X92, điệp viên số 1 của Việt Nam Cộng hoà
Điệp viên X92 là ai?
Frank Snepp, nhà phân tích tình báo ở Đại sứ quán Mỹ tại Saigon, đã có đôi lần gặp Võ Văn Ba, gọi ông là “điệp viên hàng đầu của chúng ta”.
Võ văn Ba sinh năm 1923 tại Mộc Hoá, tỉnh Kiến Tường, về sau lưu lạc về vùng Long Hoa, Tây Ninh và là một cán binh Việt cộng. Nhưng khi ở trong hàng ngũ này, Võ Văn Ba nhận thấy những việc mà "cách mạng" làm chỉ là ám sát, khủng bố. Từ đó, ông lơ là và được Cảnh sát Quốc gia Việt Nam Cộng hoà móc nối. Cấp trên trực tiếp của Võ Văn Ba là Thiếu tá Phan Tấn Ngưu, Chỉ huy trưởng Cảnh sát Đặc biệt tỉnh Tây Ninh; về phía Mỹ cũng có một nhân viên tình báo làm việc tại Tây Ninh liên lạc với Võ Văn Ba.
Võ Văn Ba đã có mặt trong các buổi họp của Trung ương Cục miền Nam. Từ đó, những tin tức ông cung cấp chính xác và có giá trí cực lớn.
Các thông tin quý giá do Võ Văn Ba cung cấp:
- Tết Mậu Thân 1968: Chính Võ Văn Ba là người báo tin cho Cảnh sát Quốc gia là Mặt trận Giải phóng miền Nam sẽ mở cuộc tổng tấn công đồng loạt toàn miền Nam vào giao thừa Tết Mậu Thân 1968. Tin này, thiếu tá Phan Tấn Ngưu đã lập tức báo cáo về Tổng Nha Cảnh Sát để phân tích. Người Mỹ cũng được cung cấp tin này, nhưng họ không đánh giá cao khá năng xảy ra. Tuy nhiên chuẩn tướng Nguyễn Ngọc Loan, Tư lệnh Cảnh sát Quốc gia thì tin và ra lệnh cho lực lượng cảnh sát toàn quốc cắm trại 100%. Đó là lý do vì sao trong Tết Mậu Thân 1968, cảnh sát đã sẵn sàng ứng phó và quân Giải phóng đã không chiếm được bất cứ Ty, Chi, cuộc cảnh sát nào trên toàn quốc.
- Đánh chiếm Tây Ninh: Vào tháng 12 năm 1971, sau cuộc hợp với Trung ương Cục, Võ Văn Ba cho biết Mặt trận Giải phóng miền Nam có kế hoạch đánh chiếm tỉnh Tây Ninh, đặc biệt là Tòa thánh phải chiếm cho bằng được để mặc cả với Chính phủ Saigon tại hội nghị Paris. Kế hoạch đánh chiếm chi tiết, vũ khí, đơn vị, nội công ngoại kích sẽ thực hiện như thế nào. Tin này được báo cáo cho Tổng thống Thiệu và ông ra lệnh cho đại tá Lê Văn Thiện, Tỉnh trường Tây Ninh, phải phòng thủ Tây Ninh bằng mọi giá. Vì kế hoạch phòng thủ này quá chặt chẽ nên quân Giải phóng đã không tấn công Tây Ninh năm 1972 mà chuyển sang mặt trận An Lộc.
- Hiệp định Paris 1973: Vào tháng 10 năm 1972, sau khi họp với Trung ương Cục, Võ Văn Ba đã tức tốc chuyển một tin tức quan trọng là bản sao nghị quyết của Bộ Chính Trị ở Hà Nội, nội dung là đang có một cuộc gặp gỡ thương thuyết bí mật giữ Lễ Đức Thọ và Kissinger. Trong đó có một điều khoản không thể chấp nhận được: người Mỹ chấp nhận cho quân đội Bắc Việt ở lại lãnh thổ miền Nam! Tin này lập tức được chuyển về Phủ Tổng thống. Ông Thiệu đã nổi giận vì người Mỹ đã lừa dối miền Nam; ông đã liên hệ với phía Mỹ và phản đối quyết liệt.
- Chiến thắng năm 1975: Vào tháng 1 năm 1975, Võ văn Ba đã chuyển nghị quyết 24 của Bộ Chính trị, Trung Ương Cục miền Nam biến thành nghị quyết 12 để thi hành nghị quyết này ở miền Nam:
Hiệp định Paris có hay không cũng chỉ là điều kiện để Mỹ rút quân, cái chính là phải "giải phóng miền Nam" (theo tài liệu của trang Xứ Nam kỳ).
