TÔN GIẢ NAN ĐỀ (NANDIYA)
CUỘC SỐNG HÒA HỢP
Từ khi xuất gia trong Tăng chúng, Tôn giả Nan Đề như được trở về với mái nhà đích thực của mình. Dù trước đây là một Hoàng tử, Ngài vẫn dễ dàng hòa mình vào cuộc sống giản dị như tất cả các vị Tỳ kheo. Mỗi sáng, Ngài khoác chiếc y làm từ vải thô, trên đôi chân trần ôm bình bát đi khất thực. Chiều đến thì cùng các vị lao tác, tụng kinh, thiền định.
Ngài trầm tĩnh, không thể hiện nhiều, luôn nhu thuận lắng nghe mọi lời chỉ bảo từ mọi người. Nhưng nơi nào có sự hiện diện của Ngài, nơi ấy mọi việc đều trở nên rất xuôi thuận, nhẹ nhàng và đầy niềm an lạc.
Mùa an cư thứ chín ở Kiều Thường Di (Kosambi),các vị Tỳ kheo ở đó xảy ra một cuộc tranh luận về vấn đề giáo Pháp và giới luật. Câu chyện làm xôn xao tinh tá Ghosita. Vì vậy, để nhắc nhở các vị bài học về cuộc sống hòa hợp, Đức Thế Tôn lặng lẽ rời đến ở trong một khu rừng sâu trong núi.
Khi không thấy Đức Thế Tôn đâu, các vị mới hối hận, các vị mới hối hận, liền vội vàng tìm đến khu rừng Thế Tôn đang ăn cư để thỉnh Người trở về tinh xá. Thế nhưng, Đức Thế Tôn chưa về ngay. Lúc đó, Người dùng thần lực dẫn cả Tăng đoàn băng qua những nhánh sông, tiến về một vùng đất hoang sơ tại xứ sở Bạt Kỳ (Vaji). Nơi đây, ba vị Tôn giả là Ngài A Nậu Lâu Đà, Ngài Kim Tỳ La và Ngài Nan Đề đang cùng nhau cư trú.
Chẳng mấy chốc, khu rừng Gosinga hiện ra trước mắt. Nơi này thật bình yên êm ả. Các vị Tỳ kheo theo chân Đức Thế Tôn, càng đi sâu vào trong, khung cảnh thiên nhiên càng trở nên tuyệt đẹp. Trên cao, những tán cây đan cài vào nhau rậm rạp, lợp thành một mái vòm che mát. Trên một khoảng đất vừa đủ rộng, ba căn chòi nhỏ được dựng lên bằng tre rừng và cỏ tranh.
Khi Đức Thế Tôn và Tăng đoàn vừa tiến vào trong, ba vị Tôn giả đã chuẩn bị tươm tất đón chờ sẵn. Sau khi đảnh lễ Thế Tôn, Tôn giả A Nậu Lâu Đà đón đỡ bình bát từ tay Người, Tôn giả Kim Tỳ La thỉnh Đức Thế Tôn ngự trên sàng tọa kết bằng cỏ hương mềm mại, Tôn giả Nan Đề thì bưng nước thơm tới để Thế Tôn rửa chân. Mọi việc đều được thực hiện trong tĩnh lặng, nhưng lại vô cùng nhịp nhàng, chu đáo.
Các vị Tỳ kheo cũng nhanh chóng chia nhau ngồi lấp kín cả khu đất trống. Đức Thế Tôn từ ái nhìn đại chúng, Người nhẹ nhàng cất lời hỏi:
-Các Thầy sống ở rừng Gosinga này có được an yên không? Sự tu học có thuận lợi không? Việc khất thực và hoằng hóa có dễ dàng không?
Tôn giả A Nậu Lâu Đà liền quỳ gối, chắp tay thành kính thưa:
-Bạch Thế Tôn, chúng con tịnh cư ở nơi đây vô cùng an vui. Khung cảnh rừng núi thanh bình, việc khất thực và hoằng hóa cũng thật thuận lợi. Nhờ vậy mà chúng con đã đạt được nhiều an vui trong công phu tu tập.
Thế Tôn hỏi tiếp:
-Vậy các Thầy sống với nhau có thương mến và hòa hợp chăng?
-Tôn giả Kim Tỳ La cung kính đáp:
-Bạch Thế Tôn, chúng con rất thương mến nhau, cũng rất hòa hợp với nhau. Chúng con luôn tin tưởng lẫn nhau bởi chúng con biết rằng, huynh đệ mình đều là những bậc phạm hạnh. Chúng con không sống bằng tâm của mình mà sống bằng tâm của huynh đệ. Lúc nào, chúng con cũng quan sát tâm của huynh đệ trước rồi mới thuận theo đó mà thực hiện. Ví dụ như, nếu Tôn giả Nan Đề muốn giặt y áo bằng nước lá cỏ hương, con sẽ không giặt tại suối mà cùng Tôn giả đi hái lá nấu nước. Hay khi mỗi đêm dù đã khuya, nhưng nếu xét thấy hai vị Tôn giả muốn ngồi thiền thêm, con cũng sẽ không đi nghỉ. Nếu có việc gì cần thiết, chúng con cũng ít khi dùng đến lời nói mà chỉ cần ra hiệu là huynh đệ đã hiểu nhau. Chúng con cảm nhận được tâm ý của nhau trong từng bước chân, từng ý nghĩ.
