VÁN CỜ CAO TAY
(Dưới đây là lược dịch bài bình luận trên Facebook của ông Michael McCune để quý vị hiểu thêm về “ván cờ chính trị” đang diễn ra hiện nay.)
Nhiều người trong số các bạn có thể đã xem những gì diễn ra giữa Donald Trump và Zelenskyy tối nay. Cho dù bạn là đảng viên Dân Chủ hay Cộng Hoà, bạn có thể tự nghĩ: “Trời ơi, Donald Trump vừa làm hỏng mọi chuyện.”
Tuy nhiên, với tư cách là một người chuyên luyện võ, chiến lược và triết học lâu năm, hãy để tôi giải thích sự khác biệt giữa những gì bạn tin rằng mình đã chứng kiến và những gì thực sự đã xảy ra. Donald Trump đã liên tục bị đàn áp chính trị kể từ đầu nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Theo thời gian, ông đã học được cách kiên nhẫn và tính toán. Tối nay, Zelenskyy được mời đến Phòng Bầu Dục.
Tuy nhiên, cả Trump và JD Vance đều biết chính xác Zelenskyy sẽ làm gì—ông ta sẽ lợi dụng cơ hội này, trước mặt người dân Mỹ, để thực hiện trò chơi quyền lực. Cả Trump và Vance đều lường trước được điều này. Khi Zelenskyy bắt đầu kêu gọi lòng thương cảm của người dân Mỹ, JD Vance đã vào cuộc, cáo buộc ông ta thiếu tôn trọng Donald Trump. Đây là một chiến lược sáng suốt. Điều quan trọng là phải hiểu rằng Zelenskyy đang cố gắng tiếp cận NATO. Trump biết điều này nhưng không thể để điều đó xảy ra.
Nếu Ukraine gia nhập NATO, Hoa Kỳ sẽ bị ràng buộc bởi thỏa thuận phòng thủ tập thể của NATO—một cuộc tấn công vào một nước là một cuộc tấn công vào tất cả. Bây giờ hãy xem xét những hàm ý lớn hơn: Ukraine và Nga coi thường nhau.
Nếu Ukraine trở thành thành viên NATO, bất kỳ cuộc giao tranh nào trong tương lai giữa họ sẽ buộc Hoa Kỳ phải tham gia vào cuộc xung đột trực tiếp với Nga. Điều này có nghĩa là Thế Chiến Thứ Ba. Và nếu điều đó xảy ra, Trung Quốc sẽ phải chọn một bên—họ gần như chắc chắn sẽ liên kết với Nga.
Vì vậy, những gì bạn chứng kiến tối nay là một sự sắp đặt. Trump và JD Vance biết rằng cách duy nhất để đạt được hòa bình là liên kết chiến lược, ít nhất là vẻ bề ngoài với Nga. Tại sao? Bởi vì Nga sẽ không bao giờ ký hiệp ước hòa bình nếu Ukraine được kết nạp vào NATO.
Đây là lý do tại sao Trump bác bỏ lập luận của Zelenskyy. Và khi Zelenskyy thấy vở kịch của mình thất bại, cố gắng quay lại và đề nghị một hiệp ước, Trump đã từ chối. Ý định thực sự của Zelenskyy rất rõ ràng—ông ta sẽ không đồng ý hòa bình trừ khi có các bảo đảm an ninh. Nhưng thực ra ông ta đang nói gì? Rằng NATO phải chấp nhận Ukraine.
Tuy nhiên, Nga sẽ không bao giờ đồng ý hòa bình khi biết rằng NATO, kẻ thù lịch sử của họ, sẽ bao vây họ. Zelenskyy, Putin và Trump đều biết điều này. Nghĩ rằng mình có sự ủng hộ của Đảng Dân Chủ, Zelenskyy tin rằng mình có thể thực hiện động thái táo bạo này trên truyền hình trực tiếp. Nhưng Trump và Vance đã nhìn thấu điều đó và qua mặt ông ta.
Họ biết rằng, trong ngắn hạn, Đảng Dân Chủ và giới truyền thông sẽ cố gắng lợi dụng thời điểm này để chống lại họ. Nhưng họ cũng biết rằng họ có hai năm trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ (midterm elections 2026) để chứng minh chiến lược của họ là đúng đắn. Vì vậy, họ đã giữ vững lập trường của mình một cách xuất sắc.
Bây giờ, Zelenskyy sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc lùi bước và chấp nhận các điều khoản của Trump. Nhưng đây mới là phần tuyệt hảo nhất— Trump thực sự đang bảo vệ Ukraine mà không kéo Hoa Kỳ vào chiến tranh. Bằng cách đàm phán thỏa thuận khoáng sản, Trump bảo đảm rằng người Mỹ sẽ tham gia vào ngành khai thác mỏ của Ukraine. Điều này ngăn cản Nga phát động một cuộc xâm lược, vì tấn công Ukraine có nghĩa là gây nguy hiểm đến tính mạng của người Mỹ—điều này sẽ buộc Hoa Kỳ phải đáp trả. Trump đã chơi cả hai bên như một kỳ thủ cờ vua lão luyện.
Cuối cùng, Zelenskyy sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc nhượng bộ, bởi vì nếu không có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, Ukraine không thể giành chiến thắng trong một cuộc chiến kéo dài với Nga. Và một khi các công ty Hoa Kỳ có hoạt động khai thác mỏ ở Ukraine, Putin sẽ không thể tấn công mà không gây ra hậu quả quốc tế quá lớn. Đừng đánh giá thấp Donald Trump. Trong ván cờ này, ông ấy đi trước mọi người 10 nước.
TRAN QUANG