Frank Snepp kể trong tác phẩm “Decent interval”: “Bản báo cáo cuối cùng và có tính cách quyết định đã đến tay chúng tôi 2 tuần trước từ một điệp viên người Việt chưa bao giờ nói điều gì sai. Lần này, anh gặp tôi ở một nơi gần thủ đô Sài gòn, và sau khi uống bia - anh rất thích bia Budweiser – anh cho tôi hay những tin tức xấu nhất: những người Cộng sản sẽ chiếm được Sài gòn vào cuối tháng 4, đang tăng cường trọng pháo và máy bay, chẳng ngừng một lúc nào để đàm phán và dàn xếp về chính trị. Đó thật sự là những gì đã xảy ra”.
Đại tướng Cao Văn Viên kể trong cuốn “The final collapse” (Những ngày cuối của Việt Nam Cộng hoà): “Theo những gì tôi biết được, vào cuối tháng 3 năm 1975, một gián điệp của Hoa Kỳ lấy được tin từ Trung Ương Cục miền Nam. Người này cho biết Cộng sản Bắc Việt quyết định đánh bại Việt Nam Cộng hoà bằng quân sự chứ không tìm một giải pháp chính trị” (Những ngày cuối của Việt Nam Cộng hoà, bản dịch của Nguyễn Kỳ Phong, tr. 288). “Gián điệp của Hoa Kỳ mà đại tướng Cao Văn Viên nhắc tới chính là ông Võ Văn Ba.
Báo cáo nầy đã khiến Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu lập tức triệu tập Hội đồng An ninh Quốc gia để tìm cách ứng phó. Tất cả diễn biến quân sự sau đó đều đúng như vậy.
Kết cuộc bi thảm
Vào giữa tháng 4 năm 1975, ông Ba gởi cho CIA một loạt báo cáo cuối cùng mô tả kế hoạch tấn công Sài gòn của Hà Nội. Những báo cáo này được xem trọng đến mức chúng được đưa vào bản phúc trình hàng năm của đại sứ Graham Martin trước một ủy ban của Quốc hội Mỹ về việc sơ tán khỏi Sài gòn. Nhưng vào lúc ông Ba chuyển những báo cáo này, số phận của miền Nam đã được định đoạt. Trong thực tế, số phận của chính ông Ba cũng được định đoạt, mặc dù lúc này ông chưa biết. Điệp viên Võ Văn Ba bị bắt đúng ngày 1.5.1975.
Khi Saigon sắp sụp đổ, CIA đề nghị đưa ông Ba và gia đình sang Mỹ. Nhưng ông lại từ chối, nói là muốn ở Việt Nam thay vì khởi nghiệp từ đầu ở xứ người trong lúc tuổi đã cao. CIA hứa sẽ làm mọi cách để ngăn không cho hồ sơ về ông Ba rơi vào tay đối phương. Tuy vậy, lúc đó bộ đội miền Bắc đã bắt được và tra hỏi một người có lẽ biết hoạt động của ông Ba rõ hơn ai hết.
Theo các ghi chép vào thời hậu chiến của Việt Nam, ông Nguyễn Văn Phong (Nguyễn Sĩ Phong) là một người Bắc di cư 33 tuổi làm việc cho văn phòng CIA ở Tây Ninh. Ông Phong là người liên lạc của ông Ba với CIA kể từ năm 1969, ngay sau khi CIA tuyển mộ ông Ba. Sau nhiều năm làm việc trực tiếp với ông Ba, ông Phong rời Tây Ninh và làm ở văn phòng CIA tại Ban Mê Thuột.
Ngày 10.3.1975, bộ đội miền Bắc nhanh chóng chiếm được Ban Mê Thuột. Ông Phong và gia đình chạy đến nhà của Paul Struharik, đại diện của USAID và là nhân viên người Mỹ duy nhất còn ở lại trong tỉnh. Nhưng ngôi nhà lập tức bị bao vây và mọi người trong đó bị bắt. Ông Phong thú nhận ông đã làm việc cho CIA và khai ra tên của Võ Văn Ba. Ngày 30.4.1975, bộ đội miền Bắc chiếm thành phố Tây Ninh và bắt được Phan Tấn Ngưu, sĩ quan miền Nam phụ trách ông Ba. Ông Ba bị bắt ngày 1.5.1975.
Phía Việt Nam nói ông Ba tự sát ngày 8.6.1975 trong lúc đang bị giam trong trại của Bộ Công an. Sự thật về cái chết của ông Võ Văn Ba – có phải đó là tự sát hay là một điều gì khác- có lẽ sẽ không bao giờ được biết.
Frank Snepp giới thiệu cuộc phỏng vấn về điệp viên Võ Văn Ba do vợ cố giáo sư Nguyễn Văn Bông thực hiện:
FB Huỳnh Duy Lộc
_________________
Đỗ Hứng gởi