THẾ GIỚI MONG MANH
Ở Hoa Kỳ, những năm bầu cử Tổng Thống, có xảy ra những biến động chính trị không là điều lạ nhưng năm nay, 2024, còn hơn ba tháng nữa mới đến ngày bầu cử mà đã xảy ra nhiều sự kiện chưa từng có tiền lệ, không những đã gây chấn động mà lại còn có tính lịch sử, ảnh hưởng không những cho chính quốc mà còn cho cả thế giới.
Buổi chiều thứ bảy ngày 13/07/2024, một sự việc rúng động xảy ra khi tiếng súng vang lên trong một buổi vận động tranh cử của cựu tổng thống Donald Trump ở thành phố Butler, bang Pennsylvania. Các hệ thống truyền thông, các mạng xã hội trên thế giới tràn ngập tin tức... Vụ nổ súng đã được FBI xác định là một âm mưu ám sát.
Những viên đạn của sát thủ đã bôi đen chiến dịch tranh cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2024, gây tổn hại đến kết cấu văn hóa, xã hội. Chấm dứt ảo tưởng về an ninh và sự an toàn trong nền chính trị Mỹ - vốn có trong hơn 40 năm qua.
Kể từ khi ông Ronald Reagan, tổng thống thứ 40 của Mỹ, bị John Hinkley Jr bắn vào năm 1981 tới nay, đã hơn 40 năm, chưa từng có hành vi bạo lực nào đầy kịch tính như vậy nhắm đến một tổng thống - hoặc ứng cử viên tổng thống.
Vụ tấn công cựu Tổng Thống Trump gợi nhớ lại giai đoạn đen tối trong lịch sử Hoa Kỳ. Hơn nửa thế kỷ trước, Tổng Thống Kennedy năm 1963 và người em, Robert Kennedy-một ứng cử viên Tổng Thống 1968-đều bị ám sát bằng súng.
Giả dụ như sự may mắn không xảy ra cho cựu tổng thống Trump với những phát đạn của sát thủ Thomas Matthew Crooks vào buổi chiều hôm ấy, chuyện gì sẽ xảy ra, thật khó đoán. Nước Mỹ có thể có nổi loạn?. Nếu có, nó ở phạm vi nào?, không dễ đoán. Có thể có nội chiến?, thật khó lường khi nền chính trị Hoa Kỳ đã phân hóa đến cực điểm, hai đảng chính trị lớn gần như vạch ra chiến tuyến (diễn ngôn của các chính trị gia đầy cực đoan và sách động, các chính trị gia đối lập với Trump không ngớt mô tả ông ấy là “một kẻ độc tài phát xít và phải ngăn chặn bằng mọi giá”, phải chăng những ngôn từ như thế đã trực tiếp dẫn đến cuộc ám sát ông Trump). Và rồi Thị Trường Chứng Khoán có thể sụp đổ, rớt sâu và “cháy đỏ” hơn cả sự kiện “911”, làm thị trường bốc hơi cả ngàn tỷ, vô số nhà đầu tư trắng tay sau một buổi chiều với chỉ một phát đạn của một cá nhân. Vâng, thế giới chưa bao giờ mong manh đến vậy, với một cây súng, một cá nhân có thể thay đổi Thế Giới, thay đổi Lịch Sử. Tất cả cũng chỉ vì Hoa Kỳ đang là Siêu Cường, là Bá Chủ Độc Tôn của Thế Giới.
Không phải chỉ ông Trump may mắn, cả nước Mỹ may mắn vì những kịch bản thật tiêu cực vừa nêu đã không xảy ra và còn nhiều quốc gia trên thế giới cũng may mắn (nhiều nước khác lại chẳng vui) chỉ vì phát đạn bắn trượt trong đường tơ kẽ tóc của sát thủ Thomas Matthew Crooks.
Dù phát súng ám sát bắn trượt, hệ quả và kịch tính chưa dừng. Một cú sốc mới nhất trong chính trường Hoa Kỳ, sau nhiều tuần khẳng định mình sẽ tiếp tục là ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ, tối chủ nhật, 21/07, ông Biden đã thông báo quyết định rút lui khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng nhưng vẫn đảm nhiệm chức vụ Tổng Thống cho đến ngày 25/01/2025. Quyết định của ông Joe Biden đã làm đảo lộn tình hình cuộc bầu cử Hoa Kỳ. Sự việc này được xem là chưa từng có tiền lệ trong bầu cử Hoa Kỳ, khi gần đến ngày bầu cử tháng 11 lại có ứng viên Tổng Thống, người thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng tuyên bố rút lui khỏi cuộc đua. Thông báo chấn động này được đưa ra chỉ hơn ba tháng trước khi người Mỹ tiến hành bỏ phiếu. Điều này đã thay đổi hoàn toàn cuộc đua vào Nhà Trắng.
