|
|
TQ ĐANG LO LẮNG TRUMP SẼ PHÁ VỠ QUAN HỆ NGA- TQ MÀ TẬP DÀY CÔNG VUN ĐẮP
Điều Trung Quốc lo sợ nhất về việc Trump quay sang Nga Ngày 20 tháng 2 năm 2025 Nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Ukraine của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump dường như sẽ mang lại những nhượng bộ quan trọng cho Nga , khiến Kyiv và những người ủng hộ ở châu Âu phải đứng ngoài cuộc khi họ phải đối mặt với viễn cảnh một thỏa thuận hòa bình được thực hiện mà không có lợi cho họ Tại Bắc Kinh, diễn biến chóng mặt này cũng làm dấy lên câu hỏi về việc nỗ lực hòa bình của Hoa Kỳ sẽ tác động như thế nào đến mối quan hệ đối tác được xây dựng cẩn thận giữa nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình với Tổng thống Nga Vladimir Putin và mối quan hệ bấp bênh của Trung Quốc với chính quyền Trump. Chỉ vài tuần trước, Trung Quốc dường như đã sẵn sàng cho một vai trò quan trọng trong nỗ lực hòa bình của Trump tại Ukraine.
Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đã nhiều lần gợi ý rằng ông có thể hợp tác với Tập Cận Bình, sử dụng ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc đối với Nga để giúp chấm dứt xung đột đòn bẩy quan trọng đối với Bắc Kinh khi nước này muốn ngăn chặn một cuộc chiến thương mại với nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Hiện tại, Bắc Kinh thấy mình không tham gia vào các cuộc đàm phán với tư cách là đồng minh của Nga cũng không phải là tiếng nói có sức nặng toàn cầu ít nhất là cho đến nay, họ bị đứng ngoài những diễn biến nhanh chóng mà các nhà quan sát cho rằng đã khiến các quan chức Trung Quốc ngạc nhiên và khiến họ phải vội vã tìm kiếm lợi thế.
Một 'Nixon đảo ngược'? Lợi ích đang ở mức cao đối với Tập Cận Bình, người trong nhiều năm qua đã cần mẫn vun đắp mối quan hệ cá nhân với "người bạn cũ" Putin và mối quan hệ của đất nước ông với Nga coi người hàng xóm phía bắc là đối tác quan trọng trong cuộc đấu tranh giành quyền lực lớn hơn với phương Tây.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc đã chấp nhận rủi ro được tính toán khi xe tăng Nga lăn bánh qua biên giới Ukraine ba năm trước. Quyết định không lên án cuộc xâm lược đó và để đất nước mình trở thành đường sống của Putin hút cạn dầu của Nga và cung cấp cho Moscow những mặt hàng quan trọng đã khiến Bắc Kinh mất lòng tin của châu Âu và thúc đẩy các đồng minh của Mỹ ở châu Á hợp tác chặt chẽ hơn với NATO.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ Marco Rubio đã nêu khả năng "hợp tác địa chính trị và kinh tế" trong tương lai giữa Washington và Moscow là một trong bốn điểm chính được thảo luận tại Riyadh Vài ngày trước đó, đặc phái viên của chính quyền Trump về Nga-Ukraine, Keith Kellogg, đã phát biểu tại một cuộc thảo luận ở Munich rằng Hoa Kỳ hy vọng "buộc" Putin phải hành động mà ông "không thoải mái", bao gồm cả việc phá vỡ liên minh của Nga với Iran, Triều Tiên và Trung Quốc.
TRUMP QUYẾT TÁM PHÁ MÓI QUAN HỆ NÀY Các nhà quan sát tỏ ra nghi ngờ rằng Washington có thể phá vỡ mối quan hệ Nga-Trung, vì họ có mối quan hệ chống lại trật tự do Hoa Kỳ lãnh đạo và sự phụ thuộc kinh tế sâu sắc của Moscow vào Bắc Kinh. Nhưng bất kỳ lo lắng nào có thể xảy ra ở Trung Quốc về việc liệu Trump một nhà lãnh đạo liên tục bày tỏ sự ‘‘ngưỡng mộ’’ của mình đối với cả Putin và Tập có thể phá vỡ mối quan hệ giữa họ hay không có thể được nhấn mạnh bởi sự ngờ vực trong quá khứ giữa hai nước láng giềng.
Những tranh chấp lãnh thổ gay gắt dọc theo đường biên giới chung dài đã nổ ra thành cuộc xung đột giữa nước Nga Xô Viết và nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa non trẻ vào năm 1969 và chỉ được giải quyết phần lớn vào những năm 1990 Sau đó là cuộc đảo chính ngoại giao do Tổng thống Richard Nixon và cố vấn Henry Kissinger thực hiện, những người đã lợi dụng sự chia rẽ giữa hai nước láng giềng do Đảng Cộng sản cai trị để thiết lập quan hệ với Bắc Kinh và xoay chuyển cán cân quyền lực trong Chiến tranh Lạnh theo hướng có lợi cho Hoa Kỳ và cuối cung LX sụp đổ rầm rầm. Mặc dù lịch sử đó khó có thể lặp lại, nhưng các nhà quan sát cho rằng ngay cả một gợi ý về sự thay đổi lòng trung thành mới cũng là một lợi ích cho các mục tiêu của Washington.
