanh và có khả năng thực hiện các nhiệm vụ như tác chiến chống tàu mặt nước và tấn công tầm xa. Đối với trường hợp của Việt Nam, Ian Storey, một thành viên cấp cao tại Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, cho biết 6 tàu ngầm lớp Kilo trị giá 2 tỷ USD mua từ Nga của Việt Nam sẽ có khả năng răn đe Trung Quốc trước một cuộc xâm lược trên các hòn đảo của mình tại Biển Đông. Nhưng đối với các nước khác như Thái Lan, việc sở hữu tàu ngầm chỉ để chạy theo kịp các nước láng giềng. Storey nhận định rằng nhiều lực lượng hải quân trên thế giới muốn mua tàu ngầm đơn giản vì họ coi bản thân không phải là hải quân nếu thiếu đi tàu ngầm. Joshua Bernard Espeña, thành viên thường trú tại Tổ chức Hợp tác An ninh và Phát triển Quốc tế (IDSC) ở Manila, cho biết khi mua tàu ngầm, Philippines phải xem xét lý do tại sao và bằng cách nào những khả năng đó có thể giải quyết các mối quan ngại về an ninh bên ngoài. Tiếp đó, Espeña cho rằng vùng biển nông ở Đông Nam Á đặt ra những thách thức về chiến thuật và hoạt động đối với hải quân Đông Nam Á, đặc biệt trong việc duy trì khả năng ẩn mình của con tàu.

Hạm đội tàu quân sự hóa của Trung Quốc là mối đe dọa đối với vấn đề thương mại

Một nghiên cứu của EU đã cảnh báo rằng sự thống trị của Trung Quốc về việc vận chuyển quốc tế và kiểm soát các cảng then chốt của châu Âu sẽ cho phép Bắc Kinh bóp nghẹt thương mại toàn cầu khi xảy ra xung đột với phương Tây về Đài Loan. Jonathan Holslag, tác giả của bài nghiên cứu và là giáo sư tại Học viện Cao học Quốc phòng Hoàng gia Bỉ chỉ ra rằng châu Âu cần đánh giá điểm yếu này cho sự thịnh vượng và an ninh của mình. Thêm vào đó, Trung Quốc là xưởng đóng tàu lớn nhất thế giới với Tập đoàn Đóng tàu Nhà nước Trung Quốc (CSSC) đóng khoảng 41% tổng số tàu. Thêm vào đó, Bắc Kinh yêu cầu các tàu Trung Quốc hiện phải được chế tạo theo thông số kỹ thuật quân sự, có khả năng chở binh sĩ và xe tăng. Holslag lo ngại rằng trong khi EU coi toàn cầu hóa và mở cửa thương mại quốc tế là mục đích tự thân, thì đối với Trung Quốc, đây là một phương tiện để mở rộng quyền lực chính trị và quân sự của mình. Nghiên cứu của ông đã nhấn mạnh rằng khi sức mạnh hàng hải của châu Âu suy giảm thì sức mạnh của Trung Quốc lại tăng lên. Gần một phần ba thương mại hàng hải được kiểm soát bởi Trung Quốc, quốc gia có đội tàu biển lớn nhất thế giới. Bắc Kinh kiểm soát 18% tổng số lô hàng container, 12% tàu chở dầu thô và 13% tàu vận chuyển khí tự nhiên hóa lỏng. Thị phần đóng tàu của châu Âu đã giảm xuống còn 4% từ 45% trong những năm 1980. Thị phần của lục địa này trong đội tàu biển toàn cầu giảm từ 20% xuống còn 16%. EU cấm trợ cấp nhà nước cho việc đóng tàu trong khi Trung Quốc tăng cường trợ cấp cho ngành này. Holslag cũng lập luận rằng cuộc xâm lược Ukraine của Nga đã phơi bày sự phụ thuộc kinh tế của châu Âu vào nhiên liệu hóa thạch của Nga, nhưng nền kinh tế của châu Âu thậm chí còn phụ thuộc nhiều hơn vào Trung Quốc vào thời điểm căng thẳng gia tăng giữa Bắc Kinh và Washington khi Trung Quốc đe dọa Đài Loan ngày càng dữ dội. Trong những năm gần đây, ĐCS Trung Quốc đã tăng cường kiểm soát chính trị đối với tất cả các công ty hàng hải lớn thuộc sở hữu nhà nước, chẳng hạn như CSSC, China Ocean Shipping Company (Cosco) và China Merchants Group (CMG). Chính phủ Trung Quốc yêu cầu tất cả các chuyến vận chuyển thương mại đều được sử dụng cho mục đích quân sự và dân sự, đồng thời các chuyến phà hàng hóa tự hành (roll-on, roll-off ferrie) đã được thiết kế và sử dụng cho các cuộc tập trận quân sự bao gồm cả các hoạt động đổ bộ.


_____________


Đỗ Hứng gởi