TÔN GIẢ XÁ LỢI PHẤT
I. XUẤT THÂN – CHỨNG ĐẠO
Tôn giả sinh trưởng trong một gia đình Bà la môn giàu có nhất thôn trang Nalaka, thuộc làng Upatissa, cách kinh thành Vương Xá (Rajagaha) của nước Ma Kiệt Đà (Magadha) khoảng ba dặm đường. Ngài có sáu anh chị em, đặc biệt sau này tất cả đều theo Đức Phật xuất gia và trở thành những vị A La Hán kỳ tuyệt.
Ngay từ thời thơ ấu, Tôn giả Xá Lợi Phất có một người bạn thân là Ngài Mục Kiền Liên (Maha Moggallana). Cả hai đều thông minh xuất chúng, tài đức vẹn toàn khiến xa gần mọi người đều kính nể. Theo sau Ngài Xá Lợi Phất và Ngài Mục Kiền Liên luôn có hàng trăm thanh niên Bà la môn xin theo làm môn đệ. Thấy rõ cuộc đời này hư ảo, tạm bợ, đôi bạn ấp ủ trong lòng khát khao tìm cầu chân lý giải thoát. Họ đã xuất gia xin làm đệ tử của Đạo sĩ Sanjaya, thế nhưng vị đạo sĩ đã không đủ giới đức và trí tuệ để làm thầy của hai thanh niên ưu tú này. Vì vậy, họ lại tiếp tục hành trình kiếm tìm ánh sáng đạo mầu.
Buổi sáng hôm đó, Ngài Xá Lợi Phất đang bộ hành giữa kinh thành Vương Xá nhộn nhịp. Dòng người ngược xuôi tấp nập, ồn ã nhưng trong lòng người thanh niên ấy tràn đầy suy tư. Chợt Ngài thấy từ phía xa thấp thoáng dáng hình của một vị Sa môn đang ôm bình bát đĩnh đạc bước đi. Vị Sa môn quấn tấm y nâu sòng giản dị nhưng toàn thân Ngài như tỏa hào quang dịu mát, vừa uy nghi mà vừa khoan thai thoát tục. Mỗi một cử chỉ, một cái nhấc tay, một bước đi, một cái nhìn của Ngài đều toát lên niềm an lạc không vẩn gợn.
Ngài Xá Lợi Phất như bị cuốn hút cả thân tâm, cứ lặng lẽ bước theo sau vị ấy một cách vô thức. Cho đến một khoảng vắng phía ngoài thành, Ngài mới quỳ xuống chắp tay :
Thưa Tôn giả, con là Xá Lợi Phất sống tại làng Upatissa ở gần đây. Con trông thấy Tôn giả mà lòng rộn lên niềm quý kính không tả được. Dung nghi của Tôn giả sáng rỡ mà thanh tịnh. Tôn giả là đệ tử của ai, đang thực hành giáo Pháp nào? Xin Ngài hãy chỉ bảo để con được tỏ lòng ạ.
Lúc đó, vị Tôn giả giới thiệu Ngài là Thuyết Thị (Assaji), đệ tử của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Rồi Ngài tuyên kệ:
Các Pháp do duyên sinh
Rồi cũng do duyên diệt
Thầy ta Đại Sa Môn
Đã tuyên thuyết như thế.
Câu kệ vừa được đọc xong thì Ngài Xá Lợi Phất bừng ngộ, thốt lên rằng: “Tuyệt vời thay đạo lý! Con đã thấy Pháp, tâm con đã ngộ Pháp!”. Giờ phút ấy, Ngài Xá Lợi Phất đã chính thức bước vào dòng Thánh, chứng đắc quả Dự Lưu, niềm xúc động dâng lên chiếm trọn tâm hồn. Ngài cúi lạy Tôn giả rồi chắp tay hướng về phía bầu trời đảnh lễ Thế Tôn hồi lâu.
Ngay trong buổi sáng hôm ấy, Ngài Xá Lợi Phất quay về tìm gặp người bạn thân Mục Kiền Liên. Khi Ngài vừa nhắc lại bài kệ trên thì gương mặt Ngài Mục Kiền Liên cũng ngập tràn ánh sáng, họ reo lên vui mừng. Hai người cùng đến chào và giã từ Đạo sư
Sanjaya rồi ngay lập tức đến tinh xá Trúc Lâm (Veluvana) kiếm tìm Bậc Giác Ngộ. Hàng trăm thanh niên môn đệ cũng theo bước các Ngài.
Tinh xá Trúc Lâm nằm giữa một khu rừng tre xanh mát, nơi con người sống hòa hợp với thiên nhiên. Đoàn người đi theo lối mòn tiến vào, một khoảng sân rộng hiện ra, các vị Tỳ kheo và cư sĩ ngồi trang nghiêm kín cả những góc xa. Đức Phật đang ngồi phía cuối sân. Khi thấy Ngài Xá Lợi Phất và Ngài Mục Kiền Liên, Người liền dừng lại ngợi khen: “Kia là Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên, thật là một đôi bạn phước duyên hoàn hảo! Hãy đến đây với Như Lai!”.
Tất cả mọi người đều quay lại nhìn, lòng đầy ngưỡng mộ. Hai vị như chạy đến trước Thế Tôn. Vừa đảnh lễ xong ba lễ, lập tức hai vị ở trong dáng hình của một vị Tỳ kheo với tấm y nâu sòng và tóc đã được phủi sạch. Các thanh niên khác trong đoàn cũng lần lượt được xuất gia.
Sau khi nhận được sự hướng dẫn về các đề mục thiền quán, cả hai vị đều tinh tấn thiền tọa đêm ngày. Chỉ một tuần sau, Tôn giả Mục Kiền Liên chứng đắc Tứ quả A La Hán. Và cũng chỉ hai tuần sau đó, Tôn giả Xá Lợi Phất cũng chứng ngộ Thánh quả giải thoát tuyệt đối, chấm dứt sinh tử luân hồi. Trước tất cả đại chúng, Thế Tôn tuyên bố giao cho hai vị trọng trách Thống lĩnh Tăng đoàn.
St
___________________
Hoang Nguyen gởi