Đây là lần đầu tiên trong 56 năm qua, một tổng thống đương nhiệm phải rút khỏi chiến dịch tái tranh cử. Lần trước là trường hợp Tổng thống Lyndon Johnson rút lui khỏi chiến dịch tranh cử vào năm 1968.
Trong tuyên bố rút lui, ông Biden đồng thời ủng hộ Bà Kamala Harris, 59 tuổi, có cha là người Jamaica, mẹ là người Ấn Độ, trở thành ứng viên tổng thống của đảng Dân Chủ.
Ông Biden rút lui, một phần vì ông đã thể hiện một màn tranh luận vừa kém cỏi vừa thảm hại với ông Trump hôm 27/06, một phần vì điểm số tranh cử vốn đã trội hơn của ông Trump lại càng trội thêm sau màn thể hiện thật “hào hùng” của Trump ngay lúc bị bắn, một phần vì áp lực khá nặng của những người đồng đảng và có lẽ xét nghiệm dương tính với COVID-19 hôm 17/7 của ông Biden cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến quyết định của ông khi phải cách ly tại nhà riêng ở Bãi biển Rehoboth, Delaware.
Mặc dù bà Kamala Harris nhận được sự ủng hộ của ông Joe Biden nhưng hiện tại vẫn chưa rõ liệu bà có được chọn làm ứng cử viên thay thế hay không. Không có quy định nào cho phép liên danh của ứng cử viên rút lui được tự động thay thế người đó. Bà Kamala Harris không phải là ƯCV tự nhiên. Chủ tịch Nghị Hội Toàn Quốc Đảng Dân Chủ nói qua một bản tuyên bố rằng, trong những ngày tới, đảng sẽ “thực hiện một tiến trình chọn lựa trong sạch và đúng quy cách để đem lại sự đoàn kết trong Đảng Dân Chủ và chọn ra một ứng cử viên có thể đánh bại Donald Trump vào Tháng Mười Một này”.
Chính trường Hoa Kỳ đã, đang và sẽ còn bất ổn khi chỉ còn hơn ba tháng nữa sẽ diễn ra cuộc bầu cử Tổng Thống Hoa Kỳ mà dân Mỹ và cả thế giới vẫn chưa biết được ai là ứng cử viên Tổng Thống của đảng Dân Chủ. Trong khi đó đã có rất nhiều lời kêu gọi Tổng Thống Biden từ chức. Với ƯCV Donald Trump: “Joe Biden gian dối không phù hợp để tranh cử Tổng thống và chắc chắn không phù hợp để phục vụ trong vị trí này…”. Với Chủ Tịch Hạ Viện Mike Johnson: “Nếu Joe Biden không phù hợp để tranh cử Tổng thống thì ông ấy không phù hợp để giữ chức Tổng thống. Ông ta phải từ chức ngay lập tức.”.
Với nữ dân biểu Cộng Hòa, Elise Stefanik: “Nếu Joe Biden không thể tái tranh cử, ông ấy không thể và không thích hợp để giữ chức tổng thống Hoa Kỳ. Ông ấy phải từ chức ngay lập tức.”. Với dân biểu Cộng Hòa Tom Emmer, nhân vật số 3 trong Hạ Viện: “Nếu Đảng Dân chủ cho rằng Joe Biden không thích hợp để tái tranh cử, thì chắc chắn ông ấy không thích hợp để kiểm soát các quy tắc hạt nhân của chúng ta. Biden phải từ chức ngay lập tức.”.
Tuy nhiên về mặt pháp lý, tổng thống có quyền tiếp tục phần còn lại của nhiệm kỳ. Hiến pháp không yêu cầu một tổng thống phải tái tranh cử để tiếp tục giữ chức vụ tổng thống đương nhiệm cho đến qua quá trình bầu cử và tới lễ nhậm chức tiếp theo.
Dẫu biết rằng, đây là “trò chơi chính trị” nhưng thật khó đoán định chính tình Hoa Kỳ, nơi mà chuyện gì cũng có thể xảy ra.
Nhưng với vai trò Bá Chủ Thế Giới, chính tình Hoa Kỳ không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống dân Mỹ mà còn ảnh hưởng - đôi khi - có tính sinh-tử với nhiều quốc gia khác. Một khẩu súng, một viên đạn, một sát thủ, một “cái” thoát chết trong đường tơ kẽ tóc của một người có thể làm thay đổi thế giới.
Thế giới này mong manh quá.
Thế Sự Luận Đàm
Nhất Hùng
_______________
Đỗ Hứng gởi