TẬP THẬT SỰ LO LẮNG Yun Sun, giám đốc Chương trình Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu Stimson ở Washington, cho biết: "Kể cả khi chỉ bằng 30% của 'Nixon đảo ngược'… thì điều đó cũng sẽ gieo rắc mầm mống nghi ngờ". “Điều đó sẽ khiến Tập Cận Bình đặt câu hỏi về sự liên kết chiến lược mà (ông ta đã dành) trong 12 năm qua để xây dựng với Nga 'có lẽ nó không đáng tin cậy, có lẽ nó không vững chắc.'” Nếu một ngày nào đó Trung Quốc quyết định xâm lược Đài Loan, thì "người Trung Quốc sẽ phải nhìn lại phía sau và tự hỏi Nga sẽ làm gì?" bà nói thêm, ám chỉ đến hòn đảo dân chủ tự trị mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền. "Và đối với Hoa Kỳ, đó là sự răn đe." Nhưng những người khác lại cho rằng Bắc Kinh có thể tin tưởng hơn vào mối quan hệ với Moscow.
Yu Bin, thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Nga thuộc Đại học Sư phạm Hoa Đông ở Thượng Hải, cho biết: "Mối quan hệ Trung Quốc và Nga là một đẳng cấp riêng biệt, có nền tảng vững chắc và mối liên hệ chặt chẽ về mặt thể chế trong những thập kỷ qua". Yu chỉ ra nỗ lực của hai nước trong việc thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và xây dựng các tổ chức quốc tế của riêng họ như BRICS và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, cũng như nhu cầu duy trì sự ổn định biên giới của riêng họ. "Tôi không nghĩ rằng cả hai bên sẽ từ bỏ điều đó vì Trump sẽ ở đó trong bốn năm", ông nói.
Thay vào đó, Trung Quốc lo ngại rằng "một khi Nga và Hoa Kỳ giải quyết được bất đồng và đạt được một mức độ hòa bình nhất định ở Ukraine, điều đó sẽ giải phóng chính quyền Trump để tập trung vào Trung Quốc", Yu cho biết. Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth đã ám chỉ điều này vào tuần trước khi ông nói với những người đồng cấp châu Âu rằng Hoa Kỳ không thể tập trung chủ yếu vào an ninh trên lục địa của họ khi phải ưu tiên "ngăn chặn chiến tranh với Trung Quốc".
Nếu Trump không thể đàm phán trực tiếp với Putin, Bắc Kinh có thể đã cố gắng giảm bớt một số bất đồng với Hoa Kỳ bằng cách hợp tác với Washington để đưa nhà lãnh đạo Nga vào bàn đàm phán nhưng hiện tại vẫn chưa rõ liệu Trung Quốc có đóng vai trò gì trong các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine trong tương lai hay không.
TQ MUỐN VUỐT VE CHÂU ÂU SAU ĐÀM PHÁN Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng nếu đạt được thỏa thuận, Bắc Kinh có thể gửi lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine thông qua Liên Hợp Quốc và mong muốn đóng vai trò trong công cuộc tái thiết đất nước này. Hiện tại, các quan chức Trung Quốc đã sử dụng một loạt biện pháp ngoại giao trong những ngày gần đây để cố gắng giành lại tình cảm đã mất với châu Âu – kêu gọi công khai tuyên bố “tất cả các bên liên quan và các bên liên quan trong cuộc khủng hoảng Ukraine” “tham gia vào tiến trình đàm phán hòa bình”, như một động thái công nhận quyền của châu Âu được ngồi vào bàn đàm phán.
Đồng thời, họ cũng tìm cách phát huy tiềm năng của mình để đảm nhận một vai trò nào đó, đồng thời ngụ ý rằng sự chuyển hướng rõ ràng của Trump sang Putin chứng tỏ lập trường của Bắc Kinh từ đầu đã đúng. Trong khi đó, Ukraine đã đưa ra triển vọng rằng họ có thể thử và chiêu mộ Trung Quốc làm đồng minh của mình.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người ít nhận được sự quan tâm từ Bắc Kinh kể từ khi chiến tranh nổ ra, đã đưa ra gợi ý như vậy sau cuộc gặp vào thứ Bảy giữa nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị và các quan chức Ukraine tại Đức. "Điều quan trọng đối với chúng tôi là phải lôi kéo Trung Quốc vào cuộc để gây áp lực buộc Putin chấm dứt chiến tranh.
Tôi nghĩ rằng, lần đầu tiên, chúng tôi thấy được sự quan tâm của Trung Quốc", Zelensky phát biểu tại một cuộc họp báo hôm thứ Ba. "Điều này chủ yếu là do thực tế là tất cả các quá trình hiện đang được đẩy nhanh". Về việc ai nên có mặt tại bàn đàm phán, nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm rằng đó phải là những quốc gia “sẵn sàng chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh, cung cấp hỗ trợ, ngăn chặn Putin và đầu tư vào quá trình phục hồi của Ukraine”.
https://edition.cnn.com/2025/02/19/china/xi-jinping-putin-trump-ukraine-peace-talks-intl-hnk/index.html
___________________
Hoang Nguyen gởi
|
|
|