TÔN GIẢ LẠI TRA HÒA LA ĐỆ NHẤT XUẤT GIA VÌ LÒNG TIN
IV. TRỞ VỀ QUÊ HƯƠNG GIÁO HÓA
Mười năm sau, khi đã chứng được đạo quả tối thượng, Tôn giả trở về thành phố Thullakotthita để thăm cha mẹ như lời đã hứa trước khi xuất gia. Ngài ôm bát khất thực lần lượt từng nhà trong thành phố. Vào một sáng sớm, Tôn giả đứng trước cửa ngôi nhà năm xưa của gia đình. Ngài lặng lẽ chờ đợi nhưng không ai đón tiếp. Cha mẹ Ngài vẫn phiền lòng vì Ngài đi xuất gia nên sinh tâm oán trách, thường không tiếp đón các vị Sa môn. Cuối cùng, một người tỳ nữ trong khi đổ bát cháo bỏ đi từ hôm trước vào bát Tôn giả đã nhận ra Ngài. Cô liền tức tốc báo cho ông bà gia chủ.
Cha mẹ Ngài vội bước tới, thấy con của mình đang ngồi dựa vào một bức tường và thọ thực bát cháo đã thiu, họ nghẹn ngào không nói nên lời. Vì Tôn giả đã thọ thực nên họ mời Ngài đến nhà vào hôm sau. Rồi họ vội vàng chuẩn bị rất nhiều cao lương mỹ vị, vàng. bạc châu báu... để chờ đón Ngài. Hôm sau, khi Tôn giả đã thọ thực xong, cha mẹ Ngài dùng rất nhiều tiền vàng cùng nữ sắc để mời gọi, khuyên Ngài hãy từ bỏ đời sống xuất gia. Dù vậy, Ngài bình thản khước từ mọi cám dỗ. Người cha biết chẳng thể níu kéo Ngài bằng tiền bạc hay sắc đẹp, nhưng vì quá thương nhớ con, ông liền cho người đóng bảy cánh cửa, nhốt Ngài trong nhà.
Thấy vậy, Tôn giả đành phải thi triển thần thông. Ngài bay vượt lên cao rồi bình thản bước đi trên hư không. Ánh sáng tỏa ra chói lòa, những bức tường kiên cố dường như trở thành một lớp ảo ảnh mà Ngài có thể đi xuyên qua dễ dàng. Cảnh tượng quá đỗi huy hoàng và kỳ diệu. Tất cả mọi người ngay lúc đó đều quỳ xuống đảnh lễ Ngài và xin sám hối. Câu chuyện về thần thông vi diệu của Tôn giả nhanh chóng lan truyền khắp xứ. Lúc đó, Ngài đang đến an cư trong vườn Lộc Uyển của vua Câu Liệp (Korabya) xứ Kuru. Đức vua và Ngài trước kia là chỗ thân tình, dù tuổi tác hai người cách xa nhưng vì mến tài người thanh niên trẻ tuổi nên vua hay cho gọi Ngài vào cung trò chuyện, cùng nhau đàm luận về nhiều lĩnh vực. Khi biết được tin, Đức vua lập tức đến thăm hỏi và tham vấn Ngài:
Thưa Tôn giả, Trẫm rất mừng vì được gặp lại Tôn giả. Hơn mười năm nay từ khi Ngài xuất gia, Trẫm vẫn thắc mắc trong lòng về sự từ bỏ thế tục và niềm tin của Ngài. Nay xin được Tôn giả giải đáp.
Dưới bóng của một tàng cây, Tôn giả Lại Tra Hòa La đang ngồi tĩnh tọa. Vẫn trong tư thế kiết già, Ngài dịu dàng nói:
Này Đức vua, xin Ngài cứ hỏi.
Thưa Tôn giả, Trẫm nghĩ rằng cuộc sống Sa môn là một cuộc sống rất đơn giản và chỉ dành cho những người yếm thế trên đời. Thưa Tôn giả, đó là người già, người bệnh, người cô độc và kẻ bần cùng. Những người này, họ chẳng thể nào vươn ra cuộc đời để kiếm tìm tài sản, địa vị và danh vọng nữa. Họ cũng không còn cơ hội mà tận hưởng những lạc thú trên thế gian. Thưa Tôn giả, khi Ngài xuất gia làm Sa môn, Trẫm đã vô cùng ngỡ ngàng. Khi đó Ngài đang độ tuổi thanh xuân, sức khỏe cường tráng, gia đình thân quyến đông đủ hạnh phúc còn danh vọng và tiền tài thì bậc nhất trong xứ sở. Cả một khung trời tươi đẹp đang vẫy gọi, cớ sao Ngài lại từ bỏ tất cả để dấn thân vào một cuộc sống đơn sơ, không gia đình, hằng ngày với bình bát và khất thực?
