TRUMP MỘT THƯƠNG GIA CAO THỦ
Khi cả thế giới còn đang tranh cãi về chiến sự Ukraine, Tổng thống Donald Trump đã tung ra một nước cờ khiến mọi bên phải ngỡ ngàng. Ông công khai công nhận Crimea là của Nga và đề xuất Ukraine nên nhượng toàn bộ vùng lãnh thổ hiện đang bị Nga chiếm đóng khoảng 18.7% đất nước để kết thúc chiến tranh bằng cách vẽ lại biên giới, nơi nào Nga đang đứng thì lấy đó làm ranh giới hòa bình.
Đây không phải là một đề xuất ngẫu nhiên. Ông Trump biết rõ Ukraine sẽ không đồng ý, và châu Âu cũng sẽ phản đối mạnh mẽ. Nhưng đó mới là đòn cao tay. Khi phía Kyiv từ chối kế hoạch “hòa bình”, Trump có cơ sở chính đáng để rút Mỹ ra khỏi chiến trường. Mỹ không rút lui vì bỏ rơi đồng minh, mà vì đã “đưa ra giải pháp nhưng bị từ chối”.
Chính trong khoảng trống quyền lực ấy, châu Âu buộc phải nhảy vào. Bởi nếu Mỹ rút, Ukraine sụp đổ, thì tuyến biên giới NATO sẽ bị uy hiếp trực tiếp. Từ vai phụ, châu Âu trở thành vai chính. Nhưng khi nhảy vào, họ phải hành động, và hành động đó là mua vũ khí.
Trump không cần viện trợ. Ông cần hợp đồng thương mại, và ván bài này chính là để chuyển gánh nặng từ ngân sách Mỹ sang hóa đơn mua sắm quốc phòng của châu Âu. Đó là đòn bluff chính trị, nhưng là một thương vụ thương mại vô cùng thực dụng.
Kết quả đã hiện rõ. Đức ký hợp đồng viện trợ quân sự hơn 3.2 tỷ USD cho Ukraine, trong đó bao gồm hệ thống phòng không IRIS-T, drone, và kế hoạch cung cấp 500.000 quả đạn pháo trong năm 2025. Ba Lan ký kết chương trình Wisla giai đoạn hai với hệ thống Patriot trị giá lên đến 15 tỷ USD. Pháp tiếp tục tăng ngân sách quốc phòng, chuyển giao phương tiện chiến đấu, tên lửa và hỗ trợ Ukraine bằng kho vũ khí tồn trữ. Nhiều quốc gia NATO khác cũng đang tăng tốc mua vũ khí Mỹ vì không thể chờ vào viện trợ nữa.
Trump không cần nói to. Ông chỉ cần đưa ra một giải pháp không ai muốn nhận, rồi lùi lại, để châu Âu buộc phải bước tới. Nhưng khi họ bước tới, họ phải mở ví. Và đó là lúc ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ trở thành người hưởng lợi lớn nhất.
Không ai có thể phủ nhận rằng chiến tranh mang theo những hệ lụy đau thương. Nhưng cũng chính chiến tranh, dưới bàn tay một thương gia như Trump, lại trở thành cơ hội tái cấu trúc vai trò toàn cầu của nước Mỹ mà không phải đổ máu thêm. Ông không đánh nhau, ông buôn. Ông không viện trợ, ông bán. Và ông làm được điều đó bằng một ván cờ mà người ta tưởng là thất bại, nhưng hóa ra lại là thắng lợi kép.
Trump không để Ukraine chết. Ông giữ cuộc chiến ở mức vừa đủ để châu Âu phải đứng dậy, tự lo, và mua vũ khí Mỹ bằng tiền của chính họ.
Đó không chỉ là chính trị. Đó là thương mại. Và là thương mại ở đẳng cấp của một cao thủ chính trường.
THUY TRANG Nguyen