TỰ HÀO
Bút Tre, thiên tài thi ca của nước ta hồi tháng 4 năm 1961, một hôm, không biết làm gì cho vui, ra sân đứng nhìn lên trời, tự nhiên thấy vui quá liền chạy vào nhà lấy giấy bút viết ngay hai câu thơ lục bát mà có thể không người nào có chút máu thi ca trong huyết quản mà không biết:
Chúng ta sung sướng tự hào
Có Ga-ga-rỉn bay vào vu tru ( *)
Thế là thành tích của phi hành gia Liên Xô Yuri Gagarin đi ngay vào thi ca của nước Việt.
Nước ta thì sau đó, như vừa tìm được mấy chữ mới, đem ra dùng lia lịa bất kể những điều mà nước ta có thật sự xứng đáng để tự hào hay không, thì cũng vẫn cứ la hoảng lên là rất tự hào.
Tự hào là tình cảm kiêu hãnh, sung sướng, hưng phấn về chính mình, về khả năng, về những điều thành đạt mà mình làm được vượt trội lên trên, hơn hẳn những người khác. Yuri Gagarin là một phi công Liên Xô, thành tích của chàng là ngồi trong một phi thuyền gắn trên đầu của một hỏa tiễn Vostok 1, phóng lên thượng tầng khí quyển rồi đáp xuống trái đất an toàn. Kể ra thành tích ấy có đáng nể thật. Gagarin được tặng không biết bao nhiêu là huân chương cao quí. Tin tức loan ra khắp nơi về chuyến bay vào vũ trụ của chàng. Mỹ thua to quả này. Nước ta thì lúc đó không ưa Mỹ, thấy Mỹ thua Liên Xô thì sướng chết đi được. Liên Xô là đàn anh, mà đàn anh thì cũng như người nhà. Người nhà đạt được thành tích lớn như thế thì mình vui là phải. Thế là bất kể cậu Yuri Gagarin có coi Việt Nam là người nhà của cậu hay không, và có bao giờ cậu thoáng qua trong đầu ở cái nước Việt Nam xa xôi ấy, có những người chỉ lăm lăm đợi đi một đường lưỡi, liếm cho đôi giầy của chàng được thêm bóng hay không, thì kết cuộc chàng vẫn được nhà thơ Bút Tre viết hai câu lục bát ca ngợi chàng, coi chuyến đi của chàng là một thành tích làm cho cả cái đám dân bần cùng nước Việt chết lên chết xuống, đang không biết tìm đâu được một chút tự hào nào cho bớt đói.
Và bất kể luật bằng trắc của thơ lục bát, ông Bút Tre cứ tự tiện chỗ nào cần vần bằng thì quăng vần bằng vào, chỗ nào cần vần trắc thì ông phang vần trắc vào, các dấu sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng ông cứ dùng một cách rất tùy nghi. Và Gagarin được viết thành "Ga-ga-rỉn"… vũ trụ thành "vu tru" là thế.
Niềm tự hào của dân tộc cứ thế phăng phăng mà đi, thừa thắng xông lên lia lịa. Trước ngày 2 tháng 9 vừa qua, báo chí trong nước ta cứ nhắng lên mà tự hào về đủ mọi chuyện, tô hồng chuốt lục cho chính mình làm nhân dân ai cũng tưởng thật.
Không còn Gagarỉn để tự hào nữa, thì phải moi móc ra những chuyện khác để mà tự hào với nhau vậy. Thế là tự hào loạn lên. Tự hào về người Việt, về tiếng Việt, về bác Hồ, về thành tích chống Mỹ cứu nước, về quân đội nhân dân anh hùng, về đại tướng Phùng Quang Thanh, mặt mũi giống lợn ỉ nhất, ăn nói ngu nhất, về Ba Ếch không học luật ngày nào, vẫn có bằng cử nhân luật, hệt như áo dài Thiết Lập, không có eo cắt vẫn có eo, tà búp, bâu tươi, về thành tích tham nhũng không thua gì Zimbabwe, về chuyện con cái bọn to đầu được đưa vào những chức vụ cao, không như bọn con cái của Thiệu, Kỳ, Nhu, Diệm, chẳng đứa nào được bố nhét vào những nơi đầy mưa móc, tiền bạc ê hề vân vân…
Đang sung sướng đến độ chết được thì có người dí ngay vào tay một bài báo trong nước, một bản tin cho biết chỉ trong có 6 tháng đầu của năm 2015 đã có 1,515 phụ nữ Việt Nam bị nhà cầm quyền Singapore từ chối không cho nhập cảnh mặc dù tất cả đều có giấy tờ hợp lệ. Nhiều người bị thẩm vấn gay gắt trước khi không cho nhập cảnh. Nhà cầm quyền Singapore không cho biết những lý do không cho vào đảo quốc của họ. Nhưng nếu thông minh một chút thì người ta biết ngay lý do đó và lý do mà Singapore từ khước không cho những phụ nữ này vào Chiêu Nam Đảo tức là Singapore là sợ các phụ nữ này đem thân thể của họ bán cho những người đàn ông Singapore. Chao ôi là tự hào!
Người bạn độc ác của tôi còn đưa cho tôi xem hình chụp những bức ảnh chụp mấy tấm biểu ngữ viết bằng tiếng Việt, cảnh báo các công dân Việt Nam không nên trộm cắp, bằng tiếng Việt, tại các cơ sở thương mại ở Nhật, Đài Loan, Thái Lan, Hàn quốc …
Bạn tôi chua chát nói rằng tiếng Việt được dùng trong những trường hợp như thế thì có đáng tự hào, kiêu hãnh không…
Tôi nhớ cụ Phạm Quỳnh và tình yêu cụ dành cho tiếng Việt rồi nối kết sự tồn tại của tiếng Việt vào với sự tồn vong của nước Việt và bài thơ của Nguyễn Đức Quỳnh trong nhóm Đàm Trường Viễn Kiến mà đau xót cho tiếng Việt, “tiếng nước tôi, tiếng mẹ ru từ lúc nằm nôi” mà muốn … khóc chứ chẳng tự hào cái quái gì cả.
May quá, cái ngày 2 tháng 9 đã qua rồi. Mong đừng có một ngày như thế nữa!
(*) yêu cầu các thầy cò thông thái của các báo sử dụng bài này, đừng sửa sang gì câu này, vì nếu sửa, thì chắc chắn sẽ có mấy con lợn què chay lông nhông ngoài đường ngay!
Bùi bảo Trúc
______________
Đỗ Hứng gởi