Tôn giả Lại Tra Hòa La mỉm cười nhìn Đức vua, rồi Ngài từ tốn nói:
Này Đức vua, khi đương thanh xuân, Ngài có sức mạnh và võ nghệ cao cường. Ngài cưỡi trên những con voi, trên lưng ngựa mà xông pha chiến trận. Ngài thiện nghệ về cung và kiếm. Nhưng giờ đây, khi đã gần tám mươi, Ngài còn có thể được như vậy không?
Thưa Tôn giả, không ạ. Giờ đây cơ thể không còn nghe theo ý muốn của Trẫm. Khi Trẫm nhấc chân bước tới thì cũng đã loạng choạng phải có người đỡ.
Này Đức vua, ta biết Ngài có rất đông gia quyến, cận thần và cả hàng trăm ngàn thuộc hạ. Nhưng lúc Ngài bị bệnh, những người đó có thể chịu thay Ngài không?
Thưa Tôn giả, không ạ. Trẫm bị bệnh phong kinh niên. Mỗi khi tái phát, cơn bệnh hành hạ khiến những khớp xương tấy lên, gân mạch co rút, toàn thân vô cùng đau nhức. Trẫm trằn trọc cả đêm, chỉ ước mong có ai đó chia sẻ bớt cơn đau nhưng không thể.
Này Đức vua, bây giờ Ngài đang được hưởng thụ những tài sản, danh vọng và lạc thú. Nhưng khi chết đi, Ngài có mang theo được hay không hay phải để lại cho người khác?
Thưa Tôn giả, không ạ. Khi chết đi, Trẫm không thể mang theo bất cứ điều gì ngoài nghiệp của mình.
Này Đức vua, hiện giờ Ngài đang trị vì vương quốc Kuru phồn thịnh. Đất nước của Ngài vô cùng trù phú và thanh bình, dân cư hiền lành, những tài nguyên bạc vàng không kể hết. Thế nhưng, nếu có người đến hiến kế giúp Ngài đánh chiếm thêm một vương quốc khác như thế, Ngài có thực hiện không?
Thưa Tôn giả, có ạ. Trẫm sẽ đánh chiếm và trị vì thêm đất nước đó.
Sau khi trả lời tất cả các câu hỏi, dường như Đức vua đã mềm lòng. Giọng của Đức vua trầm lại và dịu dần. Khi đó, Tôn giả cất lời:
Này Đức vua, Đức Thế Tôn thường dạy rằng trên đời có bốn việc cần phải biết rõ. Này Đức vua, thanh xuân chẳng thể bền lâu, tuổi già đang lấn chiếm từng giờ từng khắc. Ai rồi cũng sẽ phải bệnh tật và đối mặt với cái chết. Không ai chịu bệnh thay ta được, cũng không ai có thể chết thay. Chúng sinh say sưa kiếm tìm tài sản, địa vị, danh vọng, tình cảm... theo sự thôi thúc của bản năng và dục vọng. Vất vả, khổ sở để chiếm lấy bằng được. Lúc nào cũng thấy khao khát và thiếu thốn.
Thế nhưng, khi chết đâu có thể mang theo. Chúng sinh trở thành nô lệ cho tham ái.
Này Đức vua, thế gian này là vô thường, thân xác này là vô thường, chẳng có gì là ta, chẳng có gì là của ta. Đó là chân lý muôn đời. Này Đức vua, chính vì thấy rõ như vậy nên ta đã xuất gia với Đức Thế Tôn. Niềm tin của ta với Người, niềm tin với chánh Pháp mà Người tuyên giảng là tuyệt đối.
Khi Tôn giả vừa dứt lời, Đức vua Câu Liệp khi đó cũng bừng ngộ, chứng đắc Thánh quả Tu Đà Hoàn. Đức vua quỳ xuống xin quy y và thọ trì ngũ giới của người cư sĩ tại gia.
Trích Thánh Độ Mệnh TÔN GIẢ LẠI TRA HÒA LA (RATTHAPALA )
____________________
Hoang Nguyen gởi
