TÔN GIẢ NI ĐÀM MA ĐỀ NA
ĐỆ NHẤT THUYẾT PHÁP NI ĐOÀN
IV. ĐỆ NHẤT THUYẾT PHÁP
Sau ba tháng hạ, Tôn giả Đàm Ma Đề Na trở lại tinh xá Ni. Ngài Visakha hay tin nên tới thăm hỏi. Vừa mới gặp lại, dung nghi thanh tịnh của Tôn giả Đàm Ma Đề Na đã làm Ngài Visakha bất ngờ. Ngài đoán rằng Tôn giả đã chứng đắc nên đặt những câu hỏi vô cùng thâm sâu trong giáo Pháp.
- Thưa Tôn giả, xin Tôn giả giải đáp cho con những thắc mắc sau ạ.
- Hiền giả Visakha, mời Ngài hỏi.
- Thưa Tôn giả, Thế Tôn gọi thế nào là “hiện thân”?
- Này Hiền giả Visakha, Thế Tôn gọi năm uẩn bao gồm: sắc, thọ, tưởng, hành, thức chính là “hiện thân” của ta.
- Lành thay, thưa Tôn giả. Vậy từ đâu mà có “hiện thân” này?
- Này Hiền giả Visakha, chính là bởi khát ái đưa đến tái sinh, khát ái lại đồng hành cùng sự ham thích và tham đắm, bởi vậy lúc nào cũng tìm cầu những cảm giác ưa thích. Này Hiền giả, khát ái đưa đến tái sinh chính là nguyên nhân của “hiện thân”.
- Lành thay, thật chính xác thưa Tôn giả. Vậy con đường nào có thể dừng lại sự tái sinh này, đạt được giải thoát giác ngộ?
- Này Hiền giả, con đường Bát Chánh Đạo đưa đến chấm dứt tái sinh, đạt được giải thoát giác ngộ. Đó là con đường gồm tám chi phần: chánh Kiến, chánh Tư Duy, chánh Ngữ, chánh Nghiệp, chánh Mạng, chánh Tinh Tấn, chánh Niệm, chánh Định.
- Lành thay, thật chính xác thưa Tôn giả. – Ngài Visakha vừa vui mừng vừa xúc động.
Đó đều là những câu hỏi sâu xa, chạm tới tận bản chất của “sự tồn tại”, “sự tái sinh”... Nhưng Tôn giả Đàm Ma Đề Na chỉ nghe qua một lượt rồi ngay lập tức trả lời chính xác, không thừa không thiếu một câu, vào đúng trọng tâm của vấn đề khiến Ngài Visakha vô cùng thán phục. Ngài Visakha tiếp tục hỏi thêm rất nhiều câu hỏi thâm sâu vi tế về Thân Kiến, sự đo lường được của Bát Chánh Đạo hay không, về các Định vi diệu, về sự khổ trong cảm thọ... Đó đều là những vấn đề mà chỉ trong tâm chứng vĩ đại của một vị Thánh mới thấy được chứ không thể dùng suy luận mà trả lời.
Tôn giả Đàm Ma Đề Na đã trả lời cực kỳ nhanh gọn và chính xác. Cuối cùng, Ngài Visakha đã hỏi đến tận những câu mà phải cảnh giới của Tứ Quả A La Hán mới biết được:
- Thưa Tôn giả, điều gì có thể tương xứng với Niết Bàn?
Tôn giả Đàm Ma Đề Na thấy ngay rằng câu hỏi đó đã vượt ra khỏi tâm chứng của một vị Tam Quả A Na Hàm như Ngài Visakha, vì thế Tôn giả không trả lời, chỉ mỉm cười bảo Ngài Visakha hãy đến bạch với Đức Thế Tôn về vấn đề này.
Sau khi nghe Ngài Visakha tường thuật lại cuộc đàm luận, Đức Thế Tôn tán thán rằng:
- Này Visakha, Tỳ kheo Ni Đàm Ma Đề Na là bậc hiền tri, là bậc đại tuệ. Với những câu hỏi này thì Như Lai cũng sẽ trả lời như vậy mà thôi. Đây đều là những câu trả lời tương ứng chính xác cho những câu hỏi đó. Các con hãy ghi nhớ.
Rồi Thế Tôn đọc lên bài kệ xác chứng và tán thán về sự chứng đắc của Tôn giả Đàm Ma Đề Na:
Ai quả hiện vị lai
Không sở hữu điều gì
Không nắm giữ, chấp thủ
Ta gọi bậc Hiền Trí.
Sau buổi tham vấn hôm đó, bởi các câu trả lời quá xuất sắc, rõ ràng, rất nhiều thính chúng có mặt đã chứng đắc được các Thánh quả từ thấp đến cao.
Đây là một trong rất nhiều câu chuyện kể về công hạnh của Tôn giả Đàm Ma Đề Na. Trong Ni đoàn, Tôn giả nổi tiếng với những buổi thuyết Pháp siêu việt, giáo hóa cho nhiều vị chứng đạt đạo quả.
Nhờ thành tựu năng lực Tứ Vô Ngại Giải, Tôn giả tinh thông tất cả kiến thức của thế gian, nắm bắt hết mọi vấn đề trong các cõi giới từ trời, người, quỷ thần... lại vừa thâm hiểu nghĩa lý của giáo Pháp đến sâu xa tột cùng. Vì vậy, Ngài có thể tuyên thuyết nên những bài Pháp vi diệu nhưng cũng cực kỳ thiết thực, gần gũi, phù hợp với mọi căn cơ của thính chúng. Có lần, Đức Thế Tôn đã xác chứng: “Tỳ kheo Ni Đàm Ma Đề Na phân biệt được nghĩa lý trong giáo Pháp một cách rõ ràng cặn kẽ, lại có thể tuyên giảng, triển khai rộng từng điểm, từng ý rất chi tiết và phong phú.”
Không chỉ vậy, chỉ cần Ngài bước lên pháp tòa là thính chúng đã vô cùng cảm phục và kính ngưỡng. Điều đó xuất phát từ công đức tu hành tinh nghiêm, giữ gìn tam nghiệp thân, khẩu, ý vô cùng thanh tịnh của Ngài trong nhiều kiếp. Thời Đức Phật Ca Diếp (Kassapa Buddha) thị hiện giáo hóa, Ngài chính là công chúa Sudhamma, ái nữ của Đức vua Kinki tại kinh thành Baranasi. Công chúa rất thuần thành, tín đạo. Tuy không thể xuất gia, nhưng Ngài đã làm vô số thiện nghiệp dâng lên Tam Bảo và giữ gìn phạm hạnh trong suốt 20.000 năm. Bởi vậy, đến kiếp này, sau khi chứng đắc đạo quả, uy đức của Ngài chói sáng, mỗi lời nói ra đều lay động mạnh mẽ tâm hồn thính chúng.
Một lần, trước hội chúng Tăng Ni, Đức Thế Tôn đã tán thán rằng:
- Này đại chúng, trong các vị đệ tử Ni ưu tú của Như Lai về khả năng thuyết Pháp, Tỳ kheo Ni Đàm Ma Đề Na là tối thẳng.
Trích Thánh Độ Mạng TÔN GIẢ NI ĐÀM MA ĐỀ NA (DHAMMADINNA)
__________________
Hoang Nguyen gởi