Đức Thế Tôn từ tốn hỏi tiếp:
-Này A Nậu Lâu Đà, Kim Tỳ La, Nan Đề, làm thế nào để các Thầy có thể chung sống hòa hợp như vậy?
Tôn giả Nan Đề trả lời:
-Bạch Thế Tôn, chúng con sống hòa hợp trong tất cả hoạt động thường ngày. Chúng con san sẻ công việc cho nhau, tự ý thức trách nhiệm mà không để huynh đệ phải bận lòng. Mỗi sáng, chúng con đều vào làng khất thực. Ai khất thực về trước thì trải chỗ ngồi lấy nước uống, nước rửa sẵn sàng cho cả ba huynh đệ. Khi buổi tọa thiền kết thúc, ai xả thiền trước sẽ tự động lao tác, như quét dọn lại gian phòng, sửa sang đồ dùng, hay lấy thêm nước. Huynh đệ xả thiền sau sẽ tiếp tục hỗ trợ công việc hoặc chuẩn bị cho thời khóa tiếp theo. Chúng con thực hiện điều ấy trong tự nguyện và thấy vô cùng hạnh phúc. Nhờ vậy, tất cả mọi việc đều được hoàn thành nhanh chóng và chúng con càng thêm hòa thuận, đoàn kết với nhau.
Sương mù tan dần, nắng đã lên cao xuyên qua những tán lá dày, in trên nền đất những vệt sáng lấp lánh. Chư Tăng cảm thấy cảnh vật thật ấm áp. Các vị Tỳ kheo khẽ nhìn nhau, thấm thía nhớ về những ngày tháng không có Thế Tôn trong suốt mùa an cư vừa qua.
Đức Thế Tôn mỉm cười, Người cất giọng trầm ấm:
-Lành thay Nan Đề, cùng chung sống trong sự hòa hợp sẻ chia là một điều lợi lạc trên con đường tu học.
Không gian khu rừng như chìm vào tĩnh lặng. Đức Thế Tôn tiếp tục hỏi:
-Này các Thầy, sống một đời sống hòa hợp như vậy, các Thầy chứng đắc được pháp thù thắng gì?
-Bạch Thế Tôn, nhờ sống hòa hợp chúng con có thể an trú trong chánh niệm, diệt trừ năm triền cái, thâm nhập vào các tầng bậc thiền định. Chúng con chứng được Túc Mạng Minh, Thiên Nhãn Minh, Lậu Tận Minh và hoàn toàn chấm dứt sinh tử, không còn tái sinh nữa.
Đức Thế Tôn cất lời tán thán công hạnh của ba vị Tôn giả:
-Này A Nậu Lâu Đà, Kim Tỳ La, Nan Đề, các Thầy đã thành tựu được tri kiến của bậc giải thoát hoàn toàn. Các Thầy đã có một đời sống thanh tịnh, tinh cần và vô cùng hòa thuận với nhau. Đời sống ấy đã làm bùng lên ngọn lửa hy vọng, soi sáng cho niềm tin vào sự hòa hợp của muôn loài. Lành thay, các Thầy đã sống vì lợi ích cho chư Thiên và loài người.
Ba vị Tôn giả quỳ xuống đảnh lễ Đức Thế Tôn.
Sau đó toàn bộ chư Tỳ kheo đang có mặt đồng loạt đảnh lễ ba vị Tôn giả. Chư Tăng ai cũng xúc động khi được tới đây, chiêm ngưỡng đời sống phạm hạnh cao quý. Đây sẽ là những lời sách tân quý báu giúp chư vị xây dựng đời sống hòa hợp trong Tăng đoàn.
Đức Thế Tôn cùng Tăng chúng thong thả bước trên con đường rời khỏi nơi tĩnh cư của ba vị Tôn giả. Chợt một luồng sáng lóe lên giữa không trung. Một nữ thần hiện ra quỳ gối trước Đức Thế Tôn, thưa rằng:
-Bạch Thế Tôn, con là Digha, hiện cai quản khu rừng này. Cả xứ sở Bạt Kỳ, đặc biệt là khu rừng Gosinga này đã được sống trong sự bình yên kể từ khi ba vị Tôn giả về đây tĩnh cư. Đức hạnh của ba vị rực rỡ như ba viên ngọc hoàn hảo không tỳ vết, khiến cả trời và người đều hết lòng tán thán. Thật là diễm phúc cho chúng con.
Bạch Thế Tôn, cúi xin Thế Tôn cho phép con tiếp tục âm thầm hỗ trợ ba vị Tôn giả đến khi ba vị rời khỏi đây để trở lại Kỳ Viên (Jetavana).
-Này Digha, từ đâu tới đây, bất kỳ những chúng sinh nào, hội chúng nào nghe được danh hiệu của ba Tôn giả và biết khởi tâm kính ngưỡng thì những chúng sinh ấy, hội chúng ấy sẽ thành tựu được nhiều công đức lành, cuộc sống sẽ ngập tràn sự hòa hợp, hạnh phúc và an lạc.
Lúc ấy, không gian bừng sáng, chư Thiên tấu nhạc vang lừng. Cả khu rừng Gosinga rung động, những tàng cây lào xào đung đưa. Một cơn mưa hoa nhẹ nhàng bay lấp lánh trong không trung...
trích THÁNH ĐỘ MỆNH TÔN GIẢ NAN ĐỀ (NANDIYA)
_____________________
Hoang Nguyen gởi
